ภาคี กสศ.ร่วมมือกับผู้นำชุมชนพัฒนากลไกทำงานในพื้นที่และพัฒนาระบบนิเวศการเรียนรู้ที่ยืดหยุ่นเหมาะสมกับศักยภาพและบริบทชีวิตเยาวชนนอกระบบการศึกษา จ.ปราจีนบุรี
โครงการส่งเสริมโอกาสการเรียนรู้ตลอดชีวิตแก่เยาวชนนอกระบบการศึกษา จ.ปราจีนบุรี กองทุนเพื่อความเสมอภาคทางการศึกษา (กสศ.) ร่วมมือกับสหภาพแรงงานซันโยแห่งประเทศไทย และผู้นำชุมชน อ.นาดี จ.ปราจีนบุรี ได้จัดตั้งคณะทำงานเพื่อเป็นกลไกทำงานในพื้นที่ค้นหาและจัดทำแผนดูแลรายบุคคลเพื่อส่งต่อความช่วยเหลือเยาวชนนอกระบบการศึกษาในบริบทชีวิตสังคมโรงงานให้ได้รับการพัฒนาทักษะที่หลากหลาย ทั้งทักษะอาชีพและทักษะชีวิต พร้อมกับประสานความร่วมมือกับภาคีเครือข่ายในพื้นที่ช่วยกันระดมทรัพยากรในพื้นที่มาหนุนเสริมการพัฒนาการเรียนรู้น้องๆ
ทั้งนี้วัตถุประสงค์ในการทำงานตามแนวทาง "กสศ." คือ พัฒนาระบบนิเวศการเรียนรู้และพัฒนาทักษะสำหรับเด็กและเยาวชนนอกระบบการศึกษา โดยร่วมกับครอบครัวและภาคีเครือข่ายในพื้นที่ , พัฒนาแนวทางการจัดการศึกษาและการเรียนรู้ที่ยืดหยุ่นที่เหมาะสมกับศักยภาพและบริบทชีวิต, สร้างรูปธรรมระดับพื้นที่และองค์ความรู้จากการดำเนินงานที่นำไปสู่การขยายผลการพัฒนาความร่วมมือระดับชุมชน ตำบล รวมทั้งร่วมขับเคลื่อนประเทศไทยเพื่อแก้ไขปัญหาเด็กและเยาวชนนอกระบบการศึกษาให้กลายเป็นศูนย์ (Thailand Zero Dropout) และ ถอดบทเรียนนำไปสู่การสนับสนุนหน่วยจัดการเรียนรู้ในการสร้างพื้นที่ปลอดภัย ระบบนิเวศทางการเรียนรู้ และเป็นกลไกการทำงานเพื่อลดความเหลื่อมล้ำทางการศึกษา
คณะทำงาน หรือ ทีมพี่เลี้ยง ได้ระดมสมองด้วยการนำแนวคิด "ภูเขาน้ำแข็ง" ของ รศ.ดร. ลือชัย ศรีเงินยวง มาใช้วิเคราะห์สถานการณ์เยาวชนนอกระบบการศึกษาในบริบทสังคมโรงงาน เพื่อนำไปสู่การแก้ปัญหาเชิงโครงสร้างในระดับชุมชน โดยมีเป้าหมายการทำงาน คือ สร้างคนทำงานในพื้นที่, สร้างภาคีเครือข่ายเพื่อระดมทรัพยากรในพื้นที่มาหนุนเสริมน้องๆ ให้มีพื้นที่ปลอดภัยและพื้นที่เรียนรู้ และสร้างกระบวนการเรียนรู้ที่ตอบโจทย์เงื่อนไขชีวิตน้องๆ จะได้นำการพัฒนาการเรียนรู้ไปพัฒนาตนเองจะได้เป็นกำลังสำคัญดูแลครอบครัว ด้วยการให้น้อง ๆ ได้รับการยกระดับจากแรงงานไร้ทักษะเป็นแรงงานมีทักษะหรือแรงงานมีฝีมือ ด้วยการมีความร่วมมือกับสถาบันพัฒนาฝีมือแรงงานปราจีนบุรี กรมพัฒนาฝีมือแรงงาน กระทรวงแรงงาน ร่วมกันจัดฝึกอบรมยกระดับฝีมือแรงงานตามศักยภาพและบริบทชีวิตของน้อง ๆ ที่ต้องการมีงานทำในเขตนิคมอุตสาหกรรม ให้ได้รับการพัฒนาทักษะอาชีพช่าง 30 ชั่วโมง และ ได้รับวุฒิบัตร เตรียมความพร้อมก่อนเข้าสู่ตลาดแรงงาน หรือ ยกระดับฝีมือแรงงานที่มีอยู่แล้วให้ขยับสูงขึ้นทั้งด้านฝีมือแรงงานและรายได้ รวมถึงการพัฒนาทักษะอาชีพอิสระนำการเรียนรู้ที่ได้รับไปพัฒนาตนเอง เพื่อแก้ปัญหาเศรษฐกิจครอบครัว รวมถึงการให้ความรู้เรื่องทักษะชีวิตไปแก้ปัญหาชีวิตครอบครัว อาทิ กุล่มพ่อแม่วัยรุ่นที่มีครอบครัวแล้ว การวางเป้าหมายชีวิต การวางแผนครอบครัว และ ทักษะอาชีพเสริมหากต้องออกจากงานกลางคัน
ภาคี "กสศ." ได้พัฒนากลไกทำงานในพื้นที่ทางทีมพี่เลี้ยงได้จัดกิจกรรมพัฒนาศักยภาพทีมพี่เลี้ยง ให้เข้าใจปัญหาเยาวชนนอกระบบการศึกษา อาทิ การเข้าใจปัญหาแม่วัยรุ่น , จิตวิทยาเข้าถึงวัยรุ่น , การเป็นวิทยากรกระบวนการ , การเป็นผู้นำที่สามารถสร้างแรงบันดาลใจ และ การเข้าใจปัญหาซับซ้อน เป็นต้น หนึ่งในทีมพี่เลี้ยงสะท้อนว่า ปัญหาใหญ่ของน้อง ๆ เยาวชนแรงงาน คือ ปัญหาปากท้อง และ ปัญหาชีวิตครอบครัว บางครอบครัวพ่อแม่ไม่มีเงินส่งลูกเรียนจบแค่การศึกษาภาคบังคับ ม.3 หรือ บางครอบครัวเรียนไม่จบด้วยซ้ำ ต้องหลุดออกนอกระบบการศึกษากลางคัน ตกไปอยู่ในวงจรเด็กแว้น เด็กติดยา หรือบางคนมีโลกส่วนตัวสูงจากปัญหาครอบครัวแตกแยก น้องบางคนครอบครัวไม่อบอุ่น จึงออกจากบ้านไปหางานทำในโรงงานเป็นแรงงานระดับล่าง ยิ่งปัจจุบันสถานการณ์การจ้างงานค่อนข้างยากลำบาก เพราะนายจ้างบางโรงงานหันไปพึ่งพาแรงงานต่างด้าว และ เครื่องจักรเทคโนโลยีแทนแรงงานคน ทำให้เยาวชนแรงงานที่ไร้ทักษะสุ่มเสี่ยงตกงาน หรือ หางานทำได้ยากมากขึ้น หากไม่มีการเรียนรู้ตลอดชีวิตจากการได้รับการพัฒนาทักษะใหม่ ๆ อยู่เสมอให้เท่าทันต่อการเปลี่ยนแปลง
