ลมหนาวพัดเอื่อยๆ แสงแดดส่องรำไร อีกไม่นานฤดูหนาวก็จะเยื้องย่างเข้ามาแทนสายฝนเย็นชุ่มช่ำ ดอกไม้หลากสีนานาพันธุ์ต่างชูช่อสลอนอวดโฉมความงามกันอย่างไม่ยอมแพ้ เสียงผู้คนเอะอะเจี๊ยวจ๊าวเลือกซื้อพันธุ์ไม้ใน “ตลาดนัดต้นไม้” ภาพพ่อจูงมือลูก ลูกจูงมือแม่ เลือกซื้อเมล็ดพันธุ์เพื่อนำกลับมาช่วยกันปลูก รดน้ำพวนดิน ปลูกรักและต้นไม้จนได้สวนสวยของครอบครัว
บ่ายแก่ๆ เปิ้ล สาวใสวัย 20 ต้นๆ ควงคุณแม่มาเลือกซื้อต้นไม้ที่สวนจตุจักรเพื่อไปปลูกเพิ่มในสวนหน้าบ้านที่ครอบครัวช่วยกันปลูกและดูแล เปิ้ล บอกว่า คุณแม่อยากได้ต้นลั่นทมซึ่งช่วงหลายปีที่ผ่านมานี้ ลั่นทมเป็นดอกไม้ยอดฮิตเพราะมีเอกลักษณ์ที่โดดเด่นต่างจากต้นไม้อื่นๆ ทั้งดอกสวย หลายสี มีกลิ่นหอม มีฟอร์มสวย ปลูกก็ง่าย เพราะทนแล้ง ทนแฉะ
ส่วนเรื่องชื่อ ที่ว่าไม่เป็นมงคลไม่ให้ปลูกที่บ้านแต่ควรปลูกในวัดนั้น ปัจจุบันเขาจะไม่ค่อยถือแล้ว แต่ช่วงนี้ก็จะมีราคาแพงหน่อยเพราะคนนิยมมากขึ้น นอกจากนั้นก็ตั้งใจซื้อไม้ประดับเล็กๆ ไปปลูกเพิ่มขึ้นด้วย
“เปิ้ลมาซื้อต้นไม้และมาเดินเล่นกับแม่ที่ตลาดนัดจตุจักรเกือบทุกอาทิตย์ ส่วนใหญ่จะมาวันเสาร์-อาทิตย์ ซึ่งต้นไม้จะมีเลือกไม่มาก แต่ก็เป็นวันหยุดสุดสัปดาห์ที่มาเดินเล่นกับแม่ได้ แต่ถ้าอยากได้ดอกไม้ราคาไม่แพงแม่มักจะมาคนเดียวในวันพุธเช้า ราคาจะถูกกว่ามาก”น้องเปิ้ลเล่าก่อนขอตัวเดินเลือกซื้อต้นไม้ต่อ
เปิดลายแทง “ตลาดต้นไม้”
สำหรับช่วงวันหยุดสุดสัปดาห์นี้ครอบครัวไหน อยากเดินซื้อพันธุ์ไม้ เพื่อมาปลูกไว้ที่บ้านเหมือนครอบครัวของ “เปิ้ล” ก็ลองแวะเวียนมาตลาดต้นไม้ 10 สุดยอดแหล่งซื้อขายไม้ดอกไม้ประดับ ซึ่ง 108 พรรณไม้ไทยเคยจัดอันดับเอาไว้
ตลาดต้นไม้ใหญ่ๆ ที่น่าสนใจ ได้แก่ ตลาดนัดจตุจักร, ตลาดเทเวศร์, กรมทหารราบที่ 11 รักษาพระองค์, ตลาดนัดธนบุรี, ตลาดไท, ตลาดจตุจักร 2, คลอง 14 ธัญบุรี, ศูนย์จำหน่ายไม้ดอกไม้ประดับธนบุรี, วงแหวนกาญจนาภิเษกและวงแหวนบางใหญ่ นอกจากนั้นก็ยังมีแหล่งซื้อขายต้นไม้พันธุ์อีกหลายแห่ง กระจัดกระจายอยู่ทั่วไป
สำหรับตลาดนัดธนบุรีหรือสนามหลวง 2 ตลาดน้องใหม่ อยู่ถนนเลียบคลองทวีวัฒนา ที่นี่อุดมไปด้วยพันธุ์ไม้ดีราคาถูก ซึ่งส่วนใหญ่จะเป็นร้านที่ขายเฉพาะอย่าง คือ ร้านไหนขายกล้วยไม้ก็จะมีแต่กล้วยไม้ทั้งร้าน ส่วนร้านไหนขายไม้น้ำก็จะขาย ไม้น้ำทั้งร้านเช่นเดียวกัน ไม่มีการขายปะปนกัน ทำให้สามารถเลือกซื้อได้ง่าย และคงถูกอกถูกใจคนฝั่งธนฯ ไม่มากก็น้อย ตลาดนัดต้นไม้ที่นี่เปิดเป็นประจำทุกวัน แต่จะคึกคักมากในช่วงวันหยุดเสาร์-อาทิตย์
