คืบหน้า! ร่างแก้ไข พ.ร.บ.เทศบาลฯ เพิ่ม "กำนัน ผู้ใหญ่บ้าน" ในเขตเทศบาล "มท." ขอขยายความอํานาจหน้าที่ หลังเทศบาลยกฐานะ

คืบหน้า! ร่างแก้ไข พ.ร.บ.เทศบาลฯ ว่าด้วยการ เพิ่ม "กำนัน ผู้ใหญ่บ้าน ฯลฯ" ในเขตเทศบาล หลังสภาฯรับร่าง ตั้ง กมธ.วิสามัญฯ เผย "ปค-สถ." มีความเห็นเพิ่มเติม ขยายความ “การแก้ไข บทบาทอํานาจหน้าที่ ของกํานันและผู้ใหญ่บ้าน ให้มีความชัดเจนและไม่ซ้ำซ้อน กับ เทศบาล” ย้ำต้องดําเนินการควบคู่ไปกับการแก้ไข พ.ร.บ.ลักษณะปกครองท้องที่ พ.ศ. 2557 และที่แก้ไขเพิ่มเติม กรณีอํานาจหน้าที่ "กำนัน ผู้ใหญ่บ้าน ฯลฯ" หลัง "เทศบาล" ยกฐานะแล้ว

วันนี้ (14 ต.ค.2568) มีรายงานจากกระทรวงมหาดไทย เปิดเผยถึงความคืบหน้า การยกร่างแก้ไข พ.ร.บ.เทศบาล พ.ศ.. ว่าด้วยการ เพิ่ม "กำนัน ผู้ใหญ่บ้าน ฯลฯ" ในเขตเทศบาล หลังสภาผู้แทนราษฎร รับหลักการ ร่างกฎหมายในกลุ่มของท้องถิ่น ด้วยเสียงเอกฉันท์ทั้งหมด และเห็นชอบให้ตั้งกรรมาธิการวิสามัญ จำนวน 33 คน กำหนดแปรญัตติภายใน 15 วัน

พบว่า ในส่วนของกรมการปกครอง และ กรมส่งเสริมการปกครองส่วนท้องถิ่น กระทรวงมหาดไทย มีความเห็น ให้เพิ่มเติมข้อความในส่วนของหลักการ เพื่อให้เกิดความชัดเจน และเป็นไปตามแบบ การแก้ไขกฎหมายของคณะกรรมการกฤษฎีกา

ให้ เพิ่มเติมข้อความในส่วนของเหตุผล โดยอธิบายขยายความ “ปัจจุบันได้มีการแก้ไข บทบาทอํานาจหน้าที่ของกํานันและผู้ใหญ่บ้านให้มีความชัดเจนและไม่ซ้ำซ้อน”

"ควรระบุเหตุผลเพิ่มเติม พร้อมทั้งระบุรายละเอียดให้เห็นชัดเจนว่า กํานัน และผู้ใหญ่บ้าน ที่อยู่ในเขตเทศบาล มีบทบาทอํานาจหน้าที่ อย่างไร"

ให้ติดมาตรา 5 ของร่างพระราชบัญญัติดังกล่าว เนี่องจากการตรากฎหมาย ที่จะกําหนดให้ผู้ใดเป็นผู้รักษาการในกฎหมายฉบับใดนั้น จะมีเฉพาะกรณีที่ผู้รักษาการต้องทําหน้าที่ เกี่ยวกับกฎหมายฉบับนั้น

โดย ร่างพระราชบัญญัตินี้ ควรดําเนินการควบคู่ไปกับการแก้ไข พระราชบัญญัติลักษณะปกครองท้องที่ พ.ศ. 2557 และที่แก้ไขเพิ่มเติม เพื่อให้สอดคล้อง และเกิดความชัดเจน

สำหรับ พ.ร.บ.เทศบาล มีบทบัญญัติเกี่ยวกับการให้กํานัน ผู้ใหญ่บ้าน ผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้าน แพทย์ประจําตําบล และสารวัตรกํานัน ต้องพ้นจากตําแหน่งและหน้าที่ในเขตท้องถิ่ นที่ได้รับการยกฐานะเป็นเทศบาลเมืองหรือเทศบาลนคร

และเมื่อยกฐานะเป็นเทศบาลแล้วให้บรรดาอํานาจหน้าที่ของกํานันผู้ใหญ่บ้าน ผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้าน แพทย์ประจําตําบล และสารวัตรกํานัน ตามที่กําหนดไว้ในกฎหมายว่าด้วยลักษณะปกครองท้องที่ หรือกฎหมายอื่น ให้เป็นอํานาจหน้าที่ของนายกเทศมนตรี

"ซึ่งสมควรที่จะกําหนดไว้ในกฎหมายว่าด้วย ลักษณะปกครองท้องที่ ซึ่งเป็นกฎหมายหลักในการปกครองท้องที่ ที่บัญญัติถึงหลักเกณฑ์ วิธีการ เงื่อนไข การดํารงตําแหน่ง การพ้นจากตําแหน่ง และบทบาทอํานาจหน้าที่ของกํานัน ผู้ใหญ่บ้าน"

การที่กฎหมายว่าด้วยเทศบาล ที่มีวัตถุประสงค์ในการบังคับใช้ประการหนึ่ง ไปแก้ไข หรือ ยกเลิกบทบัญญัติของกฎหมาย ว่าด้วยลักษณะปกครองท้องที่จะเป็นการไม่ถูกต้อง

ซึ่งในปัจจุบันได้มีการแก้ไขบทบาทและอํานาจหน้าที่ ของกํานันและผู้ใหญ่บ้านให้มีความชัดเจนและไม่ซ้ำซ้อน (ให้ระบุเหตุผลเพิ่มเติมว่าไม่ซ้ำซ้อนอย่างไร โดยให้ระบุเหตุผลเพิ่มเติมว่ากํานัน ผู้ใหญ่บ้านมีอํานาจหน้าที่อะไรบ้าง)

กับเทศบาล หรือ องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ประกอบกับพระราชบัญญัติลักษณะปกครองท้องที่ พ.ศ 2557 ซึ่งแก้ไขเพิ่มเติมโดยพระราชบัญญัติลักษณะปกครองท้องที่ (ฉบับที่ 12) พ.ศ. 2552

มีบทบัญญัติว่าการ ยกเลิกตําแหน่งกํานัน ผู้ใหญ่บ้าน ผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้านแพทย์ประจําตําบล และสารวัตรกํานัน จะกระทํามิได้มีผลใช้บังคับแล้ว

จึงสมควรยกเลิกความตามมาตรา 4 มาตรา 12 วรรคสอง และมาตรา 48 เตวีสติ แห่งพระราชบัญญัติเทศบาล พ.ศ. 2496 ซึ่งแก้ไขเพิ่มเติมโดยพระราชบัญญัติเทศบาล (ฉบับที่ 12) พ.ศ. 2552

เพื่อมิให้เกิดการขัดกันของกฎหมายและการบังคับใช้กฎหมายว่าด้วยเทศบาลกับกฏหมาย ว่าด้วยลักษณะปกครองท้องที่.