“ปานเทพ” เผยผลสำรวจของนิด้าโพลระหว่างวันที่ 13-15 มิ.ย. ระบุว่า มีประชาชนมากถึงร้อยละ 32.98 เคยมีประสบการณ์เกี่ยวกับกัญชามาแล้ว หากผลสำรวจถูกต้องแม่นยำจะมีคนไทยเคยใช้กัญชามาแล้วว่า 18.8 ล้าน ย้ำจะแก้ปัญหาต้องเริ่มต้นจาก “ยอมรับข้อเท็จจริง”
วันนี้ (2 ก.ค.) นายปานเทพ พัวพงษ์พันธ์ คณบดีสถาบันแพทย์แผนบูรณาการและเวชศาสตร์ชะลอวัย มหาวิทยาลัยรังสิต ในฐานะโฆษกคณะกรรมการสื่อสารและประชาสัมพันธ์การใช้กัญชาอย่างเข้าใจ กระทรวงสาธารณสุข โพสต์เฟซบุ๊ก ระบุว่า
จากผลสำรวจของนิด้าโพลระหว่างวันที่ 13-15 มิถุนายน ที่ระบุว่า มีประชาชนมากถึงร้อยละ 32.98 [1] เคยมีประสบการณ์เกี่ยวกับกัญชามาแล้ว หากผลสำรวจถูกต้องแม่นยำ ก็อาจจะประมาณการได้ว่ามีคนไทยเคยใช้กัญชามาแล้วว่า 18.8 ล้านคนในประเทศไทย
โดยในจำนวน 18.8 ล้านคนนี้ มีร้อยละ 60.65 หรือประมาณ 11.4 ล้านคน เคยมีประสบการณ์เกี่ยวกับกัญชาในเรื่องการใช้กัญชาเพื่อประกอบอาหารหรือเครื่องดื่ม
มีร้อยละ 30.56 หรือประมาณ 6.69 ล้านคนระบุว่า เคยใช้เพื่อการเสพหรือสูบกัญชา
มีร้อยละ 21.06 หรือประมาณ 3.96 ล้านคน ระบุว่า เคยใช้กัญชาเพื่อรักษาโรค
มีร้อยละ 6.94 หรือประมาณ 1.3 ล้านคน ระบุว่า เคยปลูกกัญชา
ผลการสำรวจของนิด้าโพลที่มีผู้ที่มีประสบการณ์ในการใช้กัญชาทางการแพทย์นั้น มากกว่าโครงการวิจัย ศึกษาสถานการณ์ใช้กัญชาทางการแพทย์ในประเทศไทย (ระยะที่ 1) ช่วงปี พ.ศ. 2562-2563 ที่ว่า
ประมาณการจำนวนผู้ใช้กัญชาทางการแพทย์ของประเทศไทย พบว่า มีประมาณ 442,756 หรือประมาณ 864 คน ต่อประชากร แสนคน โดยท่ีภาคกลาง เป็นภาคที่มีความชุกของผู้ใช้กัญชาการแพทย์สูงที่สุดที่ 1,440 ต่อประชากรแสนคน ตาม ด้วย ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ภาคเหนือ และภาคใต้ ที่ 622 494 และ 492 คนต่อประชากรแสนคนตามลำดับ
“ผู้ใช้กัญชาการแพทย์จำนวนมาก ที่ได้รับกัญชาทางการแพทย์จากตลาดมืด (ร้อยละ 54.5 สำหรับทั่วประเทศ และภาคกลางกับภาคใต้สัดส่วนสูงถึง 77.8 และ 80.4 ตามลำดับ) ซึ่งหมายความว่ากัญชาในระบบบริการของกระทรวง สาธารณสุขนั้นเข้าถึงยากกว่ากัญชาจากภายนอก” [2]
หากการสำรวจของนิด้าโพลถูกต้อง อาจแปลว่า มีผู้ที่ใช้กัญชาทางการแพทย์หรือเพื่อรักษาโรคมากถึง 3.96 ล้านคน มากย่ิงกว่าการสำรวจของ โครงการวิจัย ศึกษาสถานการณ์ใช้กัญชาทางการแพทย์ในประเทศไทย (ระยะที่ 1) ช่วงปี พ.ศ. 2562-2563 ยิ่งแสดงให้เห็นว่าผู้ที่ใช้กัญชาเพื่อรักษาโรคส่วนใหญ่ยังต้องใช้กัญชาใต้ดินเป็นจำนวนมาก ใครโชคร้ายก็ถูกเจ้าหน้าที่ตำรวจจับกุม หรือรีดไถ