แหล่งซื้อขายไม้ดอกไม้ประดับที่น่าสนใจอีกแห่งหนึ่ง คือ “ศูนย์ไม้ดอกไม้ประดับ นนทบุรี” อยู่ปากซอยช้าง ตรงเข้าซอยประมาณ 200 เมตร มีร้านขายต้นไม้เรียงรายตลอด 2 ฝั่ง ถนน มีกว่า 54 ร้าน เปิดขายกันทุกวันตั้งแต่เช้าจนค่ำ เมื่อถามแม่ค้าส่วนใหญ่ว่าวันไหนขายดีบ้างแม่ค้าว่าขายดีพอๆ กันทุกวัน เพระวันหยุดจะเป็นลูกค้าทั่วไปมาซื้อ ส่วนวันธรรมดาจะมีพ่อค้าคนกลางหรือผู้ที่รับจ้างจัดสวนมาซื้อคราวละมากๆ
และหากแวะผ่านถนนกาญจนาภิเษก วงแหวนกาญจนาภิเษกบน หรือ วงแหวนรอบนอก ตลอดช่วงความยาวของถนนสองข้างทางก็จะมีร้านค้าไม้ดอกไม้ประดับอยู่มากและค่อนข้างห่างๆ กัน นอกจากจะมีร้านค้าอุปกรณ์จัดแต่งสวน กระถางสารพัดชนิด ต้นไม้ชนิดต่างๆ ทั้งไม้ดอก ไม้ใบ ไม้คลุมดิน รวมทั้งหญ้าชนิดต่าง ยังมีต้นไม้ใหญ่ๆ ที่ขุดล้อมมาวางขายให้เห็นกันมาก
บนถนนเส้นนี้ร้านส่วนใหญ่เปิดขายกันทุกวัน แต่หากเป็นวันธรรมดา โดยเฉพาะวันพุธ-ศุกร์ อาจมีบางร้านที่ขนต้นไม้ไปขายที่สวนจตุจักร เพราะร้านแถบนี้นอกจากจะเป็นหน้าร้านแล้วบางร้านยังเป็นแหล่งผลิตไม้ดอกไม้ประดับอีกด้วย ถ้าเป็นวันเสาร์-อาทิตย์รับรองว่าเปิดขายกันทุกร้าน เรียกได้ว่า แถบนี้ทำเลค่อนข้างจะได้เปรียบ เพราะเป็นแถบชานเมืองใกล้แหล่งที่อยู่อาศัย มีหมู่บ้านจัดสรรมาก จึงมีลูกค้าซื้อไปเพื่อจัดสวน นอกจากนี้ ผู้ที่สัญจรผ่านไปมาได้เห็นดอกไม้สวยๆ หลายรายอาจจอดรถแวะดู และซื้อต้นไม้ติดไม้ติดมือกลับบ้านด้วยเสมอ
ส่วนตลาดไม้ดอกไม้ประดับย่านใจกลางเมืองกรุงเทพฯ ที่เก่าแก่จนหลายๆ คนอาจจะลืมไปแล้วด้วยซ้ำ อย่าง “ตลาดเทเวศร์” นั้น ตั้งอยู่ริมคลองบนถนนสามเสนระหว่าง แบงก์ชาติบางขุนพรหมและหอสมุดแห่งชาติ จะเปิดขายทุกวัน ตั้งแต่ 7.00-19.00 น. ที่นี่นอกจากจะมีแหล่งจำหน่ายไม้ดอกไม้ประดับอยู่เกือบ 20 ร้าน แล้วยังเป็นแหล่งจำหน่ายอุปกรณ์ในการปลูกเลี้ยงต้นไม้อย่างครบครัน ตั้งแต่ ไม้เล็ก ไม้ใหญ่ สวนถาด กระถาง เครื่องปลูก เครื่องมือทำสวน ปุ๋ย ยาฆ่าแมลง น้ำพุ น้ำตก ฯลฯ
ตลาดนัดจตุจักรสวรรค์ของคนรักต้นไม้
ทำไมคนจึงเลือกที่จะมาเดินที่ตลาดนัดจัตุจักรมากนัก?
นั่นก็เพราะจตุจักรเป็นแหล่งรวมสินค้าแทบทุกประเภทรวมถึงต้นไม้ด้วย จตุจักรเป็นตลาดไม้ดอกไม้ประดับที่คนกรุงเทพฯ และหลายๆ คน ต้องคิดถึงเป็นลำดับต้นๆ ซึ่งที่นี่มีโซนขายต้นไม้ ดอกไม้เยอะมาก ทั้ง ไม้ใบ ไม้ดอก ขนาดเล็ด ขนาดกลาง ขนาดใหญ่ สารพัดจะให้เลือกซื้อเลือกหา โดยเฉพาะในวันพุธ–ศุกร์ อาณาบริเวณที่ขายต้นไม้จะกว้างขวางมากเป็นพิเศษมีขายทั้งแบบขายส่งขายปลีก ซึ่งจะสังเกตเห็นรถราวิ่งเข้าออกขนต้นไม้เล็ก ใหญ่เต็มคัน ส่วนในวันเสาร์-อาทิตย์ก็จะเป็นตลาดค้าปลีกและมีการจัดโซนต้นไม้เป็นแนวยาวน่าเดิน
