โฆษกสธ.ชี้เหตุนักเรียนเมืองฉะเชิงเทราอาจียน ท้องเสียเพราะพิษจากสบู่ขาวหรือสลอดดำ
โฆษกกระทรวงสาธารณสุข แนะครูรวมทั้งผู้ปกครอง ระมัดระวังนักเรียนเปิบเม็ดสบู่ขาวหรือที่ชาวบ้านทั่วไปมักเรียกว่าต้นสลอดดำ สลอดป่า โดยส่วนที่เป็นพิษมากที่สุดคือผลและเมล็ดและเด็กๆมักเผลอกินบ่อยที่สุดเพราะมีรสมัน เนื่องจากมีน้ำมันเป็นส่วนประกอบกว่า 55% และเดิมการแพทย์แผนโบราณใช้เป็นยาถ่าย แต่ขณะนี้เลิกใช้แล้วเนื่องจากทำให้ถ่ายรุนแรง นิยมปลูกเป็นเพียงไม้ประดับเท่านั้น
จากกรณีที่มีข่าวเด็กนักเรียนประถมศึกษา โรงเรียนวัดตู้สโมสร ตำบลคลองอุดมชลจร อ.เมือง จ.ฉะเชิงเทรา จำนวน 14 คน ได้กินเมล็ดสบู่เลือด ทำให้เกิดอาการคันคอ คลื่นไส้ อาเจียนจนครูต้องนำส่งโรงพยาบาลเมืองฉะเชิงเทราเมื่อเที่ยงวานนี้นั้น เกี่ยวกับความคืบหน้าดังกล่าว นางนิตยา จันทร์เรือง มหาผล โฆษกระทรวงสาธารณสุข กล่าวว่า จากการตรวจสอบทางพฤกษศาสตร์ของลูกไม้ที่เป็นต้นเหตุทำให้เด็กนักเรียนท้องเสียอาเจียนดังกล่าวน่าจะเป็นต้นสบู่ขาวมากกว่า ไม่ใช่สบู่เลือดโดยสบู่ขาวจะเป็นไม้พุ่มยืนต้นสูงขนาด 2-5 เมตรมีลักษณะพิเศษคือใบจะบางเป็นรูปหัวใจ ขอบใบหยัก 3-5 ลอนเส้นใบมีลักษณะคล้ายนิ้วมือ 5-7 เส้น ออกดอกตลอดปี ผลอ่อนจะมีสีเขียวแต่พอแก่จะเปลี่ยนสีเป็นสีน้ำตาลเข้ม เมล็ดกลมรีสีดำ ผิวเรียบลื่นชาวบ้านจึงมักเรียกว่าสบู่ดำ สบู่หัวเทศ สลอดดำ สลอดใหญ่ สีหลอด พมักเยา มะเยา มะหัว มะโห่ง มะหุ่งฮั้ว หงเทก
ส่วนต้นสบู่เลือดนั้น เป็นไม้ลื้อย มีน้ำยางสีแดง โคนต้นเป็นหัว ชาวบ้านเรียกว่า กระท่องเลือด กลิ้งกลางดง โกฐหัวบัว บอระเพ็ดพุงช้าง บอระเพ็ดยางแดง บัวเครือ บัวบก มีสรรพคุณเป็นยา แก้โรคเรื้อน แก้ไข้ แก้หืด ใช้ได้ตั้งแต่ราก หัว ต้น เถา ใบ ดอก ผล
นางนิตยากล่าวว่า สำหรับสบู่ขาวนั้น ขณะนี้เป็นไม้ประดับที่นิยมปลูกทั่วไปในชนบท เพื่อเป็นรั้วบ้าน จากวิเคราะห์สารที่ทำให้เกิดพิษ พบว่าทั้งผล เมล็ด กิ่ง ใบ ต้น ต่างมีพิษทั้งหมด โดยส่วนที่มีพิษมากที่สุดได้แก่ผลและเมล็ด กิ่งและใบมีพิษรองลงมา สารที่ทำให้เกิดพิษเป็นสารโปรตีน ชื่อว่าจาร์โทฟีน (Jatrophin) หรือเคอร์ซีน( curcin) ซึ่งอยู่ในเนื้อเมล็ด โดยเมล็ดจะมีความมันมาก เพราะมีน้ำมันเป็นส่วนประกอบมากกว่า 55 % และส่วนนี้เองทำให้เด็กๆนำมากินกัน เพราะเข้าใจผิดนึกว่ากินได้และเป็นข่าวปรากฎบ่อยๆ แต่ก่อนการแพทย์แผนโบราณ มักใช้เมล็ดสบู่ขาวเป็นยาระบาย ยาถ่าย แต่เนื่องจากมีรายงานว่าเมื่อคนรับประทานพืชนี้ทั้งต้นเข้าไป ทำให้เกิดพิษสูง และมีอาการถ่ายท้องอย่งารุนแรง จึงได้เลิกใช้ไป
