งบประมาณฐานศูนย์จาก”ดร.ยุ้ย”นำร่องกทม.สู่ระดับชาติ

จากการแถลงผลงาน 1 ปี "ชัชชาติ สิทธิพันธุ์"ผู้ว่ากทม.คนที่ 17 ถือเป็นวาระครบรอบ ‘365 วัน ทำงาน ทำงาน ทำงาน’ ของผู้ว่าฯ ชัชชาติ และคณะบริหาร กทม.ที่มีนโยบายถึง 216 ข้อ ที่ผู้ว่าฯ ชัชชาติให้ความสำคัญและเร่งติดตามให้เกิดขึ้น...ซึ่ง 1 ในนโยบายที่ถูกนำมาใช้ในการบริหารกทม.ก็คือ Zero-Based Budgeting (ZBB) หรืองบประมาณฐานศูนย์ 
 
โดยผู้ที่ผลักดันการใช้ ZBB คือ ผศ.ดร.เกษรา ธัญลักษณ์ภาคย์ หัวหน้าทีมที่ปรึกษายุทธศาสตร์ของดร.ชัชชาติ ได้ชูแนวคิดดังกล่าวเพื่อนำไปสู่ปฏิบัติตั้งแต่ต้น โดย ดร.ยุ้ย ย้ำว่าจะช่วยให้เกิดการจัดสรรงบประมาณได้อย่างมีประสิทธิภาพมากที่สุด จากเดิมที่ตั้งงบประมาณแต่ละปีจากการอ้างอิงปีที่ผ่านมาและเพิ่มตัวแปรในส่วนที่คิดว่าจะใช้เข้าไป แต่ ZBB จะเป็นการจัดสรรงบประมาณจากความจำเป็นของโครงการ หรือ กิจกรรมให้มีประสิทธิภาพ และแนวทางนี้ได้ประสบความสำเร็จในสหรัฐมาแล้ว

การจัดงบประมาณปี 2567 ที่ได้ทำไปนั้น กทม.ได้ปรับนำ ZBB มาใช้ กับนโยบายระดับเขต เพราะเขตมีความต้องการต่างกัน จึงเป็นจุดเริ่มต้นที่ดีที่ทำในระดับเขต เริ่มดูโครงการต่าง ๆ ว่ายังสอดรับกับความต้องการของประชาชนในเขตนั้น ๆ หรือไม่ โดยได้มีการประชุมกทม.นัดแรก เพื่อปรับแนวทางการจัดทำงบประมาณภายใต้หลักการงบประมาณฐานศูนย์ ตามนโยบายของผู้ว่าฯ ชัชชาติที่จะผลักดันให้ “กรุงเทพเป็นเมืองน่าอยู่ของทุกคน” ผ่านการใช้งบประมาณที่เกิดประโยชน์สูงสุดและที่สำคัญสอดรับกับบริบทการเปลี่ยนแปลงทางด้านเศรษฐกิจและสังคม

"งบประมาณ กทม.ปี 2567 ถือเป็นปีแรกที่มีการ “รื้อสร้าง” ภายใต้นโยบาย ZBB หรืองบประมาณแบบฐานศูนย์ ด้วยการปรับทุกอย่างให้เป็นศูนย์ก่อน จากนั้น กทม.นำโครงการเก่ามาพิจารณาว่าคุ้มหรือไม่ที่จะไปต่อ ถ้าไม่คุ้มหรือไม่จำเป็นก็จะไม่นำโครงการเดิมมาทำนั่นเอง ทำให้ ZBB เริ่มใช้กับบางโครงการในงบประมาณปี 2567 และปี 2568 จะเป็น ZBB ให้ครอบคลุมทั้งหมดควบคู่กับการใช้ OKRs "

แม้ว่าการขับเคลื่อน ZBB ไม่ใช่เรื่องง่าย เพราะต้องใช้บุคลากรที่เข้าใจความต้องการที่แท้จริงของประชาชนในการพิจารณา แต่ด้วยความร่วมมือเป็นอย่างดีของสำนักงบประมาณ และข้าราชการ กทม.จึงทำให้มีการเริ่มต้นดำเนินการในส่วนของงบประมาณเขตและเชื่อว่าจากนี้จะนำไปสู่การปฏิบัติที่ครอบคลุมมากขึ้นในที่สุด