ในวันเสาร์และอาทิตย์จะมีต้นไม้ใหม่ๆ มาลง แต่สินค้าจะราคาแพงกว่าวันพุธ-ศุกร์ อยู่เกือบครึ่ง
สมโภชน์ สุทัธเสถียร ชายวัยกลางคนอายุราวๆ 40 ปี เจ้าของร้านของต้นไม้ที่สวนจตุจักร เล่าให้ฟังว่า ถึงช่วงนี้จะขายต้นไม้ได้ไม่ค่อยดีแต่จตุจักรก็ยังคงเป็นจตุจักรมีผู้คนแวะเวียนดูต้นไม้จำนวนมาก น่าเสียดายที่ส่วนมากมาชมมากกว่ามาซื้อ พี่สมโภชน์พูดติดตลกแล้วเล่าต่อว่า สมัยนี้แหล่งขายต้นไม้มีเพิ่มมากขึ้นกว่าแต่ก่อนมาก มีหลายจุดกระจายทั่วไปหมดทั้งๆ ที่เมื่อก่อนมีที่ฝั่งธนฯ ที่เป็นแหล่งใหญ่แห่งเดียว
“ผมขายต้นไม้ที่สวนฯ มานานตั้งแต่อยู่ที่สนามหลวงจนย้ายมาอยู่ที่นี่ ความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นก็เป็นไปตามภาวะเศรษฐกิจ ถ้าเศรษฐกิจดีคนก็ซื้อ จับจ่ายมาก ถ้าเศรษฐกิจแย่คนก็ซื้อน้อยลง ซึ่งจริงๆ แล้วลูกค้ารายใหญ่อย่างซื้อไปลงในหมู่บ้าน รีสอร์ท โรงแรมที่ซื้อจำนวนมากๆ โดยที่การขายส่งจะมากกว่าขายปลีก”
“สำหรับต้นไม้เองก็มีวิวัฒนาการเรื่อยมามีการผสมพันธุ์เกิดเป็นพันธุ์ใหม่มากมายนับไม่ถ้วน แต่ถ้าถามว่าตอนนี้คนนิยมต้นอะไร ผมว่าถ้าจะปลูกต้นไม้อย่าเลือกปลูกตามที่เขานิยมกันจะดีกว่า ปลูกต้นไม้ที่ชอบแล้วดูแลเอาใจใส่ดีๆ แล้วความจริงก็ไม่ใช่ว่าดอกไม้นั้นดอกไม้นี้จะเป็นนิยมเพราะเป็นเรื่องของกลุ่มคนเฉพาะกลุ่ม เฟิร์นก็กลุ่มหนึ่ง วานก็กลุ่มหนึ่ง ไม้ดอกก็อีกกลุ่มหนึ่ง กลายเป็นความหลากหลายของความชอบที่แตกต่างกัน”พี่สมโภชน์แนะนำ
ถัดมาไม่ไกลสำหรับร้านของพี่สำรวย ทรัพย์คล้าย วัย 52 ปี ทั้งร้านเป็นไม้ดอกหลากพันธุ์
พี่สำรวยบอกว่า “จริงๆแล้วดอกไม้จะขายได้เรื่อยๆ ทุกชนิดอย่างที่ร้านก็มีทั้งดาวเรือง ดาวกระจาย จำปี จำปา ความนิยมไม้ดอกไม่เคยตก ขายได้ทั้งปี ยิ่งช่วงนี้ใกล้ถึงหน้าหนาวดอกไม้ที่มีตามฤดูกาลก็เริ่มออกดอกบานสะพรั่ง ส่งกลิ่นหอม จึงมีคนมาซื้อหาอยู่เนื่องๆ” เรียกว่ามนต์เสน่ห์แห่งพันธุ์ไม้ได้รับความนิยมอย่างไม่ขาดสายเลยทีเดียว
“ราบ 11” แหล่งรวมพันธุ์ไม้ดีราคาถูก
ทีนี้มาถึงกรมทหารราบที่ 11 รักษาพระองค์หรือที่เรียกกันว่า “ราบ 11” แหล่งซื้อ-ขาย ไม้ดอกไม้ประดับ ในโครงการไม้ดอกไม้ประดับ ร.11 พัน 250 ของข้าราชการทหาร เพื่อเป็นสวัสดิการเสริมรายได้ให้กับครอบครัว หากจะมาเลือกซื้อต้นไม้ที่นี่ก็สามารถมองหาที่ตั้งได้ง่ายๆ เพราะตั้งอยู่ภายในพื้นที่กรมทหาร ตรงข้ามวัดพระศรีมหาธาตุ บางเขน ใกล้วงเวียนอนุสาวรีย์รัฐธรรมนูญ หลักสี่
รับรองว่าไม่ผิดหวังเพราะมีต้นไม้ดอกไม้มากมาย และแลดูเป็นระเบียบเรียบร้อยน่าเดินสมเป็นค่ายทหารอย่างยิ่ง แถมยังเปิดจำหน่ายทุกวัน ไม่เว้นวันหยุดราชการ ตั้งแต่ 6.00-18.00 น.
