นับวันสภาพอากาศของเมืองไทยมีอุณหภูมิสูงขึ้น ทำให้ประชาชนใช้เครื่องปรับอากาศ หรือเครื่องใช้ไฟฟ้าอื่นๆ เพื่อคลายความร้อนมากขึ้น นั่นหมายความว่าประชาชนต้องจ่ายค่าไฟฟ้าเพิ่มสูงขึ้น ประกอบกับสถานการณ์ราคาพลังงานมีแนวโน้มปรับตัวสูงขึ้นอย่าง ต่อเนื่อง ดังนั้น ประชาชนต้องตระหนักในเรื่องการลดภาระค่าใช้จ่ายของตนเองด้วยการใช้พลังงานอย่างประหยัด
ชวลิต พิชาลัย ผู้อำนวยการสำนักวิเคราะห์แผนพลังงาน สำนักงานนโยบายและแผนพลังงาน (สนพ.) ให้ข้อมูลว่า เคล็ดลับง่ายๆ ทว่าจ่ายค่าไฟน้อยลงได้ ก็คือ ปลูกต้นไม้ เพื่อให้แดดส่องตัวบ้านน้อยลง หรือลดการสะท้อนความร้อนของพื้นซีเมนต์ ขณะเดียวกันจัดบ้านให้มีอากาศถ่ายเทได้สะดวก อย่านำตู้มาตั้งขวางทางลม เท่านี้ก็ไม่ต้องเปิดแอร์ เปิดพัดลม แถมยังได้สัมผัสกับธรรมชาติอีกด้วย
"ควรปรับปรุงสภาพแวดล้อมบริเวณที่พักอาศัยโดยใช้ประโยชน์จากธรรมชาติ อาทิ ปลูกต้นไม้สูงบังแดด ปลูกไม้ดัดหรือไม้เลื้อยตามระเบียงหรือรั้ว เพื่อลดลมร้อนพัดผ่านเข้าตัวบ้านและลดความแรงของแสงที่ส่องเข้าสู่อาคาร ปลูกต้นไม้คลุมดิน ปลูกหญ้า เพื่อให้ความเย็นแก่พื้นดินบริเวณบ้าน เป็นต้น"
ดังนั้น ทาง สนพ. จึงจัดโครงการ "สวนสวยช่วยประหยัดพลังงาน" เพื่อเผยแพร่การอนุรักษ์พลังงาน โดยแนะนำวิธีการปลูกต้นไม้ จัดสวนที่เหมาะสมกับที่อยู่อาศัย โดยออกแบบสวน พร้อมแบบแปลน 5 แบบ ได้แก่ บ้านเดี่ยว ทาวน์เฮาส์ ตึกแถว คอนโดมิเนียม และหอพัก เพื่อเป็นแนวทางให้ประชาชนสนใจจัดสวนบริเวณที่พักอาศัยให้เกิดความร่มรื่น เย็นสบาย เพื่อช่วยลดการใช้ไฟฟ้า เพราะการปลูกต้นไม้ใหญ่ 1 ต้น จะช่วยให้อุณหภูมิลดลงประมาณ 1-2 องศา
นอกจากนี้ การจัดสวนยังช่วยทำให้มีสภาพแวดล้อมที่สดชื่น ช่วยผ่อนคลายความเครียด ได้ออกกำลังกาย รวมไปถึงเกิดความสัมพันธ์ในครอบครัวจากกิจกรรมดูแลสวนร่วมกัน จึงไม่จำเป็นต้องออกไปทำกิจกรรมนอกบ้าน ซึ่งช่วยประหยัดค่าใช้จ่ายในการเดินทาง และประหยัดน้ำมันได้
ด้าน อาจารย์ยุพดี เลื่อนฉวี ผู้เชี่ยวชาญด้านการออกแบบ และการจัดสวน กล่าวเสริมว่า การจัดสวนไม่ใช่เรื่องยาก แม้ไม่มีพื้นความรู้ด้านศิลปะ ก็สามารถเรียนรู้และทดลองทำได้ โดยเริ่มจากสวนในบ้านของตนเองให้เหมาะสมกับบ้านพักอาศัย เลือกพันธุ์ไม้ที่มีความต้องการ ดิน น้ำ แสง เหมือนๆ กัน มาปลูกรวมกัน
การเลือกตำแหน่งปลูกต้นไม้แต่ละชนิด ควรสอบถามรายละเอียดจากแม่ค้าขายต้นไม้เพื่อจะได้ทราบว่าพันธุ์นี้ชอบน้ำมากน้อยแค่ไหน ชอบที่ร่มหรือแดดจัด รวมถึงเมื่อต้นไม้โตเต็มที่มีความสูงใหญ่ขนาดไหน
