พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว จะเสด็จฯพระราชทานรางวัลสมเด็จเจ้าฟ้ามหิดล ประจำปี 2547 ในวันที่ 27 มกราคมนี้ ณ พระที่นั่งจักรีมหาปราสาท พระบรมมหาราชวัง ปีนี้จิตแพทย์ชาวเยอรมันผู้มีผลงานดีเด่นด้านการวางระบบดูแล บำบัดรักษาผู้ป่วยจิตเวชได้รับรางวัลสาขาการแพทย์ นายแพทย์นักระบาดวิทยาชาวอเมริกัน ผู้มีผลงานเด่นรณรงค์แก้ปัญหาด้านสิ่งแวดล้อม มลภาวะในสิ่งแวดล้อม ปัญหาควันบุหรี่มือสอง ได้รับรางวัลสาขาการสาธารณสุข สร้างคุณประโยชน์ต่อมวลมนุษยชาติทั้งโลก ได้รับโล่พร้อมเงินสดสาขาละ 50,000 ดอลลาร์สหรัฐ
ศ.นพ.ปิยะสกล สกลสัตยาทร คณบดีคณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล ในฐานะรองประธานมูลนิธิรางวัลสมเด็จเจ้าฟ้ามหิดล ในพระบรมราชูปถัมภ์ แถลงว่า คณะกรรมการมูลนิธิรางวัลสมเด็จเจ้าฟ้ามหิดล โดยสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯสยามบรมราชกุมารี ทรงเป็นองค์ประธานพิจารณาตัดสินขั้นสุดท้ายมีมติมอบรางวัลสมเด็จเจ้าฟ้ามหิดลประจำปี 2547 เป็นปีที่ 13 สาขาการแพทย์ ได้แก่ ศ.นพ.นอร์แมน ซาทอเรียส ชาวเยอรมัน ภาควิชาจิตเวชศาสตร์ มหาวิทยาลัยเจนีวา ประเทศสวิตเซอร์แลนด็ อดีตผู้อำนวยการกรมสุขภาพจิต องค์การอนามัยโลก สาขาการสาธารณสุข ได้แก่ ศ.นพ.โจนาธาน เอ็ม ซาเมท หัวหน้าภาควิชาระบาดวิทยา คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยจอนส์ ฮอปกินส์ ได้รับรางวัลประกอบด้วยโล่และใบประกาศนียบัตร เงินสดสาขาละ 50,000 ดอลลาร์สหรัฐ ในการนี้พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่ จะเสด็จพระราชดำเนินพระราชทานรางวัลในวันที่ 27 มกราคม 2548 ณ พระที่นั่งจักรมหาปราสาท พระบรมมหาราชวัง
นายเกียรติคุณ ชาติประเสริฐ รองอธิบดีกรมสารนิเทศ กระทรวงการต่างประเทศ ในฐานะรองประธานคณะอนุกรรมการฝ่ายประชาสัมพันธ์ มูลนิธิรางวัลสมเด็จเจ้าฟ้ามหิดลฯ กล่าวว่า พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯพระราชทานพระบรมราชานุญาติให้จัดตั้ง “รางวัลสมเด็จเจ้าฟ้ามหิดล” ถวายเป็นพระราชานุสรณ์แด่สมเด็จพระมหิตลาธิเบศรอดุลยเดชวิกรม พระบรมราชชนก ในโอกาสจัดงานเฉลิมฉลองครบรอบ 100 ปีแห่งการพระราชสมภพวันที่ 1 มกราคม 2535 สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯสยามบรมราชกุมารี ทรงเป็นองค์ประธานมูลนิธิรางวัลสมเด็จเจ้าฟ้ามหิดลฯ พิจารณามอบรางวัลให้แก่บุคคลหรือองค์กรทั่วโลกที่มีผลงานดีเด่นเป็นประโยชน์ต่อมวลมนุษยชาติทางด้านการแพทย์และสาธารณสุข ปีนี้คณะกรรมการได้พิจารณาบุคคลที่ได้รับการเสนอชื่อทั้งหมด 58 คน จาก 27 ประเทศ โดยเป็นผู้ที่ได้รับการเสนอรายชื่อใหม่ 51 คน ที่เหลือเป็นบุคคลที่มีผลงานเด่นอยู่ในบัญชีรายชื่อของมูลนิธิฯ