รุ่งทิวา อ่อนชุ่ม หนึ่งในสมาชิกโครงการไม้ดอกไม้ประดับ แม่บ้านวัย 38 ปี ที่ผันตัวเองมาดูแลซื้อขายพันธุ์ไม้ด้วยใจรัก เล่าว่า เริ่มขายไม้ดอกไม้ประดับที่นี่เป็นเจ้าแรกๆ โดยได้รับการจัดสรรพื้นที่ให้กับสมาชิกที่ต้องการมีรายได้เสริมจนวันนี้เรียกว่ารายได้เสริมกลายเป็นรายได้หลักของครอบครัว ที่นี่มีร้านประมาณ 100 กว่าร้าน ส่วนใหญ่จะขายไม้ทั่วไป ทั้งไม้เล็ก ไม้กลาง ไม้ใหญ่ ส่วนผู้ที่มาซื้อก็จะไม่จำกัดแล้วแต่ความนิยมชมชอบของแต่ละคน
ช่วงนี้ดอกไม้ที่มาแรงคงไม่พ้น “ลีลาวดี” หรือ “ลั่นทม” ซึ่งคนนิยมปลูกเพิ่มขึ้น โดยเฉพาะรีสอร์ทใหญ่ๆ ลั่นทมขาวพ่วงเป็นพันธุ์ที่ธุรกิจสปาชอบใช้ ทั้งๆ ที่ เมื่อก่อนไม่มีราคา แต่เดี๋ยวนี้ราคาแพง หายาก นอกจากนั้นไม้ดัด ประดู่ ไม้ใหญ่ เช่น นนทรี นกยูง ไม้ดัด ข่อย เฟื่องฟ้า โมกเสียบยอด ก็ยังเป็นที่นิยมอยู่
“วันเสาร์-อาทิตย์ ช่วงเย็นๆ และช่วงเช้า คนจะคึกคักมากเป็นพิเศษ วันหนึ่งๆ ขายได้ประมาณ 1000-10,000 บาท และหากรับจัดสวนราคาก็จะอยู่ที่ 1 หมื่นบาทถึง สอง สามแสน ซึ่งก็จะแล้วแต่พื้นที่บ้านว่ามีมากน้อยแค่ไหน จัดสวนแบบใดซึ่งขณะนี้กำลังนิยมการจัดสวนแบบบาหลีและสวนป่า ด้านหน้าส่วนมากจะเป็นร้านจำหน่ายไม้ประดับขนาดเล็กทั่วไป ไม่ว่าจะเป็นไม้กระถาง หรือไม้ในถุงชำไว้ ต้นไม้แต่ละร้านก็จะไม่ค่อยมีความแตกต่างกันมากนักแต่จะมีให้เลือกหลายชนิด”
“ส่วนราคานั้นถูกมาก แบบไม่ต้องต่อเลยก็ว่าได้ นอกจากนี้ยังมีร้านจำหน่ายเฉพาะไม้ไทย 5-6 ร้าน รวมทั้งวัสดุเกษตรทุกชนิดไม่ว่าจะเป็น ปุ๋ย ยากำจัดศัตรูพืช เครื่องมือเกษตร ดินประเภทต่างๆ กระถาง รวมทั้ง ทราย กรวด หิน ที่ใช้สำหรับตกแต่งสวน”รุ่งทิวาเล่า
เคล็ดลับการเลือกซื้อต้นไม้
พอหอมปากหอมคอสำหรับ “ตลาดนัดต้นไม้” จากนั้นเรามาเตรียมความพร้อมในการปลูกต้นไม้กันต่อดีกว่า ก่อนอื่นเราจะต้องเริ่มปลูกต้นไม้ที่ชอบก่อนเป็นอันดับแรก โดยซื้อต้นไม้ที่มีความทนทานต่อทุกสภาพอากาศ เมื่อเลี้ยงให้รอดและเจริญเติบโตได้แล้วก็ค่อยเขยิบขึ้นไปทีละขั้นจนคุณมีความชำนาญ ค่อยหาพันธุ์ไม้ที่เลี้ยงยากมาปลูก แต่ก็ต้องวางแผนนิดหน่อย เช่น ดูให้เหมาะกับสภาพแวดล้อมของบ้าน รู้จักธรรมชาติของต้นไม้ชนิดนั้นพอสมควร ซึ่งข้อมูลเหล่านี้เราสามารถถามจากผู้ขายโดยตรงได้
สิ่งสำคัญอีกอย่างที่ต้องคำนึงถึงก็คือ ถ้าในบ้านของมีเด็กหรือเลี้ยงสุนัข ควรต้องมีการเตรียมการป้องกันไว้ล่วงหน้าเสียก่อน เช่น หากตั้งกระถางต้นไม้ไว้ที่พื้น ก็ควรหาพืชที่ทนทานต่อการเสียดสีหรือการจับต้องพอสมควร ส่วนต้นไม้ที่บอบบางเสียหายง่าย ควรจัดให้อยู่ในที่สูงหรือบริเวณที่จะไม่ถูกการจับต้องเสียดสีบ่อยนัก ที่สำคัญคือเวลาในการดูแลเอาใจใส่รดน้ำพรวนดิน
การเลือกซื้อต้นไม้ง่ายๆ คือ เลือกซื้อจากร้านที่มีชื่อเสียงเชื่อถือได้ ไม่ควรซื้อต้นไม้ที่มีตำหนิหรือร่องรอยของความเสียหายจากโรคและแมลง ก่อนซื้อก็ต้องตรวจดูกระถางและกันกระถางให้ดีอย่าเลือกต้นไม้ที่ปลูกอยู่ในกระถางที่มีรอยร้าวหรือแตกหรือมีรากโผล่ออกมาจากรูก้นกระถาง เพราะจะทำให้เกิดความเสียหายในขณะเคลื่อนย้ายได้ รวมทั้งไม่ควรซื้อต้นไม้ที่ดินในกระถางแฉะ เพราะนั้นแสดงว่าน้ำในกระถางไม่สามารถระบายออกไปได้ ซึ่งจะก่อให้เกิดปัญหารากและโคนเน่าได้
ในกรณีที่เป็นไม้ดอก ควรเลือกเอาต้นที่ดอกกำลังตูมเต็มที่ยังไม่บาน และจะต้องดูจนแน่ใจว่าต้นไม้ที่ซื้อนั้นไม่มีร่องรอยหรือตำหนิใด ๆ เลย อีกทั้งไม่ควรซื้อต้นไม้ที่ใบเหี่ยว ใบลู่ลง หรือได้รับความเสียหายเป็นอันขาด หลายคนมักซื้อต้นไม้เพราะเห็นว่ามีราคาถูกอันนี้ก็ไม่ควร ที่สำคัญขณะนำต้นไม้กลับบ้าน ควรระมัดระวังอย่าให้ต้นไม้ได้รับความกระทบกระเทือน
...ในวันสบายๆ การได้ปลูกต้นไม้อย่างเพลิดเพลินอารมณ์น่าจะเป็นทางเลือกหนึ่งในกิจกรรมยามว่างของครอบครัว แล้วการได้เฝ้าดูการเจริญเติบโตของพันธุ์ไม้ที่รวมกันบ่มเพาะคงจะสร้างความสุขใจให้กับเราได้ไม่น้อยเลยทีเดียว...