และที่ขาดไม่ได้ก่อนลงมือปลูกจะต้องศึกษาทิศร่วมด้วย อย่างมีพื้นที่ว่างทางทิศเหนือ แล้วอาคารมีความสูงมากกว่าหนึ่งชั้น เงาของบ้านจะทำให้ต้นไม้ที่ปลูกอยู่ใกล้บ้านได้รับแสงแดดน้อยหรือไม่ได้รับแสงเลย ควรเลือกพันธุ์ไม้ที่ชอบร่มรำไร เช่น จั๋ง สาวน้อยประแป้ง เขียวหมื่นปี หนวดปลาดุก เปปเปอร์ ลิ้นมังกร
ส่วนทิศใต้เป็นทิศที่แดดเข้าตลอดวันและเกือบตลอดปี เพราะพระอาทิตย์อ้อมใต้เป็นเวลานาน การใช้ต้นไม้ใหญ่ให้ร่มเงา จะเป็นการป้องกันแดดได้ดีอย่างยิ่ง ดังนั้น พันธุ์ไม้ที่ควรปลูกควรมีใบทึบข้างบนและโปร่งด้านล่าง เพื่อให้ลมพัดผ่านเข้าบ้านได้และใบไม่ร่วง เช่น กระทิง สารภี มะฮอกกานี มะขาม แคแสด พร้อมกันนี้ควรปลูกพันธุ์ไม้ดอกหอม อย่างเช่น จำปี จำปา บุหงา ส่าหรี โมก พิกุล แก้ว ตีนเป็ดน้ำ ลำดวน เพราะมีกลิ่นหอมเมื่อยามลมพัด
ขณะที่ทิศตะวันตกได้รับแดดจัดตลอดบ่าย ควรปลูกไม้ที่ให้ร่มเงา อย่างเช่น เสลา คูน กัลปพฤกษ์ ประดู่แดง ถ้าที่บ้านมีพื้นที่ไม่มากพอที่จะปลูกไม้ใหญ่ให้ร่มเงา อาจปลูกอโศกอินเดีย หมากเขียว กล้วยพัด หากมีพื้นที่น้อยอาจใช้พันธุ์ไม้ไต่ หรือเกาะผนัง เช่น ตีนตุ๊กแก พลูด่าง ก็ได้
สำหรับทิศตะวันออก จะเป็นทิศที่ได้รับแสงแดดครึ่งวัน หลังเที่ยงไปแล้วจะได้รับร่มตัวบ้าน ควรปลูกไม้ที่ไม่ต้องการแดดตลอดวัน เช่นไผ่ ปีบ เลียน เฟิน ไม้ตระกูลใบเงิน ใบทอง ใบนาก และหมากผู้หมากเมีย
อาจารย์ยุพดี กล่าวต่อว่า รู้เรื่องทิศกับพันธุ์ไม้ ยังไม่พอจะต้องจัดองค์ประกอบไว้คร่าวๆ เพื่อเลือกขนาด รูปทรงของต้นไม้ ระยะการปลูก ให้เหมาะกับพื้นที่ของบ้านพักอาศัย เช่น บ้านที่มีพื้นที่น้อย ให้ปลูกต้นไม้รูปทรงกระบอก หรือทรงพีระมิด ซึ่งมีเส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 2-3 เมตร เป็นต้น
" เราสามารถสร้างสรรค์สวนได้ตามรสนิยม และความเหมาะสมได้ในที่พักอาศัย โดยสวนอาจมีเพียง ต้นไม้ 2-3 ต้น อ่างน้ำเล็กๆ เก้าอี้หนึ่งตัว ก็เพียงพอสำหรับพักผ่อนอิริยาบถ พักใจให้คลายเครียด ดังนั้น ขนาดของพื้นที่ จึงไม่ใช่อุปสรรคในการจัดสวนสวยเพื่อความสวยงาม ร่มรื่น และช่วยประหยัดพลังงานภายในบ้าน" อาจารย์ยุพดี กล่าวอีกว่า สวนที่ดีต้องมีความปลอดภัยทั้งกลางวันและกลางคืน ควรมีแสงสว่างเพียงพอในยามค่ำคืน เพื่อป้องกันทรัพย์สินและสัตว์เลื้อยคลานต่างๆ ด้วย
