เมื่อเร็วๆนี้ ที่ บวรนคร ถนนราชดำเนิน จังหวัดนครศรีธรรมราช โดยการรวมตัวของเครือข่ายเยาวชนจังหวัดนครศรีธรรมราช ได้แก่ กลุ่มลานละมุน มูลนิธิรักษ์ไทย, กลุ่ม YSDN นครฯ, กลุ่ม Stay In Style -อยู่แต่สวน สภาเด็กเยาวชนนครฯ จัดกิจกรรม “วันเยาวชน ลานเล่นฅนคอน ปี 2” เนื่องในวันเยาวชนแห่งชาติและสารทเดือนสิบ ภายใต้แนวคิด “สภาพแวดล้อมดี พื้นที่ปลอดภัย” เพื่อแสดงความห่วงใยต่อสถานการณ์ปัจจัยเสี่ยงในกลุ่มวัยรุ่น โดยชี้ว่าการเข้าถึงเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ บุหรี่ และบุหรี่ไฟฟ้า รวมถึงการรับสื่อออนไลน์ที่ไม่เหมาะสม ยังคงเป็นปัญหาที่ต้องเร่งแก้ไขตั้งแต่ต้นทาง ซึ่งการจัดงานครั้งนี้ ได้รับการสนับสนุนจากหลายภาคส่วน สนับสนุนโดยผู้ใหญ่ใจดี นพ.บัญชา พงษ์พานิช เจ้าของบวรนครแหล่งมั่วสุมสร้างสรรค์ทางปัญญา สสส. เครือข่ายองค์กรงดเหล้า เทศบาลนครฯ บ้านพักเด็กและครอบครัว และมูลนิธิกระจกเงา ตลอดจนหน่วยงานภาครัฐต่างๆ
จากข้อมูลสถานการณ์ล่าสุดของจังหวัดนครศรีธรรมราช พบว่า มีประชากรกว่า 1.55 ล้านคน โดยครึ่งหนึ่งเป็นเด็ก เยาวชน และวัยแรงงาน แต่ข้อมูลชี้ว่าคนรุ่นใหม่ยังเผชิญปัญหาหลากหลาย ทั้งการศึกษา (เด็กหลุดจากระบบกว่า 13,788 คน) มีพฤติกรรมเสี่ยงจากเหล้า บุหรี่ บุหรี่ไฟฟ้า และยาเสพติด ปัญหาความรุนแรงในครอบครัว เด็กไร้สัญชาติ รวมถึงสุขภาพจิตที่น่าห่วง (ผู้ป่วยจิตเวชกว่า 6,165 ราย ในปีเดียว) ตัวเลขเหล่านี้สะท้อนความจำเป็นที่สังคมต้องร่วมมือกันสร้าง “สภาพแวดล้อมดี พื้นที่ปลอดภัย” เพื่อให้เด็กและเยาวชนเติบโตอย่างมีคุณภาพ
เสียงสะท้อนจากกลุ่มเยาวชนนครศรีธรรมราช
น.ส.นัฏฐิดา ทักษิณาวานิชย์ ตัวแทนเยาวชนกลุ่ม YSDN กล่าวถึงการดำเนินงานว่า บทบาทของกลุ่มพวกเรา คือการทำหน้าที่เหมือนพี่เลี้ยง ออกแบบกิจกรรมและเวทีเรียนรู้ เพื่อให้น้องๆเยาวชนเข้าใจความเสี่ยงที่แท้จริง โดยเฉพาะปัญหาบุหรี่ไฟฟ้าที่กำลังระบาดในกลุ่มวัยรุ่น “เราไม่ได้ห้ามความคิดของใคร แต่เราสื่อสารให้เพื่อน ๆ ได้เห็นผลเสียจริง ๆ ของเหล้า บุหรี่ และบุหรี่ไฟฟ้า แล้วให้เขาเลือกเองว่าจะเดินเส้นทางแบบไหน สิ่งสำคัญคือการให้ความรู้ ความเข้าใจ และขยายเครือข่ายให้กว้างขึ้น เพื่อเข้าถึงวัยรุ่นได้มากที่สุด”
