“สผผ.”หน่วยงานที่ทำหน้าที่ดูแลประชาชน
“สำนักงานผู้ตรวจการแผ่นดินหรือสผผ.”เป็นหน่วยงานที่ตั้งขึ้นเพื่อดูแลแก้ไขปัญหาความเดือดร้อนให้แก่ประชาชน มีอำนาจหน้าที่ พิจารณาและสอบสวนหาข้อเท็จจริงตามคำร้องเรียนกรณีข้าราชการ พนักงาน หรือลูกจ้างของหน่วยราชการ หน่วยงานของรัฐ หรือรัฐวิสาหกิจ หรือราชการส่วนท้องถิ่นไม่ปฏิบัติตามกฎหมาย หรือปฏิบัตินอกเหนืออำนาจหน้าที่ตามกฎหมาย หรือการปฏิบัติ หรือละเลยไม่ปฏิบัติหน้าที่ก่อให้เกิดความเสียหายแก่ผู้ร้องเรียนหรือประชาชนโดยไม่เป็นธรรม ไม่ว่าเรื่องนั้นจะชอบหรือไม่ชอบด้วยอำนาจหน้าที่
ในปี2568 (ข้อมูล ณ วันที่ 10 กันยายน 2568) สำนักงานผู้ตรวจการแผ่นดินได้รับเรื่องร้องเรียนทั่วประเทศรวมทุกช่องทางกว่า 5,400 เรื่อง ยอดร้องเรียนผ่านช่องทางรับเรื่องร้องเรียนออนไลน์รวมกว่า 1,400 เรื่อง
นายสมศักดิ์ สุวรรณสุจริต ประธานผู้ตรวจการแผ่นดิน เผยว่า “ผู้ตรวจการแผ่นดิน” มีบทบาท หน้าที่และอำนาจ ในการรับเรื่องร้องเรียน เพื่อแสวงหาข้อเท็จจริงเมื่อเห็นว่ามีผู้ได้รับความเดือดร้อน หรือความไม่เป็นธรรม และเสนอแนะต่อหน่วยงานของรัฐให้ปรับปรุงกฎหมาย กฎ หรือคำสั่ง หรือขั้นตอนใด ๆ ที่ก่อให้เกิดความเดือดร้อน หรือเสนอต่อคณะรัฐมนตรีให้ทราบถึงการที่หน่วยงานของรัฐไม่ปฏิบัติตามหมวด 5 หน้าที่ของรัฐตามรัฐธรรมนูญ รวมถึงผู้ตรวจการแผ่นดินอาจเสนอเรื่องต่อศาลรัฐธรรมนูญหรือศาลปกครองเพื่อพิจารณาวินิจฉัยในกรณีที่เกี่ยวข้องได้
ในปีงบประมาณ 2568 (ข้อมูลจนถึงวันที่ 10 กันยายน 2568) สำนักงานผู้ตรวจการแผ่นดิน มีสถิติให้คำปรึกษาและรับเรื่องร้องเรียน ทั้งทางโทรศัพท์สายด่วน 1676 ร้องเรียนทางไปรษณีย์ เดินทางมายื่นเรื่องด้วยตนเอง และยื่นร้องเรียนผ่านช่องทางออนไลน์ รวมทั้งสิ้น 5,426 เรื่อง โดยมีการร้องเรียนผ่านช่องทางออนไลน์มากขึ้นเรื่อยๆ ผ่าน www.ombudsman.go.th และทางแอปพลิเคชัน “ผู้ตรวจการแผ่นดิน” มากถึง 1,449 เรื่อง
ซึ่งข้อมูลที่ได้มา พบว่า 5 อันดับ หน่วยงานที่ถูกร้องเรียนสูงสุด คือ กระทรวงมหาดไทย , ส่วนราชการไม่สังกัดสำนักนายกรัฐมนตรี กระทรวง และทบวง, องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น, หน่วยงานอิสระอื่นของรัฐ และ กระทรวงยุติธรรม ตามลำดับ
ส่วนประเด็นที่ถูกร้องเรียนมากที่สุด 5 อันดับแรก คือ ปัญหาการเมืองการปกครองท้องถิ่น, ปัญหาการดำเนินคดีและการปฏิบัติหน้าที่ที่ไม่เหมาะสมของตำรวจ, การบริหารงานของภาครัฐอื่น ๆ เช่น การแก้ไขปัญหาความเดือดร้อนของประชาชนล่าช้า, ปัญหาความชอบด้วยรัฐธรรมนูญ/ กฎหมาย และปัญหาเกี่ยวกับที่ดิน เช่น การออกโฉนดที่ดิน/ รังวัดที่ดิน / โอนที่ดิน ปัญหาการจัดสรร และการบุกรุกที่ดิน
โดยสำนักงานผู้ตรวจการแผ่นดินได้ให้คำปรึกษาแนะนำการแก้ปัญหาแล้วเสร็จ 2,493 เรื่อง เเละอยู่ในขั้นตอนติดตามเร่งรัดการแก้ไขปัญหาของหน่วยงาน 2,933 เรื่อง
นายสมศักดิ์ ประธานผู้ตรวจการแผ่นดิน กล่าวเพิ่มเติมว่าที่ผ่านมา มีประชาชนยื่นร้องเรียนเข้ามาจำนวนมากขึ้น ทำให้ผู้ตรวจการแผ่นดิน มุ่งเน้นมาตรการเชิงรุกโดยได้ตั้งหน่วยพิเศษเคลื่อนที่เร็วคลายทุกข์ คือ “ส่วนตรวจสอบและปฏิบัติการเร่งด่วน” โดยนำร่องเขตพื้นที่กรุงเทพมหานคร ลงพื้นที่ทันทีเมื่อได้รับแจ้งหรือร้องขอความเป็นธรรม ซึ่งในปี 2568 มีผู้ร้องเรียนขอให้แก้ไขปัญหาเร่งด่วน จำนวน 45 เรื่อง ซึ่งสำนักงานผู้ตรวจการแผ่นดินได้ดำเนินการแก้ไขแล้วเสร็จทั้งหมด ซึ่งส่วนใหญ่เป็นกรณีหน่วยงานที่เกี่ยวข้องไม่แก้ไขปัญหาพื้นผิวจราจรถนนสาธารณะชำรุดเสียหาย เป็นหลุมบ่อ และมีน้ำท่วมขัง ทำให้เป็นอันตรายต่อผู้สัญจรไปมา นอกจากนี้ ที่ผ่านมายังช่วยเร่งรัดแก้ไขกรณีหน่วยงานที่เกี่ยวข้องไม่แก้ไขปัญหาในด้านอื่นๆ ด้วยเช่น กรณีน้ำประปาไม่ไหล และกรณีการโอนเงินกองทุนบำเหน็จบำนาญข้าราชการไปยังหน่วยงานต้นสังกัดของผู้ร้องเรียน ซึ่งเร่งรัดแก้ไขให้ได้ภายใน 1-3 วันเท่านั้น