จากการศึกษาความเป็นพิษพบว่าในกรณีที่เป็นเด็ก อาการจะเกิดขึ้นหลังกินเมล็ดสบู่ขาวเพียง 1-5 เมล็ดเท่านั้น ส่วนผู้ใหญ่อาการจะปรากฏหลังกิน 1-20 เมล็ดและอาการพิษจะปรากฎอย่างเฉียบพลัน โดยจะมีอาการคลื่นไส้ อาเจียน ท้องเดิน ปวดท้อง อ่อนเพลีย จุกเสียด กระหายน้ำ ปวดศีรษะ อาจถ่ายเป็นเลือด ความดันโลหิตต่ำ หัวใจเต้นผิดปกติ ตัวสั่น ผิวหนังแดง มีอาการเคลิ้มฝันในเด็กเลือดออกในจอรับภาพในลูกตา อาการจะเกิดภายในประมาณ 1 ชั่วโมง
ส่วนยางสบู่ขาวทำให้ตาอักเสบ ผิวหนังระคายเคืองในการช่วยเหลือผู้ที่มีอาการหลังกินเมล็ดสบู่ขาว ในเบื้องต้นทำให้อาเจียนให้เร็วที่สุด เช่นให้กินไข่ขาว ล้วงคอและรีบนำส่งโรงพยาบาลโดยเร็วที่สุดอย่างไรก็ดีโรงเรียนที่มีต้นสบู่ขาวขึ้นอยู่ ก็ไม่ควรโค่นทำลายเพราะมีประโยชน์ให้ร่มเงา และควรติดป้ายบอกพิษของเมล็ดให้เด็กรู้นอกจากเด็กจะใช้ประโยชน์ได้ถูกต้องแล้ว เด็กจะได้รู้จักพันธุ์ไม้ประจำถิ่นด้วย
โฆษกกระทรวงสาธารณสุข แนะครูรวมทั้งผู้ปกครอง ระมัดระวังนักเรียนเปิบเม็ดสบู่ขาวหรือที่ชาวบ้านทั่วไปมักเรียกว่าต้นสลอดดำ สลอดป่า โดยส่วนที่เป็นพิษมากที่สุดคือผลและเมล็ดและเด็กๆมักเผลอกินบ่อยที่สุดเพราะมีรสมัน เนื่องจากมีน้ำมันเป็นส่วนประกอบกว่า 55% และเดิมการแพทย์แผนโบราณใช้เป็นยาถ่าย แต่ขณะนี้เลิกใช้แล้วเนื่องจากทำให้ถ่ายรุนแรง นิยมปลูกเป็นเพียงไม้ประดับเท่านั้น
จากกรณีที่มีข่าวเด็กนักเรียนประถมศึกษา โรงเรียนวัดตู้สโมสร ตำบลคลองอุดมชลจร อ.เมือง จ.ฉะเชิงเทรา จำนวน 14 คน ได้กินเมล็ดสบู่เลือด ทำให้เกิดอาการคันคอ คลื่นไส้ อาเจียนจนครูต้องนำส่งโรงพยาบาลเมืองฉะเชิงเทราเมื่อเที่ยงวานนี้นั้น เกี่ยวกับความคืบหน้าดังกล่าว นางนิตยา จันทร์เรือง มหาผล โฆษกระทรวงสาธารณสุข กล่าวว่า จากการตรวจสอบทางพฤกษศาสตร์ของลูกไม้ที่เป็นต้นเหตุทำให้เด็กนักเรียนท้องเสียอาเจียนดังกล่าวน่าจะเป็นต้นสบู่ขาวมากกว่า ไม่ใช่สบู่เลือดโดยสบู่ขาวจะเป็นไม้พุ่มยืนต้นสูงขนาด 2-5 เมตรมีลักษณะพิเศษคือใบจะบางเป็นรูปหัวใจ ขอบใบหยัก 3-5 ลอนเส้นใบมีลักษณะคล้ายนิ้วมือ 5-7 เส้น ออกดอกตลอดปี ผลอ่อนจะมีสีเขียวแต่พอแก่จะเปลี่ยนสีเป็นสีน้ำตาลเข้ม เมล็ดกลมรีสีดำ ผิวเรียบลื่นชาวบ้านจึงมักเรียกว่าสบู่ดำ สบู่หัวเทศ สลอดดำ สลอดใหญ่ สีหลอด พมักเยา มะเยา มะหัว มะโห่ง มะหุ่งฮั้ว หงเทก