อย่างไรก็ตาม กัญชาใต้ดินเกือบทั้งหมดปนเปื้อนด้วยสารพิษยาฆ่าแมลงและโลหะหนัก และผู้บริโภคไม่ได้รับการคุ้มครองในเรื่องคุณภาพและราคา ในขณะที่ประชาชนส่วนใหญ่ที่ต้องการใช้กัญชาเพื่อรักษาโรคยังไม่สามารถเข้าถึงกัญชาได้ ทำให้ต้องไปใช้น้ำมันกัญชาใต้ดิน ตรงกันข้ามกับสถานการณ์ในสถานพยาบาลภาครัฐที่ยังมีการจำหน่ายกัญชาให้คนไข้ได้น้อยมาก โดยในช่วงที่ผ่านมาน้ำมันกัญชาของภาครัฐส่วนใหญ่ที่จ่ายโดยแพทย์แผนปัจจุบันกลับหมดอายุไปครึ่งหนึ่งเพราะไม่ได้มีการจ่ายน้ำกัญชาให้กับคนไข้ได้ตามที่ต้องการ
ดังนั้น จำนวนผู้ที่ใช้กัญชาทางการแพทย์หรือเพื่อรักษาโรคมากถึง 3.96 ล้านคนเป็นกลุ่มคนที่ทอดทิ้งไม่ได้ โดยเฉพาะในคนกลุ่มนี้จำนวนมากได้จดแจ้งในการขอปลูกกัญชาเพื่อใช้ในครัวเรือนหรือเพื่อรักษาตัวเองแล้วเช่นกัน
สำหรับสังคมไทยประชาชนส่วนใหญ่ใช้กัญชาใต้ดินเพื่อประกอบอาหารและเครื่องดื่มประมาณ 11.4 ล้านคน ซึ่งหากมีการทำเป็นผลิตภัณฑ์ที่ชึ้นทะเบียบกับองค์การอาหารและยา (อย.) ก็เชื่อได้ว่า จะมีความปลอดภัยสูงมากอย่างแน่นอน โดยมีตัวอย่างดังนี้
ประกาศกระทรวงสาธารณสุข ฉบับที่ 424 ออกความตามพระราชบัญญัติอาหาร พ.ศ. 2522 ลงวันที่ 25 กุมภาพันธ์ 2565 ยังไม่ให้ช่อดอกกัญชาและกัญชงมาเป็นส่วนผสมในอาหาร
ประกาศกระทรวงสาธารณสุข ฉบับที่ 425 ออกความตามพระราชบัญญัติอาหาร พ.ศ. 2522 ลงวันที่ 4 มีนาคม 2565 มีสาร THC ต่ำกว่าร้อยละ 0.2 อย่างแน่นอน โดยกำหนดให้ เมล็ดกัญชงมี THC ได้ไม่เกินร้อยละ 0.0005, น้ำมันกัญชงมี THC ได้ไม่เกินร้อยละ 0.0001, โปรตีนจากเมล็ดและกากเมล็ดกัญชงมี THC ได้ไม่เกินร้อยละ 0.0002 และโปรตีนเข้มข้นหรือโปรตีนสกัดจากกัญชงมี THC ได้ไม่เกิน 0.000015
นอกจากนั้น ประกาศกระทรวงสาธารณสุข ฉบับที่ 425 ยังได้กำหนดอาหารจากกัญชงอีกหลายชนิด เช่น ผลิตภัณฑ์ธัญชาติสำหรับอาหารเช้า, ผลิตภัณฑ์ขนมอบทั้งหวานและไม่หวาน, เครื่องดื่มธัญชาติ, ขนมขบเคี้ยว, สลัดแซนด์วิช กำหนดให้มีสาร THC ได้ไม่เกิน 0.000015 หรือ 0.15 ส่วนในล้านส่วน
นอกจากนี้ ก็ยังมีประกาศกรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข เมื่อวันที่ 30 มีนาคม 2565 ที่กำหนดให้ผู้ประกอบการร้านอาหารติดป้ายหน้าร้าน แจ้งเอาไว้ในเมนู จำนวนที่ในการใช้ใบกัญชาหรือกัญชงในการปรุงอาหารไม่เกิน 2 ใบ พร้อมคำเตือนในการรับประทานอยู่แล้ว ซึ่งก็ยังอยู่ในระดับที่มีความปลอดภัย
