สภาเสียงเอกฉันท์รับหลักการ ร่าง กม.กอช. เปิดทางหวยเกษียณ “เผ่าภูมิ” แจงเหตุผล เพราะคนไทย “แก่แต่จน” จึงต้องมีมาตรการสร้างแรงจูงใจ บอกใช้เงิน รบ. 700 ล.ต่อปี แต่ดึงคนไทยมาออม 1.3 หมื่น ล. ชี้ เป็นนวัตกรรมทางการเงิน เพื่อให้ ปชช.มีกิน มีใช้ มีเกียรติ มีศักดิ์ศรีตามนโยบายนายกฯ อิ๊งค์
วันนี้ (2 เม.ย.) ที่รัฐสภา มีการประชุมสภา โดย นายพิเชษฐ์ เชื้อเมืองพาน รองประธานสภา คนที่หนึ่ง ทำหน้าที่ประธานในที่ประชุม ได้พิจารณาร่างพระราชบัญญัติกองทุนการออมแห่งชาติ (ฉบับที่...) พ.ศ... (พ.ร.บ.กอช.) ซึ่งแก้ไข พ.ร.บ.กอช. ปี 2554 เพื่อเปิดทางให้ กอช. ออกและจำหน่ายสลาก กอช. หรือ หวยเกษียณ
โดย นายเผ่าภูมิ โรจนสกุล รมช.คลัง นำเสนอสาระสำคัญของร่างกฎหมายตอนหนึ่งว่า การแก้ไขเพิ่มเติม พ.ร.บ.กอช. เพื่อให้กองทุน กอช. สามารถออกและจำหน่าย กอช. ซึ่งเป็นการกระตุ้นให้ประชาชนวัยทำงานมีเงินออมเพื่อการเกษียณ ทั้งนี้ ปัจจัยที่รัฐบาลต้องทำ เพราะประเทศไทยเข้าสู่สังคมสูงวัยอัตราเร่งสูงกว่าประเทศเพื่อนบ้านและประเทศคู่แข่ง และปัจจัยที่แย่กว่านั้น คือ เป็นสังคมสูงวัยที่ประชาชนไม่มีเงินออมที่เพียงพอต่อการดำรงชีพ หรือ เรียกว่า แก่แต่ไม่มีเงินเก็บ หรือ แก่แต่จน ดังนั้นรัฐบาลเห็นสำคัญยต้องแก้ไขโดยเร่งด่วน โดยสร้างให้ประชาชนมีแรงจูงใจการออก
นายเผ่าภูมิ กล่าวต่อว่า ประเทศไทยมีการสนับสนุนการออม คือ ออมภาคบังคับ และออมสมัครใจ แต่ 2 ส่วนนั้นต้องมีข้อดีและข้อเสีย คือ ออมภาคบังคับ มีข้อดีคือทุกคนต้องออม แต่บางช่วงของชีวิตไม่มีเงินเพียงพอต่อการดำรงชีพ ทำให้มีแง่ดีในมิติสะสมการออม แต่ไม่ดี เพราะไม่เข้ากับภาวะของประชาชน ส่วนการออมภาคสมัครใจ มีข้อดี คือออมแต่ละเดือนเมื่อพร้อม แต่ข้อเสียปรระชาชนไม่มีแรงจูงใจการออม ซึ่งมีผลลัพท์ คือ ระดับการออมประเทศอยู่ในเกณฑ์ต่ำ รัฐบาลจึงเห็นความสำคัญใช้ระบบการออมที่มีแรงจูงใจ กระตุ้นเกิดการออม
“คำถามคือ จะใช้แรงจูงใจที่ประชาชนเกิดการออม ทำให้ค้นนพบว่าคนไทยชอบเรื่องเสี่ยงโชค เสี่ยงดวง ซื้อหวย ซื้อสลาก เป็นส่งที่เกิดขึ้นในสังคมไทย ประชาชนบางส่วนซื้อหวยใต้ดิน ถูกหวยกินเงินหาย แทนจะสนับสนุนเงินออมเงินหายและสร้างหนี้ รัฐบาลจึงใช้แรงจูงใจที่ประชาชนชอบซื้อหวย มาเป็นแรงจูงใจการออม จึงออกมาเป็น สลาก กอช. หรือนโยบายหวยเกษียณ เป็นการออมภาคแรงจูงใจ ขั้นตอนซื้อสลาก ผ่าน แอพพลิเคชั่น กอช. ใบละ 50 บาท รัฐบาลโดยการประสานงานกับ สำนักสลากกินแบ่งรัฐบาล จะจับรางวัลทุกสัปดาห์ ทุกนจะได้ลุ้น หากถูกรางวัลเงินรางวัลจะได้รับทันที โดยโอนเข้าบัญชีอัตโนมัติ แต่หากไม่ถูกจะถูกสะสมเป็นเงินออม และเมื่ออายุครบ 60 ปี จะได้รับเงินต้นคืน พร้อมผลตอบแทนที่ กอช. นำไปลงทุน ทุกบาททุกสตางค์” นายเผ่าภูมิ กล่าว
รมช.คลัง กล่าวต่อว่าซื้อหวยเกษียณเงินไม่หายและกลายเป็นเงินออม ขณะที่เงินรางวัลมาจากงบประมาณของรัฐบาล ปีละ 700 ล้านบาท ซึ่งจะดึงให้ประชาชนเงินออมได้ 1.3 หมื่นล้านบาท 10ปี เท่ากับ 1.3 แสนล้านบาท