ส่วนต้นสบู่เลือดนั้น เป็นไม้ลื้อย มีน้ำยางสีแดง โคนต้นเป็นหัว ชาวบ้านเรียกว่า กระท่องเลือด กลิ้งกลางดง โกฐหัวบัว บอระเพ็ดพุงช้าง บอระเพ็ดยางแดง บัวเครือ บัวบก มีสรรพคุณเป็นยา แก้โรคเรื้อน แก้ไข้ แก้หืด ใช้ได้ตั้งแต่ราก หัว ต้น เถา ใบ ดอก ผล
นางนิตยากล่าวว่า สำหรับสบู่ขาวนั้น ขณะนี้เป็นไม้ประดับที่นิยมปลูกทั่วไปในชนบท เพื่อเป็นรั้วบ้าน จากวิเคราะห์สารที่ทำให้เกิดพิษ พบว่าทั้งผล เมล็ด กิ่ง ใบ ต้น ต่างมีพิษทั้งหมด โดยส่วนที่มีพิษมากที่สุดได้แก่ผลและเมล็ด กิ่งและใบมีพิษรองลงมา สารที่ทำให้เกิดพิษเป็นสารโปรตีน ชื่อว่าจาร์โทฟีน (Jatrophin) หรือเคอร์ซีน( curcin) ซึ่งอยู่ในเนื้อเมล็ด โดยเมล็ดจะมีความมันมาก เพราะมีน้ำมันเป็นส่วนประกอบมากกว่า 55 % และส่วนนี้เองทำให้เด็กๆนำมากินกัน เพราะเข้าใจผิดนึกว่ากินได้และเป็นข่าวปรากฎบ่อยๆ แต่ก่อนการแพทย์แผนโบราณ มักใช้เมล็ดสบู่ขาวเป็นยาระบาย ยาถ่าย แต่เนื่องจากมีรายงานว่าเมื่อคนรับประทานพืชนี้ทั้งต้นเข้าไป ทำให้เกิดพิษสูง และมีอาการถ่ายท้องอย่งารุนแรง จึงได้เลิกใช้ไป
จากการศึกษาความเป็นพิษพบว่าในกรณีที่เป็นเด็ก อาการจะเกิดขึ้นหลังกินเมล็ดสบู่ขาวเพียง 1-5 เมล็ดเท่านั้น ส่วนผู้ใหญ่อาการจะปรากฏหลังกิน 1-20 เมล็ดและอาการพิษจะปรากฎอย่างเฉียบพลัน โดยจะมีอาการคลื่นไส้ อาเจียน ท้องเดิน ปวดท้อง อ่อนเพลีย จุกเสียด กระหายน้ำ ปวดศีรษะ อาจถ่ายเป็นเลือด ความดันโลหิตต่ำ หัวใจเต้นผิดปกติ ตัวสั่น ผิวหนังแดง มีอาการเคลิ้มฝันในเด็กเลือดออกในจอรับภาพในลูกตา อาการจะเกิดภายในประมาณ 1 ชั่วโมง
ส่วนยางสบู่ขาวทำให้ตาอักเสบ ผิวหนังระคายเคืองในการช่วยเหลือผู้ที่มีอาการหลังกินเมล็ดสบู่ขาว ในเบื้องต้นทำให้อาเจียนให้เร็วที่สุด เช่นให้กินไข่ขาว ล้วงคอและรีบนำส่งโรงพยาบาลโดยเร็วที่สุดอย่างไรก็ดีโรงเรียนที่มีต้นสบู่ขาวขึ้นอยู่ ก็ไม่ควรโค่นทำลายเพราะมีประโยชน์ให้ร่มเงา และควรติดป้ายบอกพิษของเมล็ดให้เด็กรู้นอกจากเด็กจะใช้ประโยชน์ได้ถูกต้องแล้ว เด็กจะได้รู้จักพันธุ์ไม้ประจำถิ่นด้วย