เมืองไทย 360 องศา
“สิ่งที่ผมพูดถึงข้อห่วงใยในที่ประชุมคณะกรรมการนโยบายที่ดิน เมื่อเช้านี้ ไม่ได้พูดถึงความเป็นโฉนด แต่มีการพูดถึงว่าจะทำอย่างไรต่อไป ซึ่งเอกสารสิทธิ ส.ป.ก. จะเป็นโฉนดไม่ได้ คำว่าโฉนดคือโฉนด น.ส.3 น.ส.3ก มีเยอะแยะไปหมด ทั้งนี้ ที่ดิน ส.ป.ก. ที่ให้ไปเพื่อให้เป็นที่ทำกิน ไม่มีโฉนดชุมชนหรือใดๆ ทั้งสิ้น แต่เป็นสิทธิในการทำกิน และเท่าที่ตรวจสอบมาแล้ว สามารถให้ลูกหลานต่อได้ แต่จะต้องทำการเกษตรเท่านั้น จึงให้ลองหาวิธีดูว่าพื้นที่ไหนไม่เหมาะสมกับการทำการเกษตร จะทำอย่างไรให้เกิดมูลค่าเพิ่ม แต่ถ้าบอกทุกพื้นที่เอาไปจำนำ จำนองได้หมด มันก็ไปหมด วันหน้าก็ไปบุกรุกรอไว้บนเขาใช่หรือไม่ วันนี้กำลังแก้ปัญหาเรื่องนี้อยู่ ต้องรอ พ.ร.บ. ต่างๆ ออกมาอีกหลายตัว ขอให้รอการชี้แจง
“รัฐบาลกำลังคิดอยู่ เสาร์อาทิตย์ก็คิดทุกวัน ว่าจะแก้ปัญหาอย่างไร และมาคิดตกเมื่อตอนเช้านี้ เดี๋ยวกำลังสั่งการให้คณะกรรมการนโยบายที่ดินไปหาทาง ซึ่งต้องเอาเรื่องธนาคารที่ดินมาเกี่ยวข้องด้วย แต่การที่ไปพูดคำว่าโฉนดไม่ถูกต้อง ผิด มันต้องดูว่าพื้นที่ไหนเป็นที่ ส.ป.ก.ที่สามารถเกิดเป็นประโยชน์อย่างอื่นได้ เช่น ทำเป็นพลังงานได้หรือไม่ ต้องหาวิธีการว่าจะทำอย่างไรกัน ต้องดูกฎหมายอีกเยอะ อย่าไปพูดปากเปล่าไม่ได้”
คำพูดดังกล่าวข้างต้นของ “บิ๊กตู่” พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรี และ หัวหน้าคณะรักษาความสงบแห่งชาติ ได้ยืนยันชัดเจนแล้วว่า ไม่เห็นด้วยกับวิธีการที่จะเปลี่ยนเอกสารสิทธิ ส.ป.ก.4-01 ในเวลานี้ไปออกเป็นโฉนดเพื่อสามารถซื้อขาย เปลี่ยนมือ หรือสามารถนำไปใช้เป็นหลักทรัพย์ค้ำประกันกู้เงินเพื่อการลงทุนได้
โดยแนวทางคร่าวๆ จากคำพูดของ พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา ก็คือ จะมีการแก้ไขกฎหมายหลายฉบับเพื่อเปลี่ยนแปลงให้ที่ดิน ส.ป.ก. ในปัจจุบัน สามารถทำประโยชน์อย่างอื่นได้ นอกเหนือจากการกำหนดให้เป็นพื้นที่เกษตรกรรมเพียงอย่างเดียว โดยสิทธิในการถือครองยังเป็นแบบเดิม คือ สามารถถ่ายโอนตกทอดกันได้ แต่ห้ามขาย และไม่เปลี่ยนเป็นโฉนด เนื่องจากเป็นที่ดินของรัฐ