บ่ายแก่ๆ เปิ้ล สาวใสวัย 20 ต้นๆ ควงคุณแม่มาเลือกซื้อต้นไม้ที่สวนจตุจักรเพื่อไปปลูกเพิ่มในสวนหน้าบ้านที่ครอบครัวช่วยกันปลูกและดูแล เปิ้ล บอกว่า คุณแม่อยากได้ต้นลั่นทมซึ่งช่วงหลายปีที่ผ่านมานี้ ลั่นทมเป็นดอกไม้ยอดฮิตเพราะมีเอกลักษณ์ที่โดดเด่นต่างจากต้นไม้อื่นๆ ทั้งดอกสวย หลายสี มีกลิ่นหอม มีฟอร์มสวย ปลูกก็ง่าย เพราะทนแล้ง ทนแฉะ
ส่วนเรื่องชื่อ ที่ว่าไม่เป็นมงคลไม่ให้ปลูกที่บ้านแต่ควรปลูกในวัดนั้น ปัจจุบันเขาจะไม่ค่อยถือแล้ว แต่ช่วงนี้ก็จะมีราคาแพงหน่อยเพราะคนนิยมมากขึ้น นอกจากนั้นก็ตั้งใจซื้อไม้ประดับเล็กๆ ไปปลูกเพิ่มขึ้นด้วย
“เปิ้ลมาซื้อต้นไม้และมาเดินเล่นกับแม่ที่ตลาดนัดจตุจักรเกือบทุกอาทิตย์ ส่วนใหญ่จะมาวันเสาร์-อาทิตย์ ซึ่งต้นไม้จะมีเลือกไม่มาก แต่ก็เป็นวันหยุดสุดสัปดาห์ที่มาเดินเล่นกับแม่ได้ แต่ถ้าอยากได้ดอกไม้ราคาไม่แพงแม่มักจะมาคนเดียวในวันพุธเช้า ราคาจะถูกกว่ามาก”น้องเปิ้ลเล่าก่อนขอตัวเดินเลือกซื้อต้นไม้ต่อ
เปิดลายแทง “ตลาดต้นไม้”
สำหรับช่วงวันหยุดสุดสัปดาห์นี้ครอบครัวไหน อยากเดินซื้อพันธุ์ไม้ เพื่อมาปลูกไว้ที่บ้านเหมือนครอบครัวของ “เปิ้ล” ก็ลองแวะเวียนมาตลาดต้นไม้ 10 สุดยอดแหล่งซื้อขายไม้ดอกไม้ประดับ ซึ่ง 108 พรรณไม้ไทยเคยจัดอันดับเอาไว้
ตลาดต้นไม้ใหญ่ๆ ที่น่าสนใจ ได้แก่ ตลาดนัดจตุจักร, ตลาดเทเวศร์, กรมทหารราบที่ 11 รักษาพระองค์, ตลาดนัดธนบุรี, ตลาดไท, ตลาดจตุจักร 2, คลอง 14 ธัญบุรี, ศูนย์จำหน่ายไม้ดอกไม้ประดับธนบุรี, วงแหวนกาญจนาภิเษกและวงแหวนบางใหญ่ นอกจากนั้นก็ยังมีแหล่งซื้อขายต้นไม้พันธุ์อีกหลายแห่ง กระจัดกระจายอยู่ทั่วไป
สำหรับตลาดนัดธนบุรีหรือสนามหลวง 2 ตลาดน้องใหม่ อยู่ถนนเลียบคลองทวีวัฒนา ที่นี่อุดมไปด้วยพันธุ์ไม้ดีราคาถูก ซึ่งส่วนใหญ่จะเป็นร้านที่ขายเฉพาะอย่าง คือ ร้านไหนขายกล้วยไม้ก็จะมีแต่กล้วยไม้ทั้งร้าน ส่วนร้านไหนขายไม้น้ำก็จะขาย ไม้น้ำทั้งร้านเช่นเดียวกัน ไม่มีการขายปะปนกัน ทำให้สามารถเลือกซื้อได้ง่าย และคงถูกอกถูกใจคนฝั่งธนฯ ไม่มากก็น้อย ตลาดนัดต้นไม้ที่นี่เปิดเป็นประจำทุกวัน แต่จะคึกคักมากในช่วงวันหยุดเสาร์-อาทิตย์
แหล่งซื้อขายไม้ดอกไม้ประดับที่น่าสนใจอีกแห่งหนึ่ง คือ “ศูนย์ไม้ดอกไม้ประดับ นนทบุรี” อยู่ปากซอยช้าง ตรงเข้าซอยประมาณ 200 เมตร มีร้านขายต้นไม้เรียงรายตลอด 2 ฝั่ง ถนน มีกว่า 54 ร้าน เปิดขายกันทุกวันตั้งแต่เช้าจนค่ำ เมื่อถามแม่ค้าส่วนใหญ่ว่าวันไหนขายดีบ้างแม่ค้าว่าขายดีพอๆ กันทุกวัน เพระวันหยุดจะเป็นลูกค้าทั่วไปมาซื้อ ส่วนวันธรรมดาจะมีพ่อค้าคนกลางหรือผู้ที่รับจ้างจัดสวนมาซื้อคราวละมากๆ
และหากแวะผ่านถนนกาญจนาภิเษก วงแหวนกาญจนาภิเษกบน หรือ วงแหวนรอบนอก ตลอดช่วงความยาวของถนนสองข้างทางก็จะมีร้านค้าไม้ดอกไม้ประดับอยู่มากและค่อนข้างห่างๆ กัน นอกจากจะมีร้านค้าอุปกรณ์จัดแต่งสวน กระถางสารพัดชนิด ต้นไม้ชนิดต่างๆ ทั้งไม้ดอก ไม้ใบ ไม้คลุมดิน รวมทั้งหญ้าชนิดต่าง ยังมีต้นไม้ใหญ่ๆ ที่ขุดล้อมมาวางขายให้เห็นกันมาก
