เมืองไทย 360 องศา
หากพิจารณากันตามกำหนดเวลาตามที่ นายทักษิณ ชินวัตร เคยกล่าวไว้ถึงสองครั้งว่า น้องสาวของเขา คือ น.ส.ยิ่งลักษณ์ ชินวัตร จะกลับไทยก่อนสงกรานต์ปีหน้า นั่นคือการพูดที่จังหวัดเชียงใหม่ และย้ำอีกครั้งระหว่างการให้สัมภาษณ์กับสำนักข่าวต่างประเทศ เมื่อไม่กี่สัปดาห์ที่ผ่านมา
สำหรับ น.ส.ยิ่งลักษณ์ ชินวัตร อดีตนายกรัฐมนตรี ถูกศาลพิพากษาจำคุกเป็นเวลา 5 ปี โดยไม่รอลงอาญา ในคดีละเว้นการปฏิบัติหน้าที่ ไม่ระงับยับยั้งความเสียหายในโครงการรับจำนำข้าว และการระบายข้าวแบบรัฐต่อรัฐ (จีทูจี)
ทั้งนี้ คดีทุจริตรับจำนำข้าว ที่สร้างความเสียหายมูลค่าเกินกว่า 3 แสนล้านบาท โดยเฉพาะที่เป็นคดีทุจริตโดยตรง มีรัฐมนตรีและข้าราชการระดับสูง ของกระทรวงพาณิชย์ และผู้บริหารบริษัทเอกชนค้าข้าวหลายคนต้องถูกจำคุกหลายสิบปี
ล่าสุด นายบุญทรง เตริยาภิรมย์ อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงพาณิชย์ ซึ่งเป็นหนึ่งในจำเลยที่ถูกจำคุกเป็นเวลา 48 ปี และเพิ่งได้รับการพักโทษ และถูกคุมประพฤติเป็นเวลา 3 ปี 5 เดือน
อย่างไรก็ดี หลังจากที่ นายบุญทรง ได้รับการพักโทษ กลับมาคุมประพฤติที่บ้านพัก ทำให้หลายคนนึกไปถึงคำพูดของ นายทักษิณ ชินวัตร ที่เชื่อมโยงไปถึงน.ส.ยิ่งลักษณ์ ชินวัตร ว่าจะได้กลับไทยก่อนสงกรานต์ขึ้นมาอีกครั้ง และเริ่มนึกถึงความเป็นไปได้มากขึ้น โดยเฉพาะกรณีเงื่อนไขการ “คุมขังนอกเรือนจำ” และ ล่าสุดพ.ต.อ.ทวี สอดส่อง รัฐมนตรีว่าการกระทรวงยุติธรรม ได้กล่าวกรณีดังกล่าวเอาไว้เป็นแนวทาง
พ.ต.อ.ทวี กล่าวถึงความคืบหน้า ระเบียบกรมราชทัณฑ์ ว่าด้วยการดำเนินการสำหรับการคุมขังในสถานที่คุมขัง พ.ศ.2566 หรือการ “คุมขังนอกเรือนจำ” กรณีมีการตั้งคำถามว่า น.ส.ยิ่งลักษณ์ ใกล้เดินทางกลับประเทศไทย ว่า ระเบียบดังกล่าวอยู่ในกฎหมายราชทัณฑ์ ทราบว่ายังไม่มีการนำมาใช้ เพราะต้องออกหลักเกณฑ์การปฏิบัติตามระเบียบ กำหนดคุณสมบัติ และต้องเปิดกว้างให้ประชาชนรับรู้ ทำประชาพิจารณ์ ก่อนประกาศราชกิจจานุเบกษา
พ.ต.อ.ทวี กล่าวอีกว่า ตามหลักกฎหมาย หากโทษรุนแรง ก็ต้องอยู่ในเรือนจำฯ เมื่อใกล้ครบกำหนดหรือโทษน้อยลงหรือเป็นนักโทษชั้นดี ได้ฝึกอาชีพจะต้องเตรียมความพร้อมก่อนปล่อย เพราะเรือนจำฯ มีไว้ออก ไม่ใช่เข้าอย่างเดียว สอดคล้องกับหลักสิทธิมนุษยชน เช่น ผู้ป่วยมะเร็ง หญิงตั้งครรภ์ หรือผู้สูงอายุที่ไม่ก่อเหตุร้ายซ้ำ ซึ่งเรือนจำจะต้องพิจารณาออกกฎเกณฑ์ อย่างไรก็ตาม คาดว่าน่าจะทันใช้สิ้นปี 67 จะได้เห็นผู้ต้องขังล็อตแรกทดลองใช้ระเบียบฉบับนี้ แต่ต้องรอประกาศราชกิจจานุเบกษา เสียก่อน
ถามว่า กรณีของน.ส.ยิ่งลักษณ์ ชินวัตร อดีตนายกฯ จะสามารถกลับมาในช่องทางไหนบ้าง พ.ต.อ.ทวี กล่าวว่า ช่องทางกฎหมายอย่างเดียว คนที่กลับมาจะต้องไปรายงานตัวที่ศาล ซึ่งจะต้องมีหมายขัง และเข้าไปสู่กระบวนการ จะไม่มีอะไรพิเศษ ถ้าจะมีกรณีพิเศษคือ มีการอาการป่วยก็ไปรักษา แต่คนเรามันไม่ได้ป่วยได้ทุกคน ต้องไปตามความเป็นจริง