โดยเฉพาะหากมีการใช้ใบสดที่ไม่ผ่านความร้อน และไม่มีตัวทำละลายด้วยไขมัน เช่น เป็นชา ก็ยังอยู่ในระดับที่ปลอดภัยและไม่เมา เพราะสาร THC จะยังไม่กลายสภาพจากสาร THCA
สำหรับคนที่เคยรับประทานอาหารหรือดื่มเครื่องดื่มที่มีกัญชาเป็นส่วนผสมจำนวน 18.8 ล้านคนนั้น เมื่อเทียบเคียงจากพฤติกรรมการสำรวจอีสานโพลระหว่างวันที่ 17-19 มิถุนายน 2565 เชื่อว่า คนส่วนใหญ่ประมาณร้อยละ 91.5 ของคนกลุ่มนี้ จะแค่อยากลองไม่กี่ครั้งหรือกินตามโอกาสต่างๆเท่านั้น จะเหลือคนที่มีความคิดจะกินบ่อยหรือกินประจำประมาณ 1.59 ล้านคนเท่านั้น และส่วนใหญ่ถ้าจะเป็นคนที่กินประจำย่อมรู้ปริมาณและวิธีการบริโภคของตัวเองอยู่แล้ว
ส่วนที่มีการกระทำผิดกฎหมายตามที่ปรากฏเป็นข่าว เช่น การที่มีเด็กเยาวชนอายุต่ำกว่า 20 ปี ไปรับประทานอาหารที่ใส่ช่อดอกกัญชา นั้น ไม่ได้แปลว่าบ้านเมืองไร้ขื่อแป หากแต่เจ้าหน้าที่รัฐและเจ้าหน้าที่ตำรวจจะต้องทำการจับกุมผู้จำหน่ายและบังคับใช้กฎหมายอย่างเคร่งครัดต่างหาก เพราะถึงแม้จะมีการตราพระราชกำหนดแล้วเจ้าหน้าที่รัฐไม่บังคับใช้กฎหมาย ก็ไม่สามารถจัดการลงโทษผู้กระทำผิดกกฎหมายได้อยู่ดี
แต่นอกเหนือจากกฎหมายแล้ว ยังมีกฎธรรมชาติของกัญชาที่ว่า การใส่กัญชาในการรรับประทานออกฤทธิ์แรงกว่าการสูบ 3-7 เท่าตัว แต่รู้ตัวช้ากว่าการสูบ หากใส่เกินพอดีหรือมากเกินไป เมื่อเกิดอาการเมากลับไม่ได้มีความสุข แต่กลับเกิดอาการที่หวาดวิตก ความดันตก หัวใจเต้นเร็ว หรือแม้แต่เห็นภาพหลอน จนบางคนต้องนำตัวส่งเข้าโรงพยาบาล ซึ่งส่วนใหญ่ของผู้บริโภคของคนกลุ่มเหล่านี้จะเข็ดขยาดไม่กลับไปรับประทานกัญชาอีก หรือไม่รับประทานกัญชาร้านนั้นอีก ส่วนผู้ที่ขายกัญชาที่ใส่กัญชาเกินที่กฎหมายกำหนดนอกจากจะต้องเสี่ยงถูกดำเนินคดีความแล้ว ยังจะต้องเสียชื่อเสียงและเสียลูกค้าไม่สามารถสร้างความร่ำรวยได้อีกต่อไปด้วยเช่นกัน
ส่วนประชาชนที่ใช้กัญชาเพื่อรักษาโรคอีกประมาณ 3.96 ล้านคนนั้น น่าจะได้ประโยชน์มากที่สุดในช่วงเวลานี้มากขึ้น เพราะเมื่อกฎหมายปลดล็อกมากขึ้นแล้ว นอกจากจะสามารถปลูกกัญชาเพื่อเป็นยารักษาที่บ้านแทนการเสียเงินซื้อน้ำมันกัญชาใต้ดินที่มีอันตรายและแพงแล้ว ยังสามารถรับบริการคลินิกและโรงพยาบาลเอกชนที่เดิมมีใบอนุญาตจำหน่าย แต่ไม่มีผลิตภัณฑ์กัญชา ก็สามารถจ่ายยากัญชาได้มากขึ้นและปลอดภัยมากขึ้นในช่วงสุญญากาศทางกฎหมายนี้
ส่วนสายเขียวนักสูบอีกจำนวน 6.69 ล้านคนนั้น เมื่อเทียบเคียงจากพฤติกรรมการสำรวจอีสานโพลระหว่างวันที่ 17-19 มิถุนายน 2565 พบว่า หากพิจารณาเฉพาะประชาชนในกลุ่มที่คิดจะสูบหรือเสพนี้ส่วนใหญ่มีความคิดที่จะสูบตามโอกาสต่างๆ ร้อยละ 32.02 หรือจะลองไม่กี่ครั้งร้อยละ 57.40 โดยจะมีประชาชนในกลุ่มนี้ที่คิดจะสูบเป็นประจำประมาณร้อยละ 10.57 หรือประมาณ 7 แสนคน ซึ่งส่วนใหญ่น่าจะเป็นคนที่สูบอยู่แล้ว