บนถนนเส้นนี้ร้านส่วนใหญ่เปิดขายกันทุกวัน แต่หากเป็นวันธรรมดา โดยเฉพาะวันพุธ-ศุกร์ อาจมีบางร้านที่ขนต้นไม้ไปขายที่สวนจตุจักร เพราะร้านแถบนี้นอกจากจะเป็นหน้าร้านแล้วบางร้านยังเป็นแหล่งผลิตไม้ดอกไม้ประดับอีกด้วย ถ้าเป็นวันเสาร์-อาทิตย์รับรองว่าเปิดขายกันทุกร้าน เรียกได้ว่า แถบนี้ทำเลค่อนข้างจะได้เปรียบ เพราะเป็นแถบชานเมืองใกล้แหล่งที่อยู่อาศัย มีหมู่บ้านจัดสรรมาก จึงมีลูกค้าซื้อไปเพื่อจัดสวน นอกจากนี้ ผู้ที่สัญจรผ่านไปมาได้เห็นดอกไม้สวยๆ หลายรายอาจจอดรถแวะดู และซื้อต้นไม้ติดไม้ติดมือกลับบ้านด้วยเสมอ
ส่วนตลาดไม้ดอกไม้ประดับย่านใจกลางเมืองกรุงเทพฯ ที่เก่าแก่จนหลายๆ คนอาจจะลืมไปแล้วด้วยซ้ำ อย่าง “ตลาดเทเวศร์” นั้น ตั้งอยู่ริมคลองบนถนนสามเสนระหว่าง แบงก์ชาติบางขุนพรหมและหอสมุดแห่งชาติ จะเปิดขายทุกวัน ตั้งแต่ 7.00-19.00 น. ที่นี่นอกจากจะมีแหล่งจำหน่ายไม้ดอกไม้ประดับอยู่เกือบ 20 ร้าน แล้วยังเป็นแหล่งจำหน่ายอุปกรณ์ในการปลูกเลี้ยงต้นไม้อย่างครบครัน ตั้งแต่ ไม้เล็ก ไม้ใหญ่ สวนถาด กระถาง เครื่องปลูก เครื่องมือทำสวน ปุ๋ย ยาฆ่าแมลง น้ำพุ น้ำตก ฯลฯ
ตลาดนัดจตุจักรสวรรค์ของคนรักต้นไม้
ทำไมคนจึงเลือกที่จะมาเดินที่ตลาดนัดจัตุจักรมากนัก?
นั่นก็เพราะจตุจักรเป็นแหล่งรวมสินค้าแทบทุกประเภทรวมถึงต้นไม้ด้วย จตุจักรเป็นตลาดไม้ดอกไม้ประดับที่คนกรุงเทพฯ และหลายๆ คน ต้องคิดถึงเป็นลำดับต้นๆ ซึ่งที่นี่มีโซนขายต้นไม้ ดอกไม้เยอะมาก ทั้ง ไม้ใบ ไม้ดอก ขนาดเล็ด ขนาดกลาง ขนาดใหญ่ สารพัดจะให้เลือกซื้อเลือกหา โดยเฉพาะในวันพุธ–ศุกร์ อาณาบริเวณที่ขายต้นไม้จะกว้างขวางมากเป็นพิเศษมีขายทั้งแบบขายส่งขายปลีก ซึ่งจะสังเกตเห็นรถราวิ่งเข้าออกขนต้นไม้เล็ก ใหญ่เต็มคัน ส่วนในวันเสาร์-อาทิตย์ก็จะเป็นตลาดค้าปลีกและมีการจัดโซนต้นไม้เป็นแนวยาวน่าเดิน
ในวันเสาร์และอาทิตย์จะมีต้นไม้ใหม่ๆ มาลง แต่สินค้าจะราคาแพงกว่าวันพุธ-ศุกร์ อยู่เกือบครึ่ง
สมโภชน์ สุทัธเสถียร ชายวัยกลางคนอายุราวๆ 40 ปี เจ้าของร้านของต้นไม้ที่สวนจตุจักร เล่าให้ฟังว่า ถึงช่วงนี้จะขายต้นไม้ได้ไม่ค่อยดีแต่จตุจักรก็ยังคงเป็นจตุจักรมีผู้คนแวะเวียนดูต้นไม้จำนวนมาก น่าเสียดายที่ส่วนมากมาชมมากกว่ามาซื้อ พี่สมโภชน์พูดติดตลกแล้วเล่าต่อว่า สมัยนี้แหล่งขายต้นไม้มีเพิ่มมากขึ้นกว่าแต่ก่อนมาก มีหลายจุดกระจายทั่วไปหมดทั้งๆ ที่เมื่อก่อนมีที่ฝั่งธนฯ ที่เป็นแหล่งใหญ่แห่งเดียว
“ผมขายต้นไม้ที่สวนฯ มานานตั้งแต่อยู่ที่สนามหลวงจนย้ายมาอยู่ที่นี่ ความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นก็เป็นไปตามภาวะเศรษฐกิจ ถ้าเศรษฐกิจดีคนก็ซื้อ จับจ่ายมาก ถ้าเศรษฐกิจแย่คนก็ซื้อน้อยลง ซึ่งจริงๆ แล้วลูกค้ารายใหญ่อย่างซื้อไปลงในหมู่บ้าน รีสอร์ท โรงแรมที่ซื้อจำนวนมากๆ โดยที่การขายส่งจะมากกว่าขายปลีก”