ถามย้ำว่า กรณีของ น.ส.ยิ่งลักษณ์ จะไม่เหมือนกับนายทักษิณ ใช่หรือไม่ เพราะอายุยังไม่ถึง 60 ปี พ.ต.อ.ทวี กล่าวว่า ตนยังไม่เคยได้รับการประสานเรื่องนี้ ย้ำว่าทุกคนต้องปฏิบัติตามกฎหมาย
ส่วนคนที่ได้รับการพักโทษในครั้งนี้ จะไม่ได้ถูกมองว่าเป็นการปูทางให้กับ น.ส.ยิ่งลักษณ์ ใช่หรือไม่ พ.ต.อ.ทวี กล่าวว่า การพักโทษแต่ละครั้งประมาณพันกว่าคน รวมถึงคดียาเสพติดด้วย อย่างกรณียาเสพติด ถ้ากลับไปมั่วสุมกับกลุ่มเดิม เราก็จะยกเลิกการพักโทษ วันนี้กรมราชทัณฑ์และกระทรวงยุติธรรมเราให้ความสำคัญเรื่องการไม่กลับมาวงจรการกระทำผิดซ้ำอีก ซึ่งมีตัวเลขที่น่าตกใจ คือ บางครั้งคนที่อยู่ในเรือนจำ พอปล่อยออกไปมีการกระทำผิดซ้ำปีแรกเกือบ 17% พอปีที่ 3 เกือบ 40% แต่คนที่เราใช้วิธีคุมประพฤติ มีการกระทำผิดซ้ำไม่ถึง 9% เท่านั้น ดังนั้นสังคมและชุมชนจึงมีความสำคัญ
ขณะที่น.ส.แพทองธาร ชินวัตร นายกรัฐมนตรี กล่าวถึงกรณีการพักโทษ นายบุญทรง มีการตั้งข้อสังเกตว่า เป็นการปูทาง และเปิดทางให้ น.ส.ยิ่งลักษณ์ กลับไทย ว่า “ท่านบุญทรงเป็นผู้ต้องขัง ท่านยิ่งลักษณ์ไม่ได้เป็น ไม่น่าจะเกี่ยวกัน และจากการฟัง พ.ต.อ.ทวี สอดส่อง รมว.ยุติธรรม เขาก็เข้าเกณฑ์ใช่หรือไม่ ก็ปล่อย และก็มีคนเข้าเกณฑ์อีกมากมาย อันนั้นเป็นเกณฑ์ของทางราชทัณฑ์ และกระทรวงยุติธรรม ทราบดี ไม่เกี่ยวกับอดีตนายกฯ ยิ่งลักษณ์ อยู่แล้ว เป็นคนละสถานการณ์กัน”
เมื่อถามว่า น.ส.ยิ่งลักษณ์ ได้ประสานมาหรือไม่ ว่า จะกลับไทยเมื่อไหร่ อย่างไร นายกฯ กล่าวว่า ไม่มีค่ะ เหมือนเดิม โทร.คุยเฉยๆค่ะ
แน่นอนว่า คำถามที่ว่าเป็นการปูทางให้กับ น.ส.ยิ่งลักษณ์ ชินวัตร กลับไทยหรือไม่ เชื่อว่าหลายคนเชื่อว่าเป็นไปได้ เพราะเมื่อพิจารณาจากแบ็กกราวด์กรณีของ นายทักษิณ ชินวัตร พี่ชาย ที่ใช้ปาฏิหาริย์ทางกฎหมาย จนไม่ต้องติดคุกแม้แต่วันเดียว แม้ว่ากรณีของ น.ส.ยิ่งลักษณ์ จะใช้วิธีการอย่างไรนั้น ยังเป็นข้อสงสัยกันอยู่ เนื่องจากหากจะใช้วิธีการเดียวกับพี่ชาย ก็ต้องถือว่า “พิลึก” อยู่พอสมควร เนื่องจากเงื่อนไขต่างกัน นั่นคือ อายุยังไม่ถึง 70 ปี และที่ผ่านมายังไม่เคยมีข้อมูลว่ามีอาการเจ็บป่วยร้ายแรง เป็นต้น
อย่างไรก็ดี ด้วยศักยภาพของครอบครัวชินวัตร ที่เวลานี้ น.ส.แพทองธาร ชินวัตร เป็นนายกรัฐมนตรี มีพ.ต.อ.ทวี สอดส่อง เป็นรัฐมนตรีว่าการกระทรวงยุติธรรม และยังถือว่าเป็น “คนใกล้ชิด” น.ส.ยิ่งลักษณ์ เป็นอย่างยิ่ง เชื่อว่า น่าจะหาหนทางจนได้ เพียงแต่ว่า มันต้องตอบคำถามกับสังคมมากมายหลายเท่า และน่าจะมากกว่ากรณีของนายทักษิณ แน่นอน
ขณะเดียวกันเมื่อพิจารณาจากช่วงเวลาตามที่ นายทักษิณ ชินวัตร ระบุเอาไว้อย่างหนักแน่นว่า น้องสาวของเขาจะต้องกลับไทยก่อนสงกรานต์ ซึ่งถือว่าใกล้เข้ามาแล้ว เพราะนับจากนี้ไปก็ยังอยู่ในช่วง “ก่อนสงกรานต์” ทั้งสิ้น และแม้ว่านาทีนี้ ยังนึกไม่ออกว่าจะใช้วิธีเล่นกลทางกฎหมายอย่างไร แต่สำหรับเงื่อนไข “คุมขังนอกเรือนจำ” นั้นเป็นเป้าหมายปลายทาง เพียงแต่ว่าจะทำให้เข้าเงื่อนไขได้อย่างไรเท่านั้นเอง !!