อ่ะ อ่ะ อย่าทิ้งขยะ ตาวิเศษเห็นนะ!!
คำคุ้นหูที่ได้ยินกันบ่อยในสมัยที่ตาวิเศษเฟื่องฟู เวลาผ่านไปเกือบ 20 ปี ตาวิเศษค่อยๆ เลือนหายไปกับความทรงจำ ย้อนกลับไปเมื่อหลายปีที่แล้วตาวิเศษเป็นหน่วยงานที่คอยปลูกฝังและเป็นเสมือนสิ่งเตือนใจให้เยาวชนรักสิ่งแวดล้อมไม่ทิ้งขยะไม่เป็นที่เป็นทาง
วันนี้ตาวิเศษหายไปไหน? หลายคนสงสัยใคร่รู้แต่หาคำตอบได้ยากเต็มที่ หรือบางคนอาจคิดว่าตาวิเศษเลิกทำสิ่งดีๆเพื่อสังคมแล้ว
คุณหญิงชดช้อย โสภณพานิช ผู้ก่อตั้ง"ตาวิเศษ" หรือ "ชมรมสร้างสรรค์ไทย" บอกว่า นับตั้งแต่ตาวิเศษกำเนิดขึ้น เมื่อปี 2527 โดยมีเป้าประสงค์ที่อยากจะมีความรับผิดชอบต่อสภาพแวดล้อมของสังคม เพื่อให้สะอาดปราศจากขยะ จนปัจจุบันเป็นเวลา 20 ปี จากความก้าวหน้าและการยอมรับของประชาชนมีเพิ่มมากขึ้นเรื่อยๆ
"เราไม่มีงบประมาณในการทำโฆษณาไม่มีใครสนับสนุน เมื่อก่อนโทรทัศน์ช่องต่างๆ จะให้เวลา 30 วินาทีเพื่อโฆษณา ประชาสัมพันธ์ แต่เดี๋ยวนี้ไม่ให้แล้ว 30 วินาที ราคาก็เป็นแสน เราคิดว่า แทนที่จะเสียเงินกับการโฆษณาสู้เรานำเงินไปทำสิ่งที่เป็นประโยชน์สร้างสรรค์อย่างอื่นแทนน่าจะเป็นประโยชน์มากกว่า"
"ชื่อเสียง ความดัง มันไม่ยืนยาวต่อเนื่อง แต่งานที่เราทำเป็นเรื่องที่ต้องทำต่อเนื่อง อย่างทูตตาวิเศษก็มีมาตลอด ละครเวที โรงเรียนเรือรักเจ้าพระยากับตาวิเศษก็เป็นกิจกรรมที่เด็ก เยาวชนจะรู้จักกันดี"
สำหรับในเรื่องของสื่อ คุณหญิงชดช้อยยืนยันว่า ไม่ได้มีปัญหากัน เพียงแต่ในช่วง 5-6 ปีแรก เป็นช่วงที่สื่อให้ความสนใจงานมาก แต่เมื่อนานเข้างานที่ทำก็ทำตลอดและเป็นกิจกรรมที่ทำต่อเนื่องเพราะเด็กเกิดขึ้นใหม่เรื่อยๆ ซึ่งคึงต้องบอกว่า เป็นเรื่องที่แปลกใหม่สำหรับเด็ก แต่ไม่ได้เป็นเรื่องแปลกใหม่สำหรับสื่อ ดังนั้น เมื่อส่งข่าวไปสื่อเองจะไม่สนใจลงข่าวให้เป็นเรื่องธรรมดา
"เดี๋ยวนี้บริษัทต่างๆ เขาจ้างบริษัทประชาสัมพันธ์ทำงานอย่างที่บอกว่า มันไม่ใช่สิ่งที่จำเป็น"
คุณหญิงชดช้อยบอกอีกว่า ไม่มีหน่วยงานไหนที่เข้าถึงเด็กได้มากเท่าตาวิเศษ เพราะตาวิเศษมีการอบรมก่อนการเล่นละครและสอดแทรกเรื่องสิ่งแวดล้อม เรื่องรักการอ่าน มีการจัดสัมมนาให้ครูอนุบาล 500 คน 300 กว่า โรงเรียน
"ถึงเดี๋ยวนี้ไม่มีข่าว แต่เราก็ไดเรกต์โดยตรงกับโรงเรียน ซึ่งได้ผลและประสบสำเร็จด้วยดีมาตลอด ผลงานไม่ได้น้อยลง สร้างความเข็มแข็งให้โรงเรียนปีหนึ่งได้หลาย 10 โรง โรงเรียนสร้างสรรค์อีก 5-6 โรง สร้างเครือข่ายในท้องถิ่นเชื่อว่าไม่มีไครไม่รู้จักตาวิเศษ งานของเราโรงเรียนรู้จักหมด"