“สำหรับต้นไม้เองก็มีวิวัฒนาการเรื่อยมามีการผสมพันธุ์เกิดเป็นพันธุ์ใหม่มากมายนับไม่ถ้วน แต่ถ้าถามว่าตอนนี้คนนิยมต้นอะไร ผมว่าถ้าจะปลูกต้นไม้อย่าเลือกปลูกตามที่เขานิยมกันจะดีกว่า ปลูกต้นไม้ที่ชอบแล้วดูแลเอาใจใส่ดีๆ แล้วความจริงก็ไม่ใช่ว่าดอกไม้นั้นดอกไม้นี้จะเป็นนิยมเพราะเป็นเรื่องของกลุ่มคนเฉพาะกลุ่ม เฟิร์นก็กลุ่มหนึ่ง วานก็กลุ่มหนึ่ง ไม้ดอกก็อีกกลุ่มหนึ่ง กลายเป็นความหลากหลายของความชอบที่แตกต่างกัน”พี่สมโภชน์แนะนำ
ถัดมาไม่ไกลสำหรับร้านของพี่สำรวย ทรัพย์คล้าย วัย 52 ปี ทั้งร้านเป็นไม้ดอกหลากพันธุ์
พี่สำรวยบอกว่า “จริงๆแล้วดอกไม้จะขายได้เรื่อยๆ ทุกชนิดอย่างที่ร้านก็มีทั้งดาวเรือง ดาวกระจาย จำปี จำปา ความนิยมไม้ดอกไม่เคยตก ขายได้ทั้งปี ยิ่งช่วงนี้ใกล้ถึงหน้าหนาวดอกไม้ที่มีตามฤดูกาลก็เริ่มออกดอกบานสะพรั่ง ส่งกลิ่นหอม จึงมีคนมาซื้อหาอยู่เนื่องๆ” เรียกว่ามนต์เสน่ห์แห่งพันธุ์ไม้ได้รับความนิยมอย่างไม่ขาดสายเลยทีเดียว
“ราบ 11” แหล่งรวมพันธุ์ไม้ดีราคาถูก
ทีนี้มาถึงกรมทหารราบที่ 11 รักษาพระองค์หรือที่เรียกกันว่า “ราบ 11” แหล่งซื้อ-ขาย ไม้ดอกไม้ประดับ ในโครงการไม้ดอกไม้ประดับ ร.11 พัน 250 ของข้าราชการทหาร เพื่อเป็นสวัสดิการเสริมรายได้ให้กับครอบครัว หากจะมาเลือกซื้อต้นไม้ที่นี่ก็สามารถมองหาที่ตั้งได้ง่ายๆ เพราะตั้งอยู่ภายในพื้นที่กรมทหาร ตรงข้ามวัดพระศรีมหาธาตุ บางเขน ใกล้วงเวียนอนุสาวรีย์รัฐธรรมนูญ หลักสี่
รับรองว่าไม่ผิดหวังเพราะมีต้นไม้ดอกไม้มากมาย และแลดูเป็นระเบียบเรียบร้อยน่าเดินสมเป็นค่ายทหารอย่างยิ่ง แถมยังเปิดจำหน่ายทุกวัน ไม่เว้นวันหยุดราชการ ตั้งแต่ 6.00-18.00 น.
รุ่งทิวา อ่อนชุ่ม หนึ่งในสมาชิกโครงการไม้ดอกไม้ประดับ แม่บ้านวัย 38 ปี ที่ผันตัวเองมาดูแลซื้อขายพันธุ์ไม้ด้วยใจรัก เล่าว่า เริ่มขายไม้ดอกไม้ประดับที่นี่เป็นเจ้าแรกๆ โดยได้รับการจัดสรรพื้นที่ให้กับสมาชิกที่ต้องการมีรายได้เสริมจนวันนี้เรียกว่ารายได้เสริมกลายเป็นรายได้หลักของครอบครัว ที่นี่มีร้านประมาณ 100 กว่าร้าน ส่วนใหญ่จะขายไม้ทั่วไป ทั้งไม้เล็ก ไม้กลาง ไม้ใหญ่ ส่วนผู้ที่มาซื้อก็จะไม่จำกัดแล้วแต่ความนิยมชมชอบของแต่ละคน
ช่วงนี้ดอกไม้ที่มาแรงคงไม่พ้น “ลีลาวดี” หรือ “ลั่นทม” ซึ่งคนนิยมปลูกเพิ่มขึ้น โดยเฉพาะรีสอร์ทใหญ่ๆ ลั่นทมขาวพ่วงเป็นพันธุ์ที่ธุรกิจสปาชอบใช้ ทั้งๆ ที่ เมื่อก่อนไม่มีราคา แต่เดี๋ยวนี้ราคาแพง หายาก นอกจากนั้นไม้ดัด ประดู่ ไม้ใหญ่ เช่น นนทรี นกยูง ไม้ดัด ข่อย เฟื่องฟ้า โมกเสียบยอด ก็ยังเป็นที่นิยมอยู่