ศ.นพ.วิจารณ์ พานิช ประธานคณะกรรมการที่ปรึกษาทางวิชาการ มูลนิธิรางวัลสมเด็จเจ้าฟ้ามหิดล กล่าวว่า ยังไม่มีผู้มีผลงานดีเด่นด้านสุขภาพจิตและนักระบาดวิทยาสิ่งแวดล้อมได้รับรางวัลสมเด็จเจ้าฟ้ามหิดลมาก่อน โดย ศ.นพ.ซาทอเรียส เป็นจิตแพทย์ที่มีบทบาทสำคัญระดับโลก ขณะปฏิบัติงานที่องค์การอนามัยโลกได้เป็นผู้นำและผู้ริเริ่มระบบการจำแนกโรคทางจิตเวชที่ชัดเจน นำไปใช้ในประเทศต่าง ๆ ได้ทั่วโลกแม้มีวัฒนธรรมแตกต่างกัน เกิดการวิจัยความชุกของโรคจิตเวชในประเทศต่าง ๆ มีกลุ่มตัวอย่างกว่า 10 ล้านคนในระดับชุมชนและโรงพยาบาล นำไปสู่การวางนโยบายในการดูแล บำบัดรักษาผู้ป่วยโรคจิตเวช ซึ่งองค์การอนามัยโลกประเมินว่า ร้อยละ 25 ของประชากรโลกอาจเกิดปัญหาทางจิตเวชได้ทุกช่วงชีวิต ผลงานของ ศ.นพ.ซาทอเรียส ทำให้ประเทศต่าง ๆ เห็นความสำคัญของภาวะจิตเวช
ช่วยให้ผู้ป่วยจิตเวชดำรงชีวิตในสังคมได้อย่างมีคุณภาพ ลดปัญหาทางสังคม เกิดประโยชน์ต่อมวลมนุษยชาติ
ศ.นพ.วิจารณ์ กล่าวด้วยว่า ศ.นพ.ซาเมท เป็นนักระบาดวิทยาสิ่งแวดล้อม ทุ่มเทศึกษาวิจัยเรื่องผลกระทบจากฝุ่นละอองในบรรยากาศ ตั้งแต่ขนาดเล็กมองไม่เห็นด้วยตาเปล่าจนถึงฝุ่นที่มีขนาดใหญ่มองเห็นด้วยตาเปล่า มลภาวะในและนอกอาคาร สารเคมีและสารกัมมันตรังสี ซึ่งปัญหาฝุ่นละอองก่อความรำคาญและทำให้เกิดโรคระบบทางเดินหายใจ ได้รับสะสมเป็นเวลานานทำให้เนื้อปอดเสื่อมประสิทธิภาพ เกิดผังผืด หลอดลมอักเสบ หอบหืด ถุงลมโป่งพอง เป็นผู้มีบทบาทสำคัญในการรณรงค์อันตรายของควันบุหรี่มือสอง ได้รวบรวมผลการศึกษาอย่างเป็นระบบ ทำให้ทั่วโลกเกิดความตื่นตัว ตระหนักถึงปัญหาที่เกิดจากมลภาวะทางอากาศ นำไปสู่มาตรการควบคุมมลภาวะและป้องกันปัญหาสิ่งแวดล้อมจากมลพิษทางอากาศ
ศ.นพ.ปิยะสกล สกลสัตยาทร คณบดีคณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล ในฐานะรองประธานมูลนิธิรางวัลสมเด็จเจ้าฟ้ามหิดล ในพระบรมราชูปถัมภ์ แถลงว่า คณะกรรมการมูลนิธิรางวัลสมเด็จเจ้าฟ้ามหิดล โดยสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯสยามบรมราชกุมารี ทรงเป็นองค์ประธานพิจารณาตัดสินขั้นสุดท้ายมีมติมอบรางวัลสมเด็จเจ้าฟ้ามหิดลประจำปี 2547 เป็นปีที่ 13 สาขาการแพทย์ ได้แก่ ศ.นพ.นอร์แมน ซาทอเรียส ชาวเยอรมัน ภาควิชาจิตเวชศาสตร์ มหาวิทยาลัยเจนีวา ประเทศสวิตเซอร์แลนด็ อดีตผู้อำนวยการกรมสุขภาพจิต องค์การอนามัยโลก สาขาการสาธารณสุข ได้แก่ ศ.นพ.โจนาธาน เอ็ม ซาเมท หัวหน้าภาควิชาระบาดวิทยา คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยจอนส์ ฮอปกินส์ ได้รับรางวัลประกอบด้วยโล่และใบประกาศนียบัตร เงินสดสาขาละ 50,000 ดอลลาร์สหรัฐ ในการนี้พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่ จะเสด็จพระราชดำเนินพระราชทานรางวัลในวันที่ 27 มกราคม 2548 ณ พระที่นั่งจักรมหาปราสาท พระบรมมหาราชวัง
