รองโฆษกรัฐบาล เผย ครม.เห็นชอบต่อร่างปฏิญญาผู้นำอาเซียนว่าด้วยวิสัยทัศน์ด้านอาหาร เกษตร และป่าไม้ สู่ปี 2045 (ASEAN Leaders’ Declaration on the Vision for Food, Agriculture and Forestry towards 2045)
วันนี้ (21 ตุลาคม 2568) นางสาวอัยรินทร์ พันธุ์ฤทธิ์ รองโฆษกประจำสำนักนายกรัฐมนตรี เปิดเผยว่า คณะรัฐมนตรีมติเห็นชอบต่อร่างปฏิญญาผู้นำอาเซียนว่าด้วยวิสัยทัศน์ด้านอาหาร เกษตร และป่าไม้ สู่ปี 2045 (ASEAN Leaders’ Declaration on the Vision for Food, Agriculture and Forestry towards 2045) (ร่างปฏิญญาฯ) โดยหากมีความจำเป็นต้องแก้ไขร่างเอกสารในส่วนที่ไม่ใช่สาระสำคัญหรือไม่ขัดต่อผลประโยชน์ของไทย ขอให้ส่วนราชการเจ้าของเรื่องดำเนินการได้โดยไม่ต้องเสนอคณะรัฐมนตรีเพื่อพิจารณาอีก และให้นายกรัฐมนตรีหรือผู้แทนที่ได้รับมอบหมายร่วมรับรองร่างปฏิญญาฯ (จะมีการรับรองร่างปฏิญญาฯ โดยไม่มีการลงนามในการประชุมสุดยอดอาเซียน ครั้งที่ 47 ระหว่างวันที่ 26 - 28 ตุลาคม 2568 ณ กรุงกัวลาลัมเปอร์ มาเลเซีย) ตามที่กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ (กษ.) เสนอ
นางสาวอัยรินทร์ กล่าวว่า ร่างปฏิญญาฯ เป็นกรอบการดำเนินงานของประเทศสมาชิกอาเซียนในการขับเคลื่อนความร่วมมือด้านอาหาร เกษตร และป่าไม้ ไปสู่ความยั่งยืนในระยะยาวภายใต้วิสัยทัศน์อาเซียน ค.ศ. 2045 (ซึ่งระบุให้อาเซียนเป็นประชาคมที่มีความเข้มแข็งและยั่งยืน) โดยเป็นการแสดงถึงความมุ่งมั่นของประเทศสมาชิกอาเซียน ที่จะร่วมกันส่งเสริมเกษตรกรรมที่ยั่งยืน ลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก ใช้ประโยชน์จากเทคโนโลยีดิจิทัล เสริมสร้างความสามารถในการปรับตัวต่อการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ และสนับสนุนการลงทุนอย่างมีความรับผิดชอบเพื่อให้ระบบอาหารของภูมิภาคมีความมั่นคง ยืดหยุ่น และยั่งยืนมากยิ่งขึ้น โดยใช้วิธีการแบบองค์รวมที่บูรณาการมิติทางสังคม เศรษฐกิจ และสิ่งแวดล้อม มีสาระสำคัญสรุปได้ ดังนี้
วิสัยทัศน์ มุ่งหวังให้เกิดความยั่งยืนในด้านอาหาร เกษตร และป่าไม้ ในภูมิภาคอาเซียน ส่งเสริมการดำรงชีวิตของเกษตรกร นวัตกรรม และปกป้องสิ่งแวดล้อม รวมถึงมีส่วนร่วมในการปรับตัวและบรรเทาการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ตลอดจนเสริมสร้างบทบาทของอาเซียนในฐานะหุ้นส่วนการค้าที่สำคัญและกระตุ้นให้เกิดความร่วมมือในด้านอาหาร เกษตร และป่าไม้ ประกอบด้วย
การส่งเสริมเกษตรกรรมที่ยั่งยืน
- ส่งเสริมและยกระดับกรอบแนวทางในระดับชาติ อนุภูมิภาค และภูมิภาค ที่ให้ความสำคัญและสร้างแรงจูงใจต่อการทำเกษตรกรรมแบบหมุนเวียนและยั่งยืนผ่านมาตรการต่าง ๆ เช่น การทำเกษตรเชิงฟื้นฟูและเกษตรเชิงนิเวศ การเกษตรเชิงอนุรักษ์ การจัดการศัตรูพืชแบบบูรณาการ และการประมงที่ยั่งยืน
- ส่งเสริมการแลกเปลี่ยนความรู้และเสริมสร้างศักยภาพตลอดห่วงโซ่มูลค่า โดยเฉพาะกลุ่มเยาวชน เกษตรกรรายย่อย สตรี และเกษตรกรกลุ่มเปราะบาง ในการนำแนวปฏิบัติด้านเกษตรกรรมที่ยั่งยืนมาใช้
- ส่งเสริมระบบการรับรองผลิตภัณฑ์ที่ยั่งยืนและสร้างแรงจูงใจสำหรับเกษตรกรที่นำแนวปฏิบัติทางการเกษตรที่ดีและเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมมาใช้ ซึ่งจะช่วยเพิ่มโอกาสในการเข้าถึงตลาดและสร้างผลกำไรที่สูงขึ้น
การลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกในภาคเกษตรกรรมและป่าไม้
- ส่งเสริมความร่วมมือระหว่างประเทศสมาชิกอาเซียนในการลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกการกักเก็บคาร์บอนผ่านการเกษตรอัจฉริยะที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม รวมถึงการจัดการป่าไม้และที่ดินอย่างมีประสิทธิภาพและยั่งยืน ตลอดจนการผลิตทางการเกษตร
- ส่งเสริมให้เกษตรกรนำแหล่งพลังงานหมุนเวียนมาใช้ในการทำเกษตรกรรม เช่น พลังงานแสงอาทิตย์ พลังงานลม พลังงานน้ำ และชีวมวล เพื่อลดการพึ่งพาเชื้อเพลิงฟอสซิล
การใช้ประโยชน์จากเทคโนโลยี
- ส่งเสริมการเข้าถึงเครื่องมือและแพลตฟอร์มดิจิทัลอย่างเท่าเทียม ซึ่งจะสามารถเพิ่มประสิทธิภาพการจัดการในภาคเกษตรกรรมและป่าไม้ เช่น การพยากรณ์อากาศระบบติดตามอุทกภัยและภัยแล้ง
- การพัฒนาศักยภาพในการใช้เทคโนโลยี โดยจัดทำโครงการฝึกอบรมที่ครอบคลุมและเข้าถึงได้ง่าย โดยเฉพาะในกลุ่มเยาวชนเพื่อพัฒนาทักษะเชิงเทคนิคในการใช้เทคโนโลยีดิจิทัลซึ่งจะช่วยให้สามารถใช้ทรัพยากรได้อย่างมีประสิทธิภาพ
- สนับสนุนการจัดตั้งศูนย์นวัตกรรมที่ส่งเสริมความร่วมมือระหว่างกลุ่ม Startup ด้านเทคโนโลยีการเกษตร สถาบันวิจัย และเกษตรกร เพื่อพัฒนาแนวทางแก้ไขปัญหาที่ทันสมัยและสอดคล้องกับบริบทของพื้นที่
การส่งเสริมการปรับตัวและความสามารถในการรับมือกับการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ
- การพัฒนาและดำเนินกลยุทธ์ด้านเกษตรกรรม รวมถึงพัฒนาเทคนิคการจัดการทรัพยากร ที่สามารถรับมือกับผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศได้อย่างมีประสิทธิภาพ เช่น การอนุรักษ์ดิน การปลูกพืชแบบผสมผสาน การจัดการน้ำอย่างยั่งยืน และแนวทางการพัฒนาเกษตรกรรมที่อิงระบบนิเวศ
- การบูรณาการยุทธศาสตร์การลดความเสี่ยงจากภัยพิบัติและแผนเตรียมความพร้อมในการรับมือกับภัยพิบัติไว้ในแผนการผลิตทางการเกษตรเพื่อให้ชุมชนมีความสามารถในการรับมือกับผลกระทบที่เกี่ยวข้องกับการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ พร้อมทั้งเสริมสร้างระบบการฟื้นฟูหลังภัยพิบัติ
- การส่งเสริมความร่วมมือระหว่างประเทศสมาชิกในการวิจัยด้านสภาพภูมิอากาศและผลกระทบต่อระบบอาหาร รวมทั้งการแบ่งปันแนวปฏิบัติที่ดีที่สุดด้านเกษตรกรรมตลอดจนการพัฒนาแนวทางนวัตกรรมเพื่อเสริมสร้างขีดความสามารถในการปรับตัวในภาคอาหาร เกษตรกรรม และป่าไม้
การส่งเสริมการลงทุนอย่างรับผิดชอบและยั่งยืนในภาคอาหาร เกษตรกรรม และป่าไม้
- การสร้างสภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อการลงทุนทั้งจากภายในประเทศและต่างประเทศ ผ่านการปฏิรูปนโยบาย การสนับสนุนด้านกฎระเบียบ และการให้สิ่งจูงใจทางการเงินที่สอดคล้องกับเป้าหมายด้านความยั่งยืน
- การส่งเสริมความร่วมมือระหว่างภาครัฐและภาคเอกชนในการระดมทรัพยากรเพื่อดำเนินโครงการที่ยั่งยืนผ่านกลไกทางการเงิน เช่น เครดิตสีเขียว
- การส่งเสริมกลไกความร่วมมือระดับอนุภูมิภาค สถาบันการเงินระหว่างประเทศและองค์กรจัดสรรเงินทุนระดับพหุภาคี เพื่อจัดหาเงินทุนสำหรับข้อริเริ่มที่ยั่งยืนการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐาน รวมถึงนวัตกรรมในภาคอาหาร เกษตรกรรม และป่าไม้