ทั้งนี้ สส.ส่วนใหญ่ร่วมสนับสนุนการแก้ไขกฎหมาย กอช.ดังกล่าว เนื่องจากมองว่าจะเป็นการกระตุ้นให้เกิดการออมเพื่อใช้ยามเกษียณได้ โดย มีข้อเสนอแนะไปยังกรรมาธิการวิสามัญที่น่าสนใจ อาทิ การทบทวนให้การดำเนินการหวยเกษียณนั้นมีความยืดยุ่น โดยเฉพาะการนำเงินออมจากหวยเกษียณออกมาใช้จ่ายก่อนครบกำหนดการจ่ายคืนที่อายุ 60 ปี เพื่อให้สอดคล้องกับปัจจัยการใช้ชีวิตของประชาชนที่มีสิทธิเข้าโครงการ เช่น ใช้การกู้เงินของตนเองออกมาใช้จ่ายตามความจำเป็นต่อการรักษาพยาบาลตนเอง หรือใช้จ่ายในชีวิตเพื่อความมั่นคง เพราะการกำหนดคุณสมบัติผู้ที่สามารถเข้าโครงการหวยเกษียณที่มีอายุ 15 ปีขึ้นไป กว่าจะครบกำหนดการได้เงินต้นและดอกผลคืน ที่อายุ 60 ปี เป็นช่วงเวลาที่ยาวนาน นอกจากนั้นแล้วควรพิจารณาเรื่องผลตอบแทน หรือ เพิ่มเงินรางวัล หรือจำนวนรางวัลต่อรอบ ที่ต้องไม่น้อยกว่าสลากกินแบ่งรัฐบาล รวมถึงพิจารณาต่อการนำไปลดหย่อนภาษีได้ เป็นต้น
นอกจากนี้ ควรมีการปรับปรุงกฎหมายเพื่อกำหนดการการันตีของผลตอบแทนขั้นต่ำในเงินที่ลงทุน เช่น อัตราดอกเบี้ยเงินฝากของสถาบันการเงิน เพื่อสร้างแรงจูงใจการออมเพิ่มเติม การกำหนดให้มีผู้เชี่ยวชาญด้านการลงทุนเพื่อกำกับการนำเงินออมหวยเกษียณไปใช้ลงทุนในกองทุน ซึ่งทุกกองทุนมักมีความเสี่ยง หากไม่มีผู้เชี่ยวชาญให้คำปรึกษา การนำเงินของประชาชนไปลงทุนแม้จะเป็นกองทุนที่ความเสี่ยงต่ำ แต่อาจทำให้เกิดผลกระทบกับเงินของประชาชนได้ เนื่องจากว่ามีการคำนวณเงินที่จะได้จากการซื้อหวยเกษียณ ปีละ 1.3 หมื่นล้านบาท ซึ่งเป็นเงินจำนวนมาก นอกจากนั้นยังแสดงความกังวลของการนำเงินไปใช้ที่ไม่โปร่งใส ไม่คุ้มค่า โดยเปรียบกับการใช้เงินกองทุนประกันสังคมไปซื้อตึกมูลค่าสูง
อีกทั้งควรจัดหลักสูตรการเงินและการออมให้กับคนไทย ตั้งแต่ระดับประถมวัย รวมถึงการดำเนินการหวยเกษียณต้องควบคู่กับการให้ความรู้เรื่องการทำบัญชีรายรับรายจ่ายครัวเรือเพื่อลดการเป็นหนี้และทำให้รู้จักการออมเพื่อความมั่นคงในวัยเกษียณ นอกจากนั้นแล้วต้องคำนึงถึงการป้องกันไม่ให้เกิดการมอมเมาประชาชนจากการพนันด้วย
หลังการอภิปราย นายเผ่าภูมิ ชี้แจงว่า ในข้อสังเกตต่อการกำหนดระยะเวลาการถือครอง การกำหนดหลักเกณฑ์ลดหย่อนภาษี จะนำไปพิจารณาในชั้นกรรมาธิการเพื่อให้ พ.ร.บ.กอช. มีประโยชน์กับประชาชนมากที่สุดซึ่งเป็นนโยบายของรัฐบาลเพื่อสร้างนวัตกรรมทางการเงิน เพื่อให้ประชาชนมีกิน มีใช้ มีเกียรติมีศักดิ์ศรีตามนโยบายของ น.ส.แพทองธาร ชินวัตร นายกฯ
ส่วนเรื่องการเพิ่มผลตอบแทนเมื่อมีความต้องการเพิ่มมากขึ้นว่า ในหลักการจะมีการพิมพ์สลาก 5 ล้านฉบับ จะมีเงินรางวัลสัปดาห์ละ 15ล้านบาท เมื่อรวม 4 สัปดาห์เท่ากับ 60 ล้านบาท รางวัลหนึ่งปี เท่ากับ 760 ล้านบาท โดยประมาณ ซึ่งคำนวณเป็นค่าตอบแทน 6-7% ต่อการระดมเงินออมแต่หากมีความต้องการซื้อเกิน 5 ล้าน จะมีการพิมพ์สลากเพิ่มขึ้นและเพิ่มเงินรางวัล เช่น มีการออก10 ล้านฉบับ เงินรางวัลจะเท่ากับ 1,500 ล้านบาทเพื่อรักษาผลตอบแทนที่ 6-7%
จากนั้นเป็นการลงมติโดยที่ประชุมสภา เสียงเอกฉันท์ รับหลักการ 401 เสียง พร้อมตั้งกมธ.วิสามัญขึ้นมาพิจารณาจำนวน 31 คน