อนึ่ง ผู้ที่สนใจคู่มือสวนสวยช่วยประหยัดพลังงาน ขอรับได้ที่ สำนักงานนโยบายและแผนพลังงาน หรือดาวโหลดดูวิธีการจัดสวนได้ที่ www.eppo.go.th โดยคลิกไปที่หน้ารวมพลังหาร 2 สอบถามเพิ่มเติมที่ 0-2612-1555 ต่อ 204,205
ชวลิต พิชาลัย ผู้อำนวยการสำนักวิเคราะห์แผนพลังงาน สำนักงานนโยบายและแผนพลังงาน (สนพ.) ให้ข้อมูลว่า เคล็ดลับง่ายๆ ทว่าจ่ายค่าไฟน้อยลงได้ ก็คือ ปลูกต้นไม้ เพื่อให้แดดส่องตัวบ้านน้อยลง หรือลดการสะท้อนความร้อนของพื้นซีเมนต์ ขณะเดียวกันจัดบ้านให้มีอากาศถ่ายเทได้สะดวก อย่านำตู้มาตั้งขวางทางลม เท่านี้ก็ไม่ต้องเปิดแอร์ เปิดพัดลม แถมยังได้สัมผัสกับธรรมชาติอีกด้วย
"ควรปรับปรุงสภาพแวดล้อมบริเวณที่พักอาศัยโดยใช้ประโยชน์จากธรรมชาติ อาทิ ปลูกต้นไม้สูงบังแดด ปลูกไม้ดัดหรือไม้เลื้อยตามระเบียงหรือรั้ว เพื่อลดลมร้อนพัดผ่านเข้าตัวบ้านและลดความแรงของแสงที่ส่องเข้าสู่อาคาร ปลูกต้นไม้คลุมดิน ปลูกหญ้า เพื่อให้ความเย็นแก่พื้นดินบริเวณบ้าน เป็นต้น"
ดังนั้น ทาง สนพ. จึงจัดโครงการ "สวนสวยช่วยประหยัดพลังงาน" เพื่อเผยแพร่การอนุรักษ์พลังงาน โดยแนะนำวิธีการปลูกต้นไม้ จัดสวนที่เหมาะสมกับที่อยู่อาศัย โดยออกแบบสวน พร้อมแบบแปลน 5 แบบ ได้แก่ บ้านเดี่ยว ทาวน์เฮาส์ ตึกแถว คอนโดมิเนียม และหอพัก เพื่อเป็นแนวทางให้ประชาชนสนใจจัดสวนบริเวณที่พักอาศัยให้เกิดความร่มรื่น เย็นสบาย เพื่อช่วยลดการใช้ไฟฟ้า เพราะการปลูกต้นไม้ใหญ่ 1 ต้น จะช่วยให้อุณหภูมิลดลงประมาณ 1-2 องศา
นอกจากนี้ การจัดสวนยังช่วยทำให้มีสภาพแวดล้อมที่สดชื่น ช่วยผ่อนคลายความเครียด ได้ออกกำลังกาย รวมไปถึงเกิดความสัมพันธ์ในครอบครัวจากกิจกรรมดูแลสวนร่วมกัน จึงไม่จำเป็นต้องออกไปทำกิจกรรมนอกบ้าน ซึ่งช่วยประหยัดค่าใช้จ่ายในการเดินทาง และประหยัดน้ำมันได้
ด้าน อาจารย์ยุพดี เลื่อนฉวี ผู้เชี่ยวชาญด้านการออกแบบ และการจัดสวน กล่าวเสริมว่า การจัดสวนไม่ใช่เรื่องยาก แม้ไม่มีพื้นความรู้ด้านศิลปะ ก็สามารถเรียนรู้และทดลองทำได้ โดยเริ่มจากสวนในบ้านของตนเองให้เหมาะสมกับบ้านพักอาศัย เลือกพันธุ์ไม้ที่มีความต้องการ ดิน น้ำ แสง เหมือนๆ กัน มาปลูกรวมกัน
การเลือกตำแหน่งปลูกต้นไม้แต่ละชนิด ควรสอบถามรายละเอียดจากแม่ค้าขายต้นไม้เพื่อจะได้ทราบว่าพันธุ์นี้ชอบน้ำมากน้อยแค่ไหน ชอบที่ร่มหรือแดดจัด รวมถึงเมื่อต้นไม้โตเต็มที่มีความสูงใหญ่ขนาดไหน