อย่างไรก็ตาม แม้จะมีเสียงเรียกร้องในเรื่องการสูบเพื่อนันทนาการ หรือเพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยว แต่ด้วยวัตถุประสงค์ของกระทรวงสาธารณสุข ที่ต้องการส่งเสริมกัญชา เพื่อทางการแพทย์ เพื่อสุขภาพ และเศรษฐกิจเท่านั้น จึงไม่เห็นด้วยกับการสูบกัญชาที่มีสารพิษจากการเผาไหม้และก่อให้เกิดโทษต่อระบบทางเดินหายใจเรื้อรัง โดยเฉพาะอย่างยิ่งการสูบในที่สาธารณะ เพราะด้วยเหตุที่ว่ามีกลิ่นและควันความรำคาญให้กับผู้อื่น
จากเหตุผลดังกล่าวข้างต้น กระทรวงสาธารณสุขจึงได้ออกประกาศกระทรวงสาธารณสุข เมื่อวันที่ 14 มิถุนายน 2564 ให้กลิ่นและควันเป็นสิ่งที่รำคาญ ตามมาด้วยประกาศกระทรวงสาธารณสุขเมื่อวันที่ 16 มิถุนายน 2565 ที่ห้ามสูบในที่สาธารณะ ห้ามจำหน่ายให้กับเด็กและเยาวชนอายุต่ำกว่า 20 ปี และห้ามจำหน่ายให้กับสตรีมีครรภ์ และสตรีให้นมบุตร
ส่วนข้อกำหนดอื่นๆ ที่ภาคประชาสังคมเสนอแนะในระหว่างรอกรรมาธิการเพื่อพิจารณา ร่าง พ.ร.บ.กัญชา กัญชง พ.ศ… อยู่นี้ บางข้อเสนออาจอยู่นอกเหนือกว่าอำนาจทางกฎหมายของกระทรวงสาธารณสุข ซึ่งอาจจะได้มีการรวบรวมและเสนอต่อที่ประชุมคณะกรรมการบูรณาการนโยบายพืชกัญชาและกัญชง ในวันจันทร์ที่ 11 กรกฎาคม 2565 เวลา 14.00-16.30 น. ณ ห้องประชุมชัยนาทนเรนทร อาคาร 1 ชั้น 2 สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุขต่อไป
ด้วยความปรารถนาดี
ปานเทพ พัวพงษ์พันธ์
โฆษกคณะกรรมการสื่อสารและประชาสัมพันธ์การใช้กัญชาอย่างเข้าใจ กระทรวงสาธารณสุข
2 กรกฎาคม 2565
https://www.facebook.com/123613731031938/posts/5397092660350659/
[1] นิด้าโพล,การปลดล็อกกัญชาออกจากบัญชียาเสพติด ระหว่างวันที่ 13-15 มิถุนายน 2565, วันที่อัปเดตล่าสุด : 19 มิถุนายน 2565
https://nidapoll.nida.ac.th/survey_detail?survey_id=579
[2] ศูนย์ศึกษาปัญหาการเสพติด (ศศก.) บทสรุปผู้บริหาร โครงการวิจัย ศึกษาสถานการณ์ใช้กัญชาการแพทย์ในประเทศไทย (ระยะ ที่ 1) ช่วงปี พ.ศ. 2562-2563
https://cads.in.th/cads/media/upload/1621391387-บทสรุปผู้บริหาร.pdf
[3] กกต. ประกาศผลการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรแบบบัญชีรายชื่อ, ข่าวสานักงานคณะกรรมการการเลือกตั้ง,2562
https://www.ect.go.th/ect_th/ewt_dl_link.php?nid=5434
