มหาดไทย แนะฝ่ายบริหาร อบต. เข้มใช้งบประมาณในช่วงระยะเวลา 180 วัน ก่อนวันครบวาระ หวั่นขัด กม.เลือกตั้งท้องถิ่น จี้ระวังอนุมัติโครงการ/กิจกรรมใหม่ ลักษณะจูงใจผู้มีสิทธิเลือกตั้ง รวมถึงในช่วงระยะเวลา 90 วันก่อนวันครบวาระ เช่น โครงการที่อนุมัติโอนเงิน จาก"ข้อบัญญัติงบ"ตั้งจ่ายเป็นรายการใหม่ โครงการที่อนุมัติใช้จ่ายเงินสะสม และโครงการโอนเปลี่ยนแปลงเงินอุดหนุนเฉพาะกิจที่เหลือจ่าย
วันนี้ (26 มิ.ย.2568) มีรายงานจากระทรวงมหาดไทย เปิดเผยว่า กรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่น (สถ.) เวียนหนังสือ "เพิ่มเติม" ถึง สํานักงานส่งเสริมการปกครองท้องถิ่นจังหวัด ทุกจังหวัด แจ้งองค์การบริหารส่วนตําบล (อบต.) ทั่วประเทศ
ให้ดำเนินการตามแนวทางปฏิบัติ ในช่วงระยะเวลา 180 วัน ก่อนวันครบวาระการดํารงตําแหน่งของนายกฯอบต. และสมาชิกสภา อบต. ให้ปฏิบัติแนวทางการบริหารราชการและการใช้เงินงบประมาณของ อบต.
หนังสือ "เพิ่มเติม" แจ้งว่า หากมีการอนุมัติโครงการ หรือกิจกรรมใหม่ ที่มีลักษณะเป็นการจูงใจให้ผู้มีสิทธิเลือกตั้ง ลงคะแนนให้แก่ตนเองหรือผู้สมัครอื่น ให้งดเว้นการลงคะแนนให้แก่ผู้สมัคร หรือการชักชวนให้ไปลงคะแนนไม่เลือกผู้ใดเป็นสมาชิกสภาท้องถิ่นหรือผู้บริหารท้องถิ่น
ด้วยวิธีการ ตามมาตรา 65 วรรคหนึ่ง ภายใน 90 วัน ก่อนวันครบวาระการดํารงตําแหน่งหรือก่อนลาออกจากตําแหน่ง ของผู้บริหารท้องถิ่น ตามพระราชบัญญัติการเลือกตั้งสมาชิกสภาท้องถิ่นหรือผู้บริหารท้องถิ่น พ.ศ. 2562 และที่แก้ไขเพิ่มเติม มาตรา 65 วรรคสอง
ประกอบด้วย โครงการหรือกิจกรรมที่เป็นการอนุมัติโอนเงินงบประมาณรายจ่ายในข้อบัญญัติงบประมาณ รายจ่ายประจําปี หรือข้อบัญญัติงบประมาณรายจ่ายเพิ่มเติม ไปตั้งจ่ายเป็นรายการใหม่
ตามระเบียบกระทรวงมหาดไทย ว่าด้วยวิธีการงบประมาณขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น พ.ศ. 2563
โครงการหรือกิจกรรมที่เป็นการอนุมัติใช้จ่ายเงินสะสม ตามระเบียบกระทรวงมหาดไทยว่าด้วย การรับเงิน การเบิกจ่ายเงิน การฝากเงิน การเก็บรักษาเงิน และการตรวจเงินขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น พ.ศ. 2566
และโครงการหรือกิจกรรมที่เป็นการโอนเปลี่ยนแปลงเงินจัดสรรเงินอุดหนุนเฉพาะกิจที่เหลือจ่าย ตามระเบียบว่าด้วยการบริหารงบประมาณ พ.ศ. 2562