นายเกียรติคุณ ชาติประเสริฐ รองอธิบดีกรมสารนิเทศ กระทรวงการต่างประเทศ ในฐานะรองประธานคณะอนุกรรมการฝ่ายประชาสัมพันธ์ มูลนิธิรางวัลสมเด็จเจ้าฟ้ามหิดลฯ กล่าวว่า พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯพระราชทานพระบรมราชานุญาติให้จัดตั้ง “รางวัลสมเด็จเจ้าฟ้ามหิดล” ถวายเป็นพระราชานุสรณ์แด่สมเด็จพระมหิตลาธิเบศรอดุลยเดชวิกรม พระบรมราชชนก ในโอกาสจัดงานเฉลิมฉลองครบรอบ 100 ปีแห่งการพระราชสมภพวันที่ 1 มกราคม 2535 สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯสยามบรมราชกุมารี ทรงเป็นองค์ประธานมูลนิธิรางวัลสมเด็จเจ้าฟ้ามหิดลฯ พิจารณามอบรางวัลให้แก่บุคคลหรือองค์กรทั่วโลกที่มีผลงานดีเด่นเป็นประโยชน์ต่อมวลมนุษยชาติทางด้านการแพทย์และสาธารณสุข ปีนี้คณะกรรมการได้พิจารณาบุคคลที่ได้รับการเสนอชื่อทั้งหมด 58 คน จาก 27 ประเทศ โดยเป็นผู้ที่ได้รับการเสนอรายชื่อใหม่ 51 คน ที่เหลือเป็นบุคคลที่มีผลงานเด่นอยู่ในบัญชีรายชื่อของมูลนิธิฯ
ศ.นพ.วิจารณ์ พานิช ประธานคณะกรรมการที่ปรึกษาทางวิชาการ มูลนิธิรางวัลสมเด็จเจ้าฟ้ามหิดล กล่าวว่า ยังไม่มีผู้มีผลงานดีเด่นด้านสุขภาพจิตและนักระบาดวิทยาสิ่งแวดล้อมได้รับรางวัลสมเด็จเจ้าฟ้ามหิดลมาก่อน โดย ศ.นพ.ซาทอเรียส เป็นจิตแพทย์ที่มีบทบาทสำคัญระดับโลก ขณะปฏิบัติงานที่องค์การอนามัยโลกได้เป็นผู้นำและผู้ริเริ่มระบบการจำแนกโรคทางจิตเวชที่ชัดเจน นำไปใช้ในประเทศต่าง ๆ ได้ทั่วโลกแม้มีวัฒนธรรมแตกต่างกัน เกิดการวิจัยความชุกของโรคจิตเวชในประเทศต่าง ๆ มีกลุ่มตัวอย่างกว่า 10 ล้านคนในระดับชุมชนและโรงพยาบาล นำไปสู่การวางนโยบายในการดูแล บำบัดรักษาผู้ป่วยโรคจิตเวช ซึ่งองค์การอนามัยโลกประเมินว่า ร้อยละ 25 ของประชากรโลกอาจเกิดปัญหาทางจิตเวชได้ทุกช่วงชีวิต ผลงานของ ศ.นพ.ซาทอเรียส ทำให้ประเทศต่าง ๆ เห็นความสำคัญของภาวะจิตเวช
ช่วยให้ผู้ป่วยจิตเวชดำรงชีวิตในสังคมได้อย่างมีคุณภาพ ลดปัญหาทางสังคม เกิดประโยชน์ต่อมวลมนุษยชาติ
ศ.นพ.วิจารณ์ กล่าวด้วยว่า ศ.นพ.ซาเมท เป็นนักระบาดวิทยาสิ่งแวดล้อม ทุ่มเทศึกษาวิจัยเรื่องผลกระทบจากฝุ่นละอองในบรรยากาศ ตั้งแต่ขนาดเล็กมองไม่เห็นด้วยตาเปล่าจนถึงฝุ่นที่มีขนาดใหญ่มองเห็นด้วยตาเปล่า มลภาวะในและนอกอาคาร สารเคมีและสารกัมมันตรังสี ซึ่งปัญหาฝุ่นละอองก่อความรำคาญและทำให้เกิดโรคระบบทางเดินหายใจ ได้รับสะสมเป็นเวลานานทำให้เนื้อปอดเสื่อมประสิทธิภาพ เกิดผังผืด หลอดลมอักเสบ หอบหืด ถุงลมโป่งพอง เป็นผู้มีบทบาทสำคัญในการรณรงค์อันตรายของควันบุหรี่มือสอง ได้รวบรวมผลการศึกษาอย่างเป็นระบบ ทำให้ทั่วโลกเกิดความตื่นตัว ตระหนักถึงปัญหาที่เกิดจากมลภาวะทางอากาศ นำไปสู่มาตรการควบคุมมลภาวะและป้องกันปัญหาสิ่งแวดล้อมจากมลพิษทางอากาศ