และที่ขาดไม่ได้ก่อนลงมือปลูกจะต้องศึกษาทิศร่วมด้วย อย่างมีพื้นที่ว่างทางทิศเหนือ แล้วอาคารมีความสูงมากกว่าหนึ่งชั้น เงาของบ้านจะทำให้ต้นไม้ที่ปลูกอยู่ใกล้บ้านได้รับแสงแดดน้อยหรือไม่ได้รับแสงเลย ควรเลือกพันธุ์ไม้ที่ชอบร่มรำไร เช่น จั๋ง สาวน้อยประแป้ง เขียวหมื่นปี หนวดปลาดุก เปปเปอร์ ลิ้นมังกร
ส่วนทิศใต้เป็นทิศที่แดดเข้าตลอดวันและเกือบตลอดปี เพราะพระอาทิตย์อ้อมใต้เป็นเวลานาน การใช้ต้นไม้ใหญ่ให้ร่มเงา จะเป็นการป้องกันแดดได้ดีอย่างยิ่ง ดังนั้น พันธุ์ไม้ที่ควรปลูกควรมีใบทึบข้างบนและโปร่งด้านล่าง เพื่อให้ลมพัดผ่านเข้าบ้านได้และใบไม่ร่วง เช่น กระทิง สารภี มะฮอกกานี มะขาม แคแสด พร้อมกันนี้ควรปลูกพันธุ์ไม้ดอกหอม อย่างเช่น จำปี จำปา บุหงา ส่าหรี โมก พิกุล แก้ว ตีนเป็ดน้ำ ลำดวน เพราะมีกลิ่นหอมเมื่อยามลมพัด
ขณะที่ทิศตะวันตกได้รับแดดจัดตลอดบ่าย ควรปลูกไม้ที่ให้ร่มเงา อย่างเช่น เสลา คูน กัลปพฤกษ์ ประดู่แดง ถ้าที่บ้านมีพื้นที่ไม่มากพอที่จะปลูกไม้ใหญ่ให้ร่มเงา อาจปลูกอโศกอินเดีย หมากเขียว กล้วยพัด หากมีพื้นที่น้อยอาจใช้พันธุ์ไม้ไต่ หรือเกาะผนัง เช่น ตีนตุ๊กแก พลูด่าง ก็ได้
สำหรับทิศตะวันออก จะเป็นทิศที่ได้รับแสงแดดครึ่งวัน หลังเที่ยงไปแล้วจะได้รับร่มตัวบ้าน ควรปลูกไม้ที่ไม่ต้องการแดดตลอดวัน เช่นไผ่ ปีบ เลียน เฟิน ไม้ตระกูลใบเงิน ใบทอง ใบนาก และหมากผู้หมากเมีย
อาจารย์ยุพดี กล่าวต่อว่า รู้เรื่องทิศกับพันธุ์ไม้ ยังไม่พอจะต้องจัดองค์ประกอบไว้คร่าวๆ เพื่อเลือกขนาด รูปทรงของต้นไม้ ระยะการปลูก ให้เหมาะกับพื้นที่ของบ้านพักอาศัย เช่น บ้านที่มีพื้นที่น้อย ให้ปลูกต้นไม้รูปทรงกระบอก หรือทรงพีระมิด ซึ่งมีเส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 2-3 เมตร เป็นต้น
" เราสามารถสร้างสรรค์สวนได้ตามรสนิยม และความเหมาะสมได้ในที่พักอาศัย โดยสวนอาจมีเพียง ต้นไม้ 2-3 ต้น อ่างน้ำเล็กๆ เก้าอี้หนึ่งตัว ก็เพียงพอสำหรับพักผ่อนอิริยาบถ พักใจให้คลายเครียด ดังนั้น ขนาดของพื้นที่ จึงไม่ใช่อุปสรรคในการจัดสวนสวยเพื่อความสวยงาม ร่มรื่น และช่วยประหยัดพลังงานภายในบ้าน" อาจารย์ยุพดี กล่าวอีกว่า สวนที่ดีต้องมีความปลอดภัยทั้งกลางวันและกลางคืน ควรมีแสงสว่างเพียงพอในยามค่ำคืน เพื่อป้องกันทรัพย์สินและสัตว์เลื้อยคลานต่างๆ ด้วย
อนึ่ง ผู้ที่สนใจคู่มือสวนสวยช่วยประหยัดพลังงาน ขอรับได้ที่ สำนักงานนโยบายและแผนพลังงาน หรือดาวโหลดดูวิธีการจัดสวนได้ที่ www.eppo.go.th โดยคลิกไปที่หน้ารวมพลังหาร 2 สอบถามเพิ่มเติมที่ 0-2612-1555 ต่อ 204,205