ถ้าให้คำนิยามของ "ตาวิเศษ" ในเวลานี้ คุณหญิงชดช้อยบอกว่า คงเป็นเหมือน "เอ็มเพาวเวอเมนท์" ที่สร้างความเข้มแข็งให้องค์กรต่างๆ โดยการมีส่วนร่วมในการเป็นเจ้าของ เป็นเครือข่าย ของโรงเรียนและท้องถิ่น เสริมให้มีพลังในการทำงานด้วยกระบวนการทำงาน กระตุ้นให้มีพัฒนาการ หนุนให้เกิดพลัง มีความรับผิดชอบต่อชุมชน "ตาวิเศษ"จะเป็นองค์กรเดียวที่ทำทุกสิ่งทุกอย่างไม่ได้หลายฝ่ายต้องร่วมมือร่วมใจกัน ดังนั้นจึงจะเห็นว่า ตาวิเศษมีการปฏิบัติมากกว่าภาพ เหมือนเช่นในอดีต
อย่างไรก็ตาม ที่ผ่านมาทีมงานมีความภาคภูมิใจที่สามารถทำงานได้อย่างต่อเนื่อง หลายโครงการทำแล้วหยุดจบไปก็มี ทำต่อไปไม่หยุดก็มี สร้างงานใหม่ขึ้นมาก็มี แต่ก็ต้องยอมรับว่าการประชาสัมพันธ์ยังคงมีความจำเป็นและมีความสำคัญมากๆ
"วิธีในการเข้าถึงเด็ก ๆและโรงเรียนจะให้ใช้โฆษณาล้วนๆ คงไม่ไหว เราจึงใช้เวทีอื่นในการเชื่อมโยง บางครั้งการใช้ชื่อตาวิเศษก็มีปัญหา เพราะตาวิเศษเป็นชื่อใหญ่หลายครั้งที่บริษัทต่างๆ ไม่ให้การสนับสนุนภายใต้ชื่อของตาวิเศษเพราะเกรงว่าตาวิเศษจะได้หน้าอย่างเดียว"
"เราไม่ห่วงเรื่องชื่อเสียงเลย ถึงในบ้านเราคนจะรู้จักน้อยลงแต่ในเมืองนอกเราจะดังมาก เพราะอย่างโรงเรียนเรือตาวิเศษก็จะมีเด็ก ๆจากแคนาดา สิงค์โปร์ ฯลฯ มาเรียนรู้สิ่งแวดล้อม และธรรมชาติตลอด ทั้งนี้ องค์กรด้านสิ่งแวดล้อมของสหประชาติ ยังยกย่องเราเป็น 1 ใน 6 โรงเรียนในการให้การศึกษาเรื่องสิ่งแวดล้อมดีเด่นอีกด้วย"คุณหญิงชดช้อยยืนยัน
คำคุ้นหูที่ได้ยินกันบ่อยในสมัยที่ตาวิเศษเฟื่องฟู เวลาผ่านไปเกือบ 20 ปี ตาวิเศษค่อยๆ เลือนหายไปกับความทรงจำ ย้อนกลับไปเมื่อหลายปีที่แล้วตาวิเศษเป็นหน่วยงานที่คอยปลูกฝังและเป็นเสมือนสิ่งเตือนใจให้เยาวชนรักสิ่งแวดล้อมไม่ทิ้งขยะไม่เป็นที่เป็นทาง
วันนี้ตาวิเศษหายไปไหน? หลายคนสงสัยใคร่รู้แต่หาคำตอบได้ยากเต็มที่ หรือบางคนอาจคิดว่าตาวิเศษเลิกทำสิ่งดีๆเพื่อสังคมแล้ว
คุณหญิงชดช้อย โสภณพานิช ผู้ก่อตั้ง"ตาวิเศษ" หรือ "ชมรมสร้างสรรค์ไทย" บอกว่า นับตั้งแต่ตาวิเศษกำเนิดขึ้น เมื่อปี 2527 โดยมีเป้าประสงค์ที่อยากจะมีความรับผิดชอบต่อสภาพแวดล้อมของสังคม เพื่อให้สะอาดปราศจากขยะ จนปัจจุบันเป็นเวลา 20 ปี จากความก้าวหน้าและการยอมรับของประชาชนมีเพิ่มมากขึ้นเรื่อยๆ
"เราไม่มีงบประมาณในการทำโฆษณาไม่มีใครสนับสนุน เมื่อก่อนโทรทัศน์ช่องต่างๆ จะให้เวลา 30 วินาทีเพื่อโฆษณา ประชาสัมพันธ์ แต่เดี๋ยวนี้ไม่ให้แล้ว 30 วินาที ราคาก็เป็นแสน เราคิดว่า แทนที่จะเสียเงินกับการโฆษณาสู้เรานำเงินไปทำสิ่งที่เป็นประโยชน์สร้างสรรค์อย่างอื่นแทนน่าจะเป็นประโยชน์มากกว่า"
"ชื่อเสียง ความดัง มันไม่ยืนยาวต่อเนื่อง แต่งานที่เราทำเป็นเรื่องที่ต้องทำต่อเนื่อง อย่างทูตตาวิเศษก็มีมาตลอด ละครเวที โรงเรียนเรือรักเจ้าพระยากับตาวิเศษก็เป็นกิจกรรมที่เด็ก เยาวชนจะรู้จักกันดี"
