พท.เตรียมเสนอญัตติให้รัฐสภามีมติขอให้ครม.ทำประชามติ “ครั้งที่ 1” ถามปชช.ว่าสมควรจัดทำรัฐธรรมนูญฉบับใหม่หรือไม่ หวังให้ลงมติต่อเนื่องทันทีหลังผ่านวาระ1 เพื่อคุ้มครองกระบวนหากวาระ 3 ไม่ผ่าน
วันนี้ (11ธ.ค.) นายชูศักดิ์ ศิรินิล ส.ส.บัญชีรายชื่อ พรรคเพื่อไทย ในฐานะกรรมาธิการพิจารณาร่างแก้ไขรัฐธรรมนูญ ระบุว่า การพิจารณาแก้ไขรัฐธรรมนูญวาระสองจะเสร็จสิ้นภายในวันนี้ ก่อนพักร่าง 15 วันและกลับมาลงมติในวาระสาม โดยการแก้มาตรา 256 ครั้งนี้มีกรอบคำวินิจฉัยของศาลรัฐธรรมนูญที่ 18/2568 กำกับไว้ชัดเจนว่า หากรัฐสภาต้องการจัดทำรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ ต้องทำประชามติก่อน และการริเริ่มประชามติเป็นหน้าที่ของรัฐสภาที่ต้องมีมติให้คณะรัฐมนตรีไปดำเนินการ
นายชูศักดิ์ย้ำว่า เพื่อให้กระบวนการแก้รัฐธรรมนูญสมบูรณ์ ถูกต้องตามกฎหมาย พรรคเพื่อไทยจึงยื่นญัตติให้รัฐสภามีมติจัดทำประชามติคำถามที่หนึ่งทันที โดยญัตติได้ส่งถึงประธานรัฐสภาแล้วและบรรจุระเบียบวาระเรียบร้อย โดยตั้งใจให้ลงมติทันทีหลังจบวาระสอง พร้อมเผยว่ามีพรรคการเมืองอื่นเสนอญัตติในทำนองเดียวกัน
ด้านนายจาตุรนต์ ฉายแสง ส.ส.บัญชีรายชื่อ พรรคเพื่อไทย ระบุว่า ก่อนหน้านี้ ครม.เคยพูดว่าจะขอมติทำประชามติ แต่เมื่อรับฟังความเห็นจากสำนักงานกฤษฎีกาว่าไม่ผูกพันรัฐสภา จึงยกเลิก ทำให้เห็นว่าที่ผ่านมาเป็น “การพูดโดยไม่ศึกษา” จึงมีความจำเป็นที่รัฐสภาต้องเป็นผู้ดำเนินการตามกรอบศาลรัฐธรรมนูญเอง เพื่อให้ประชามติสามารถจัดพร้อมกับวันเลือกตั้งได้
นายจาตุรนต์ชี้ว่า หากร่างแก้รัฐธรรมนูญผ่านวาระสอง และหลังรอ 15 วันผ่านวาระสาม จะสามารถจัดประชามติ “สองคำถามในคราวเดียว” ตามข้อเสนอหลายฝ่าย คือ 1. ให้มีรัฐธรรมนูญฉบับใหม่หรือไม่ (คำถามที่หนึ่ง) 2. เห็นชอบร่างแก้ไขมาตรา 256 หรือไม่ (คำถามที่สอง)
นพ.ชลน่าน ศรีแก้ว ส.ส.น่าน พรรคเพื่อไทย ในฐานะกรรมาธิการ เสริมว่า พรรคเพื่อไทยต้องยื่นญัตติครั้งนี้เพื่อให้รัฐสภาเสนอเรื่องไปยังนายกรัฐมนตรีให้ดำเนินการประชามติคำถามที่หนึ่งก่อน โดยไม่จำเป็นต้องรอคำถามที่สอง ซึ่งต้องรอผลวาระสามเท่านั้น การยื่นล่วงหน้าจะเป็น “หลักประกันสำคัญ” หากเกิดเหตุทำให้วาระสามไม่สามารถลงมติได้ตามกำหนด ก็ยังมีประชามติคำถามแรกที่เปิดทางให้การจัดทำรัฐธรรมนูญฉบับใหม่เดินหน้าต่อ
“หากรัฐสภาส่งความเห็นไปยังนายกฯ ได้ก่อน ก็จะเข้าสู่ กกต. ตั้งต้นกระบวนการไว้ล่วงหน้า และเมื่อวาระสามผ่าน ก็จะส่งคำถามที่สองต่อ ทำให้จัดประชามติครบทั้งสองคำถามพร้อมกันได้” นพ.ชลน่านกล่าว