กรรมการการเลือกตั้ง บรรยายระบบเลือกตั้งไทยให้ กกต.ภูฏานฟัง เผยโหวตมี 4 ระดับ ชูนำเทคโนโลยีมาใช้ทำต้นทุนถูกกว่าชาติอื่น 100 เท่า แย้มใช้หน่วยลงคะแนนอิเล็กทรอนิกส์ 100 หน่วย ให้คนเลือกแบบกา หรือแบบกด แจกเอกสารยืนยันนำใส่หีบ พอหมดเวลาค่อยนำมาเทียบผลตรงกับเครื่องหรือไม่
วันนี้ (1 พ.ค.) ที่สำนักงานคณะกรรมการการเลือกตั้ง (กกต.) นายสมชัย ศรีสุทธิยากร กรรมการการเลือกตั้งด้านบริหารกลาง ได้บรรยายพิเศษในเรื่องการจัดการระบบการเลือกตั้งไทยให้แก่ กกต.แห่งราชอาณาจักรภูฏาน ที่เดินทางมาศึกษาระบบจัดการเลือกตั้งของไทย เพื่อนำไปพัฒนาระบบและการจัดการเลือกตั้ง โดยกล่าวว่า การเลือกตั้งของไทย แบ่งเป็น 4 ระดับ คือ 1. การจัดการเลือกตั้งให้เสร็จสิ้น โดยจัดสถานที่ให้ผู้มีสิทธิเลือกตั้งใช้สิทธิในสถานที่ที่กำหนดไว้ 2. การจัดการเลือกตั้งให้ประชาชนสะดวกที่สุด ให้เขาได้มีโอกาสออกเสียงมากที่สุด การเลือกตั้งจะต้องสะท้อนเสียงของประชาชนอย่างแท้จริง 3. การเลือกตั้งที่สุจริตและเที่ยงธรรมทำให้ผลการเลือกตั้งมาจากการแข่งขันอย่างแท้จริง ผู้สมัครที่ตรงใจประชาชนจะมีสิทธิจัดตั้งรัฐบาล ซึ่งการที่จะทำให้สุจริต กกต.จะต้องสู้กับความไม่ธรรม ทั้งอำนาจที่ไม่เป็นธรรม และอำนาจเงิน และ 4. การเลือกตั้งที่มีคุณภาพ การกากบาทของประชาชนต้องตั้งอยู่ในพื้นฐานของความรู้ โดยปัญหาการเลือกตั้งในขณะนี้คือ ประชาชนตัดสินใจเลือกผู้สมัครเพียงเพราะการรู้จักสนิทสนมกับผู้สมัคร ซึ่งเป็นโจทย์ที่ยากที่สุด
นายสมชัยยังกล่าวว่า กกต.นำเทคโนโลยีมาช่วยพัฒนาในการจัดการเลือกตั้งภายใต้ทรัพยากรที่จำกัด การออกแบบของเราใช้ต้นทุนต่ำถ้าเทียบกับประเทศอื่น อาจเรียกได้ว่าถูกกว่าถึง 100 เท่า เช่น การลงทะเบียนผู้มีสิทธิเลือกตั้งผ่านระบบอินเทอร์เน็ต ซึ่งจะใช้ในการขอใช้สิทธิเลือกตั้งนอกเขตจังหวัด และนอกราชอาณาจักร ประชาชนไม่ต้องเสียเวลาเดินทางไกล ลงทะเบียนที่สำนักงานเขตหรือสถานกงสุล จะสามารถลดต้นทุนการเลือกตั้งนอกราชอาณาจักร จากครั้งละ 80 ล้าน เหลือเพียง 5 ล้านบาท การนำเครื่องอ่านบัตรประชาชนอิเล็กทรอนิกส์ หรือสมาร์ทการ์ดลีดเดอร์ มาอำนวยความสะดวกในการแสดงตนในการใช้สิทธิ การนำเครื่องลงคะแนนผ่านระบบอิเล็กทรอนิกส์มาใช้เป็นทางเลือกแทนบัตรลงคะแนน คาดว่าการเลือกตั้งที่จะเกิดขึ้นจะนำร่องโดยนำเครื่องลงคะแนนแบบทัชสกรีนมาใช้ใน 100 หน่วยเลือกตั้ง การพัฒนาระบบรายงานผลการเลือกตั้งที่คาดว่าในการเลือกตั้งที่จะมีขึ้นจะทำให้ทราบผลอย่างเป็นทางการได้ภายใน 3 วัน นับแต่วันเลือกตั้ง ส่วนผลการเลือกตั้งอย่างไม่เป็นทางการ หลังปิดการลงคะแนนในเวลา 16.00 น.จะทราบผลภายใน 5 ชั่วโมง หรือไม่เกิน 21.00 น.
ทั้งนี้ กกต.ภูฏาน ให้ความสนใจสอบถามเรื่องความน่าเชื่อถือของเครื่องลงคะแนนแบบอิเล็กทรอนิกส์ที่จะนำมาใช้ในการเลือกตั้งในอนาคต นายสมชัยชี้แจงว่า เราจำเป็นต้องสร้างความไว้วางใจ โดยต้องยอมทำสิ่งที่ยากและเหนื่อย สำหรับหน่วยที่จะใช้เครื่องลงคะแนนอิเล็กทรอนิกส์ 100 หน่วย เราจะให้ผู้มีสิทธิออกเสียงเป็นฝ่ายเลือก ว่าจะลงคะแนนผ่านเครื่อง หรือกากบาทในบัตรเลือกตั้งแบบเดิม ถ้าผู้มีสิทธิเลือกลงคะแนนผ่านเครื่อง เราก็จะมีเอกสารที่ยืนยันว่าเขาได้เลือกบุคคลใดไป จากนั้นเอกสารก็จะถูกนำไปใส่ไว้ในหีบ พอปิดหีบก็จะนำเอกสารมานับคะแนน เพื่อเทียบเคียงหรือตรวจสอบว่าตรงกับผลที่เครื่องประมวลหรือไม่