แน่นอนว่า หากย้อนกลับไปในอดีตเรื่องที่ดิน ส.ป.ก. มักส่งผลทางการเมือง ทั้งในเรื่องของการหาคะแนนนิยม และในทางตรงกันข้าม ก็ทำให้ล้มคว่ำกันมาแล้วในบางรัฐบาล และกลายเป็นบาดแผลสำหรับนักการเมืองบางคนมาจนถึงทุกวันนี้
สำหรับคราวนี้เรื่องที่ดิน ส.ป.ก. ได้ถูกนำมาหาเสียงอีกครั้ง โดยเริ่มจากแกนนำของพรรคพลังประชารัฐบางคนที่ออกมาพูดว่า จะผลักดันให้ออกโฉนดในที่ดินดังกล่าว เพื่อให้สามารถซื้อขายเปลี่ยนมือ และสามารถนำไปค้ำประกันในการกู้เงินเพื่อการลงทุนได้ในอนาคต เพื่อหวังคะแนนนิยมจากชาวบ้านที่ครอบครองที่ดินจำนวนมาก แต่ขณะเดียวกัน เรื่องแบบนี้เมื่อพูดขึ้นมาคราวใด ก็ย่อมมีความอ่อนไหว และที่สำคัญ มีคนไม่เห็นด้วยจำนวนมาก เพราะมองว่านี่คือการเอื้อประโยชน์ให้กับนายทุน และยังทำให้ในที่สุดแล้วชาวบ้านไม่มีที่ดินทำกิน ต้องขายที่ทางไปจนหมด
อย่างไรก็ดี สำหรับแนวทางใหม่ของ พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา ที่เปิดเผยล่าสุด ก็คือ จะมีการแก้ไขแบบเปิดกว้างให้ที่ดิน ส.ป.ก. สามารถใช้ทำประโยชน์อย่างอื่นได้ด้วย นอกเหนือจากการที่กำหนดให้ทำเฉพาะการเกษตรกรรมเพียงอย่างเดียว โดยพิจารณาจากองค์ประกอบ และการพัฒนาพื้นที่แต่ละแห่งได้เปลี่ยนแปลงไป เช่น บางแห่งในปัจจุบันหลายพื้นที่ที่ดินกลายเป็นชุมชนเมือง เหมาะที่จะทำธุรกิจ ค้าขาย หรือแม้แต่ทำธุรกิจเพื่อการท่องเที่ยว เป็นต้น
ดังนั้น การที่จะแก้ไขให้รับกับสภาพความเป็นจริงที่เปลี่ยนแปลงไปตามสภาพพื้นที่มันก็น่าสนใจ โดยการถือครองกรรมสิทธิ์ยังเป็นแบบเดิม คือ สามารถตกทอดมาสู่ทายาทได้ เพียงแต่ห้ามขายหรือเปลี่ยนเป็นโฉนดไม่ได้เท่านั้น โดยที่ดินยังเป็นของรัฐอยู่ หลักการประมาณนี้
เชื่อว่า วิธีการแบบนี้สำหรับชาวบ้านที่มีที่ดิน ส.ป.ก. น่าจะพอใจ เพราะนี่คือการเปิดกว้างในการทำกินมากขึ้นกว่าเดิม เพราะแทนที่จะออกเป็นโฉนดซึ่งถือว่า “สุดโต่ง” เกินไป เพราะในที่สุดแล้ว ยังเชื่อว่า ที่ดินส่วนใหญ่จะถูกขายไปให้กับนายทุนหรือคนในเมืองนั่นเอง
การออกมา “แตะเบรก” กันตั้งแต่ต้นมือของ พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา หามองในมุมบวกก็ต้องบอกว่าเป็นการพบกันครึ่งทางไม่ได้ “หัก” กันจนเกินไป ขณะเดียวกัน ยังเป็นการได้แต้มจากชาวบ้านอีกชุด เพราะเชื่อว่าพวกเขารอแบบนี้มานาน!!