มีรายงานว่า เมื่อต้นเดือนนี้ สถ. แจ้งแนวทางการบริหารราชการ ถึงผู้ว่าราชการจังหวัดให้ แจ้ง อบต. ที่จะครบวาระการดํารงตําแหน่งในวันที่ 27 พ.ย.2568 ที่จะต้อง จัดการเลือกตั้งภายใน 45 วัน นับแต่วันครบวาระ (ภายในวันที่ 11 ม.ค.2569 )
ตามพระราชบัญญัติ การเลือกตั้งสมาชิกสภาท้องถิ่นหรือผู้บริหารท้องถิ่น พ.ศ. 2562 และที่แก้ไขเพิ่มเติม
ในช่วงระหว่างวันที่ 31 พ.ค. - 27 พ.ย.2568 (180 วันก่อนครบวาระ) กําหนดให้ผู้สมัครหาเสียงเลือกตั้ง กรณีที่เป็นการเลือกตั้งอันเนื่องมาจากครบวาระ หรือครบอายุ ให้กระทําได้ตั้งแต่หนึ่งร้อยแปดสิบวัน
ก่อนวันครบวาระหรือครบอายุจนถึงเวลา 18.00 นาฬิกา ของวันก่อนวันเลือกตั้ง
และมาตรา 65 วรรคหนึ่ง กําหนดห้ามมิให้ผู้สมัครหรือผู้ใดกระทําการอย่างหนึ่งอย่างใดเพื่อจูงใจ ให้ผู้มีสิทธิเลือกตั้ง ลงคะแนนให้แก่ตนเองหรือผู้สมัครอื่น
ให้งดเว้นการลงคะแนนให้แก่ผู้สมัคร หรือการชักชวน ให้ไปลงคะแนนไม่เลือกผู้ใดเป็นสมาชิกสภาท้องถิ่นหรือผู้บริหารท้องถิ่น
ด้วยวิธีการ จัดทํา ให้ เสนอให้ สัญญา ว่าจะให้ หรือจัดเตรียมเพื่อจะให้ ทรัพย์สิน หรือผลประโยชน์อื่นใดอันอาจคํานวณเป็นเงินได้แก่ผู้ใด หรือให้ เสนอให้
หรือสัญญาว่าจะให้เงิน ทรัพย์สิน หรือประโยชน์อื่นใดไม่ว่าจะโดยตรง หรือโดยอ้อมแก่ชุมชน สมาคม มูลนิธิ วัดหรือศาสนสถานอื่น สถานศึกษา สถานสงเคราะห์ หรือ สถาบันอื่นใด เป็นต้น
มาตรา 65 วรรคสอง กําหนดห้ามมิให้สมาชิกสภาท้องถิ่นและผู้บริหารท้องถิ่นผู้ใดกระทําการตามวรรคหนึ่ง เว้นแต่เป็นการกระทําตามหน้าที่ และอํานาจที่มีกฎหมายบัญญัติไว้ ในกรณีที่ อปท. ผู้บริหารท้องถิ่น หรือปลัดอปท.
อนุมัติโครงการหรือกิจกรรมใหม่ ที่มีลักษณะตามวรรคหนึ่งภายในเก้าสิบวัน ก่อนวันครบวาระการดํารงตําแหน่ง หรือก่อนการลาออกจากตําแหน่งของผู้บริหารท้องถิ่น แล้วแต่กรณี ให้ถือว่า อปท. ผู้บริหารท้องถิ่น หรือปลัดอปท.นั้นกระทําการอันเป็นการฝ่าฝืนข้อห้ามตามวรรคหนึ่ง
เว้นแต่ โครงการหรือกิจกรรมดังกล่าวมีลักษณะเป็นการบรรเทาทุกข์จากภัยธรรมชาติ หรือภัยพิบัติสาธารณะ หรือเป็นโครงการ หรือกิจกรรมต่อเนื่องที่กระทําเป็นปกติอยู่แล้ว หรือเป็นโครงการที่ดําเนินการตามมติคณะรัฐมนตรี
ดังนั้น ช่วงระหว่างวันที่ 31 พ.ค. - 27 พ.ย.2568 (180 วันก่อนครบวาระ) ก่อนครบวาระ และเป็นช่วงระยะหาเสียงเลือกตั้งกรณีครบวาระ
"อบต. สามารถใช้เงินงบประมาณตามโครงการ หรือกิจกรรมที่ปรากฏอยู่ในแผนพัฒนาท้องถิ่น และปรากฏอยู่ในข้อบัญญัติงบประมาณรายจ่ายประจําปี หรือข้อบัญญัติงบประมาณรายจ่ายเพิ่มเติม ที่สภาอ อบต. และนายอําเภอได้ให้ความเห็นชอบ และประกาศใช้บังคับไว้แล้ว อันเป็นการดําเนินการตามหน้าที่และอํานาจของ อบต.ได้"