“วันเสาร์-อาทิตย์ ช่วงเย็นๆ และช่วงเช้า คนจะคึกคักมากเป็นพิเศษ วันหนึ่งๆ ขายได้ประมาณ 1000-10,000 บาท และหากรับจัดสวนราคาก็จะอยู่ที่ 1 หมื่นบาทถึง สอง สามแสน ซึ่งก็จะแล้วแต่พื้นที่บ้านว่ามีมากน้อยแค่ไหน จัดสวนแบบใดซึ่งขณะนี้กำลังนิยมการจัดสวนแบบบาหลีและสวนป่า ด้านหน้าส่วนมากจะเป็นร้านจำหน่ายไม้ประดับขนาดเล็กทั่วไป ไม่ว่าจะเป็นไม้กระถาง หรือไม้ในถุงชำไว้ ต้นไม้แต่ละร้านก็จะไม่ค่อยมีความแตกต่างกันมากนักแต่จะมีให้เลือกหลายชนิด”
“ส่วนราคานั้นถูกมาก แบบไม่ต้องต่อเลยก็ว่าได้ นอกจากนี้ยังมีร้านจำหน่ายเฉพาะไม้ไทย 5-6 ร้าน รวมทั้งวัสดุเกษตรทุกชนิดไม่ว่าจะเป็น ปุ๋ย ยากำจัดศัตรูพืช เครื่องมือเกษตร ดินประเภทต่างๆ กระถาง รวมทั้ง ทราย กรวด หิน ที่ใช้สำหรับตกแต่งสวน”รุ่งทิวาเล่า
เคล็ดลับการเลือกซื้อต้นไม้
พอหอมปากหอมคอสำหรับ “ตลาดนัดต้นไม้” จากนั้นเรามาเตรียมความพร้อมในการปลูกต้นไม้กันต่อดีกว่า ก่อนอื่นเราจะต้องเริ่มปลูกต้นไม้ที่ชอบก่อนเป็นอันดับแรก โดยซื้อต้นไม้ที่มีความทนทานต่อทุกสภาพอากาศ เมื่อเลี้ยงให้รอดและเจริญเติบโตได้แล้วก็ค่อยเขยิบขึ้นไปทีละขั้นจนคุณมีความชำนาญ ค่อยหาพันธุ์ไม้ที่เลี้ยงยากมาปลูก แต่ก็ต้องวางแผนนิดหน่อย เช่น ดูให้เหมาะกับสภาพแวดล้อมของบ้าน รู้จักธรรมชาติของต้นไม้ชนิดนั้นพอสมควร ซึ่งข้อมูลเหล่านี้เราสามารถถามจากผู้ขายโดยตรงได้
สิ่งสำคัญอีกอย่างที่ต้องคำนึงถึงก็คือ ถ้าในบ้านของมีเด็กหรือเลี้ยงสุนัข ควรต้องมีการเตรียมการป้องกันไว้ล่วงหน้าเสียก่อน เช่น หากตั้งกระถางต้นไม้ไว้ที่พื้น ก็ควรหาพืชที่ทนทานต่อการเสียดสีหรือการจับต้องพอสมควร ส่วนต้นไม้ที่บอบบางเสียหายง่าย ควรจัดให้อยู่ในที่สูงหรือบริเวณที่จะไม่ถูกการจับต้องเสียดสีบ่อยนัก ที่สำคัญคือเวลาในการดูแลเอาใจใส่รดน้ำพรวนดิน
การเลือกซื้อต้นไม้ง่ายๆ คือ เลือกซื้อจากร้านที่มีชื่อเสียงเชื่อถือได้ ไม่ควรซื้อต้นไม้ที่มีตำหนิหรือร่องรอยของความเสียหายจากโรคและแมลง ก่อนซื้อก็ต้องตรวจดูกระถางและกันกระถางให้ดีอย่าเลือกต้นไม้ที่ปลูกอยู่ในกระถางที่มีรอยร้าวหรือแตกหรือมีรากโผล่ออกมาจากรูก้นกระถาง เพราะจะทำให้เกิดความเสียหายในขณะเคลื่อนย้ายได้ รวมทั้งไม่ควรซื้อต้นไม้ที่ดินในกระถางแฉะ เพราะนั้นแสดงว่าน้ำในกระถางไม่สามารถระบายออกไปได้ ซึ่งจะก่อให้เกิดปัญหารากและโคนเน่าได้
ในกรณีที่เป็นไม้ดอก ควรเลือกเอาต้นที่ดอกกำลังตูมเต็มที่ยังไม่บาน และจะต้องดูจนแน่ใจว่าต้นไม้ที่ซื้อนั้นไม่มีร่องรอยหรือตำหนิใด ๆ เลย อีกทั้งไม่ควรซื้อต้นไม้ที่ใบเหี่ยว ใบลู่ลง หรือได้รับความเสียหายเป็นอันขาด หลายคนมักซื้อต้นไม้เพราะเห็นว่ามีราคาถูกอันนี้ก็ไม่ควร ที่สำคัญขณะนำต้นไม้กลับบ้าน ควรระมัดระวังอย่าให้ต้นไม้ได้รับความกระทบกระเทือน
...ในวันสบายๆ การได้ปลูกต้นไม้อย่างเพลิดเพลินอารมณ์น่าจะเป็นทางเลือกหนึ่งในกิจกรรมยามว่างของครอบครัว แล้วการได้เฝ้าดูการเจริญเติบโตของพันธุ์ไม้ที่รวมกันบ่มเพาะคงจะสร้างความสุขใจให้กับเราได้ไม่น้อยเลยทีเดียว...