สำหรับในเรื่องของสื่อ คุณหญิงชดช้อยยืนยันว่า ไม่ได้มีปัญหากัน เพียงแต่ในช่วง 5-6 ปีแรก เป็นช่วงที่สื่อให้ความสนใจงานมาก แต่เมื่อนานเข้างานที่ทำก็ทำตลอดและเป็นกิจกรรมที่ทำต่อเนื่องเพราะเด็กเกิดขึ้นใหม่เรื่อยๆ ซึ่งคึงต้องบอกว่า เป็นเรื่องที่แปลกใหม่สำหรับเด็ก แต่ไม่ได้เป็นเรื่องแปลกใหม่สำหรับสื่อ ดังนั้น เมื่อส่งข่าวไปสื่อเองจะไม่สนใจลงข่าวให้เป็นเรื่องธรรมดา
"เดี๋ยวนี้บริษัทต่างๆ เขาจ้างบริษัทประชาสัมพันธ์ทำงานอย่างที่บอกว่า มันไม่ใช่สิ่งที่จำเป็น"
คุณหญิงชดช้อยบอกอีกว่า ไม่มีหน่วยงานไหนที่เข้าถึงเด็กได้มากเท่าตาวิเศษ เพราะตาวิเศษมีการอบรมก่อนการเล่นละครและสอดแทรกเรื่องสิ่งแวดล้อม เรื่องรักการอ่าน มีการจัดสัมมนาให้ครูอนุบาล 500 คน 300 กว่า โรงเรียน
"ถึงเดี๋ยวนี้ไม่มีข่าว แต่เราก็ไดเรกต์โดยตรงกับโรงเรียน ซึ่งได้ผลและประสบสำเร็จด้วยดีมาตลอด ผลงานไม่ได้น้อยลง สร้างความเข็มแข็งให้โรงเรียนปีหนึ่งได้หลาย 10 โรง โรงเรียนสร้างสรรค์อีก 5-6 โรง สร้างเครือข่ายในท้องถิ่นเชื่อว่าไม่มีไครไม่รู้จักตาวิเศษ งานของเราโรงเรียนรู้จักหมด"
ถ้าให้คำนิยามของ "ตาวิเศษ" ในเวลานี้ คุณหญิงชดช้อยบอกว่า คงเป็นเหมือน "เอ็มเพาวเวอเมนท์" ที่สร้างความเข้มแข็งให้องค์กรต่างๆ โดยการมีส่วนร่วมในการเป็นเจ้าของ เป็นเครือข่าย ของโรงเรียนและท้องถิ่น เสริมให้มีพลังในการทำงานด้วยกระบวนการทำงาน กระตุ้นให้มีพัฒนาการ หนุนให้เกิดพลัง มีความรับผิดชอบต่อชุมชน "ตาวิเศษ"จะเป็นองค์กรเดียวที่ทำทุกสิ่งทุกอย่างไม่ได้หลายฝ่ายต้องร่วมมือร่วมใจกัน ดังนั้นจึงจะเห็นว่า ตาวิเศษมีการปฏิบัติมากกว่าภาพ เหมือนเช่นในอดีต
อย่างไรก็ตาม ที่ผ่านมาทีมงานมีความภาคภูมิใจที่สามารถทำงานได้อย่างต่อเนื่อง หลายโครงการทำแล้วหยุดจบไปก็มี ทำต่อไปไม่หยุดก็มี สร้างงานใหม่ขึ้นมาก็มี แต่ก็ต้องยอมรับว่าการประชาสัมพันธ์ยังคงมีความจำเป็นและมีความสำคัญมากๆ
"วิธีในการเข้าถึงเด็ก ๆและโรงเรียนจะให้ใช้โฆษณาล้วนๆ คงไม่ไหว เราจึงใช้เวทีอื่นในการเชื่อมโยง บางครั้งการใช้ชื่อตาวิเศษก็มีปัญหา เพราะตาวิเศษเป็นชื่อใหญ่หลายครั้งที่บริษัทต่างๆ ไม่ให้การสนับสนุนภายใต้ชื่อของตาวิเศษเพราะเกรงว่าตาวิเศษจะได้หน้าอย่างเดียว"
"เราไม่ห่วงเรื่องชื่อเสียงเลย ถึงในบ้านเราคนจะรู้จักน้อยลงแต่ในเมืองนอกเราจะดังมาก เพราะอย่างโรงเรียนเรือตาวิเศษก็จะมีเด็ก ๆจากแคนาดา สิงค์โปร์ ฯลฯ มาเรียนรู้สิ่งแวดล้อม และธรรมชาติตลอด ทั้งนี้ องค์กรด้านสิ่งแวดล้อมของสหประชาติ ยังยกย่องเราเป็น 1 ใน 6 โรงเรียนในการให้การศึกษาเรื่องสิ่งแวดล้อมดีเด่นอีกด้วย"คุณหญิงชดช้อยยืนยัน