ส่วนช่วงระหว่างวันที่ 29 ส.ค.- 27 พ.ย. 2568 ซึ่งเป็นช่วงเวลา 90 วัน ก่อนครบวาระ อบต. ไม่สามารถใช้เงินงบประมาณสําหรับการอนุมัติโครงการ หรือกิจกรรมใหม่
ที่มีลักษณะเป็นการจูงใจให้ผู้มีสิทธิเลือกตั้ง ลงคะแนนให้แก่ตนเองหรือผู้สมัครอื่น ให้งดเว้น การลงคะแนนให้แก่ผู้สมัคร หรือการชักชวนให้ไปลงคะแนนไม่เลือกผู้ใดเป็นสมาชิกสภาท้องถิ่นหรือผู้บริหารท้องถิ่น ด้วยวิธีการตามมาตรา 65 วรรคหนึ่ง
เว้นแต่โครงการหรือกิจกรรมเช่นว่านั้นเป็นการดําเนินการตามหน้าที่ และอํานาจ และมีลักษณะเป็นการบรรเทาทุกข์จากภัยธรรมชาติ หรือภัยพิบัติสาธารณะ หรือเป็นโครงการ
หรือกิจกรรมต่อเนื่องที่กระทําเป็นปกติอยู่แล้ว หรือเป็นโครงการที่ดําเนินการตามมติคณะรัฐมนตรี ที่อบต.สามารถดําเนินการได้ในช่วงเวลาดังกล่าว
ช่วงระหว่างวันที่ 28 พ.ย.2568 หลังจากครบวาระ จนถึงเวลา 18.00 นาฬิกา ของวันก่อนวันเลือกตั้ง พระราชบัญญัติสภาตําบลและองค์การบริหารส่วนตําบล พ.ศ. 2537 และที่แก้ไขเพิ่มเติม มาตรา 64 วรรคท้าย
กําหนดให้ในระหว่างที่ไม่มี นายก อบต. ให้ปลัด อบต. ปฏิบัติหน้าที่ของนายก อบต. เท่าที่จําเป็นได้เป็นการชั่วคราว จนถึงวันประกาศผลการเลือกตั้ง นายก อบต.
โดยการปฏิบัติหน้าที่เท่าที่จําเป็นนั้น เป็นกรณีจําเป็นต้องดําเนินการหากไม่ดําเนินการจะก่อให้เกิดความเสียหายแก่ราชการ อบต. และเกิดความเดือดร้อน แก่ประชาชนอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้
และต้องไม่ใช่การดําเนินการโครงการหรือกิจกรรมใหม่ หรือโครงการ หรือกิจกรรมที่ปกติไม่ได้ดําเนินการในช่วงดังกล่าว
รวมถึงการจัดบริการสาธารณะและกิจกรรมสาธารณะ หรือการบริหารงานภายใน อบต.ในเชิงบริหารซึ่งไม่มีความจําเป็นเร่งด่วน
ฉะนั้น การดําเนินการ ที่ปลัดองค์การบริหารส่วนตําบลปฏิบัติหน้าที่นายก อบต.สามารถกระทําได้ เช่น การช่วยเหลือ ประชาชนที่เกิดสาธารณภัยหรือภัยพิบัติ หรือการบริหารงานภายในองค์การบริหารส่วนตําบลที่เป็นงานประจํา
รวมถึงการดําเนินการในเรื่องเฉพาะ เช่น การบริหารงานบุคคล การเงินการคลังและการพัสดุ ที่ให้ถือปฏิบัติ ตามนัยหนังสือว่าด้วยการนั้น
ทั้งนี้ ตามนัยหนังสือกระทรวงมหาดไทย ที่ มท ๐๘๐๔.๓/ว ๗๓๐๘ ลงวันที่ ๗ ธันวาคม ๒๕๖๓ เรื่อง แนวทางในการปฏิบัติหน้าที่ราชการกรณีไม่มีผู้บริหารท้องถิ่น.