นายวราวุฒิ หนูสีแก้ว แกนนำเยาวชน มูลนิธิรักษ์ไทย เปิดเผยถึงผลการสำรวจพฤติกรรมเยาวชนในจังหวัดนครศรีธรรมราชว่า พบต้นทางปัญหาสำคัญ ได้แก่ การมั่วสุมดื่มสุรา และการสูบบุหรี่ ในกลุ่มเพื่อน อีกทั้งยังพบว่าเยาวชนอายุต่ำกว่า 20 ปีบางส่วนยังเล็ดลอดเข้าสู่สถานบันเทิง–ร้านเหล้า การสำรวจสถานบันเทิงพบพนักงานชายมีบริการทางเพศอย่างน้อย 12 แห่ง ซึ่งเป็นแหล่งที่เอื้อต่อการซื้อขายบริการทางเพศ นำไปสู่พฤติกรรมเสี่ยง โดยส่วนใหญ่ไม่พกถุงยางอนามัยเพราะมองว่าเป็นภาระหรือสิ้นเปลือง ในปี 2567 พบผู้ติดเชื้อแล้ว 72 ราย
“ต้นทางของปัญหาเกิดจากการที่เยาวชน มีการเข้าถึงเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ บุหรี่ บุหรี่ไฟฟ้า หรือการใช้สื่อออนไลน์ที่ไม่เหมาะสมได้ง่าย ก่อให้เกิดการมีพฤติกรรมที่ไม่เหมาะสมในพื้นที่สาธารณะต่างๆ ส่งผลให้เกิดกระทบต่ออนาคตของเด็กและสังคมโดยรวม สิ่งสำคัญคือ เราต้องไม่มองว่าเยาวชนเป็นปัญหา แต่ต้องให้โอกาสและพื้นที่ เพื่อให้พวกเขาเติบโตอย่างมีคุณภาพ และเป็นพลังสำคัญในการพัฒนาสังคมที่ยั่งยืน” นายวราวุฒิ กล่าว
นางสาวนิศาชล วงศ์สวัสดิ์ ตัวแทนกลุ่มเยาวชน “Stay In Style – อยู่แต่สวน เปิดเผยถึงบทบาทการทำงานว่า เป้าหมายสำคัญของกลุ่มคือการสร้างพื้นที่สร้างสรรค์สำหรับเยาวชนในจังหวัดนครศรีธรรมราช เพื่อใช้เวลาว่างให้เกิดประโยชน์ และป้องกันไม่ให้ถูกดึงเข้าสู่ปัจจัยเสี่ยง ทั้งสุรา บุหรี่ บุหรี่ไฟฟ้า และพฤติกรรมเสี่ยงทางสังคมอื่น ๆ
“เราอยากให้วัยรุ่นได้เห็นว่าการรวมตัวกันทำกิจกรรมสร้างสรรค์ในสวนสาธารณะหรือพื้นที่สีเขียว สามารถกลายเป็นเวทีเรียนรู้ที่สนุกและมีคุณค่า ใช้ชีวิตที่มีสไตล์ สามารถเป็นตัวของตัวเองได้ โดยไม่จำเป็นต้องพึ่งพาการดื่มหรือการสูบเพื่อเข้าสังคม” นางสาวนิศาชล กล่าว
สำหรับกิจกรรม “วันเยาวชน ลานเล่นฅนคอน ปี 2” ไม่เพียงเป็นการเฉลิมฉลองวันเยาวชน แต่ยังเป็นเวทีรวมพลังคนรุ่นใหม่และทุกภาคส่วน สู่การสร้างเมืองนครแห่งความสุขสมดุล ซึ่งแกนนำเยาวชนที่เข้าร่วม ย้ำตรงกันว่า แนวทางแก้ไขต้องมุ่งไปที่การสร้างภูมิคุ้มกันเชิงบวก ตั้งแต่การให้ข้อมูลที่ถูกต้อง การสร้างกิจกรรมที่สร้างสรรค์ ไปจนถึงการผลักดันนโยบายและมาตรการที่ชัดเจน เพื่อให้เยาวชนไทยเติบโตอย่างมีคุณภาพ และเป็นพลังสำคัญในการพัฒนาสังคมที่ปลอดภัยและยั่งยืน
