คนพิการเฮ! “พาณิชย์” ให้สิทธิก๊อบปี้งานลิขสิทธิ์เพื่อการเข้าถึง

คนพิการเฮ! กระทรวงพาณิชย์ออกประกาศให้คนพิการทุกประเภทสามารถทําซ้ำหรือดัดแปลงงานอันมีลิขสิทธิ์เพื่อประโยชน์ของคนพิการที่ไม่สามารถเข้าถึงงานอันมีลิขสิทธิ์ได้ตามความจําเป็น ทั้งสื่ออิเล็กทรอนิกส์-สิ่งพิมพ์ ซีดี-ดีวีดี โดยไม่ผิดกฎหมาย แต่ต้องมีองค์กรควบคุม และไม่เป็นการกระทําเพื่อหาผลกําไร

วันนี้ (11 พ.ค.) มีรายงานว่า ราชกิจจานุเบกษาได้เผยแพร่ประกาศกระทรวงพาณิชย์ เรื่อง การทําซ้ำหรือดัดแปลงงานอันมีลิขสิทธิ์เพื่อประโยชน์ของคนพิการที่ไม่สามารถเข้าถึงงานอันมีลิขสิทธิ์ได้ตามความจําเป็น พ.ศ. 2558

“โดยประกาศฉบับนี้ จะให้ประโยชน์กับคนพิการทุกประเภท ได้แก่

1. ประเภท “ความบกพร่องทางการเห็น” สามารถทำซ้ำดัดแปลงงานในลิขสิทธ์ในส่วนของหนังสืออักษรเบรลล์ เช่น หนังสืออักษรเบรลล์ที่พิมพ์ลงในกระดาษธรรมดา หรือกระดาษชนิดพิเศษ หรือจัดพิมพ์ในรูปสื่ออิเล็กทรอนิกส์หรือในวัสดุอื่น เป็นต้น สื่อเสียง เช่น เสียงบรรยายภาพ แถบเสียง แผ่นเสียง แผ่นซีดี และที่จัดเก็บในวัสดุอื่นเป็นต้น หนังสือหรือภาพขยายใหญ่ เช่น สิ่งพิมพ์หรือภาพขยายใหญ่ที่พิมพ์ลงในกระดาษธรรมดา หรือกระดาษชนิดพิเศษ หรือจัดพิมพ์ในรูปสื่ออิเล็กทรอนิกส์หรือในวัสดุอื่น เป็นต้น ตัวหนังสือนูน แผนภาพนูน เช่น ภาพที่อยู่บนแผ่นกระดาษธรรมดา แผ่นกระดาษชนิดพิเศษ และวัสดุอื่นที่สามารถสัมผัสได้ เป็นต้น รูปจําลอง สื่ออิเล็กทรอนิกส์ที่ได้รับการปรับเปลี่ยนให้เหมาะสมกับเทคโนโลยีสําหรับคนพิการทางการเห็น สื่อที่มีลักษณะเป็นสื่อผสม

2. ประเภท “ความบกพร่องทางการได้ยิน” สามารถทำซ้ำดัดแปลงงานในลิขสิทธ์ในสื่อพัฒนาทักษะเพื่อการสื่อสาร เช่น กระดานสื่อสาร บัตรคํา บัตรภาพ สมุดภาพคําศัพท์ เป็นต้น สื่อภาษามือ คําบรรยายแทนเสียง สื่อการสอนรูปทรงเรขาคณิต เช่น แผนผัง กราฟ ตาราง รูปจําลอง และรูปที่มี พื้นผิวต่างชนิด เป็นต้น สื่อที่มีลักษณะเป็นสื่อผสม

3 ประเภท “ความบกพร่องทางสติปัญญาและความบกพร่องทางการเรียนรู้”สามารถทำซ้ำดัดแปลงงานในลิขสิทธ์ สื่อเพื่อการเรียนรู้และพัฒนาทักษะ เช่น รูปภาพหรือภาพถ่าย กระดานสื่อสาร บัตรคํา และบัตรภาพ เป็นต้น สื่อเสียง เช่น เสียงบรรยายภาพ แถบเสียง แผ่นเสียง แผ่นซีดี และที่จัดเก็บในวัสดุอื่น เป็นต้น สื่อที่มีลักษณะเป็นสื่อผสม

โดยมีองค์กรที่สามารถทําซ้ำหรือดัดแปลงงานอันมีลิขสิทธิ์ ได้แก่ หน่วยงานของรัฐ สมาคม มูลนิธิ หรือองค์กรอื่น ที่มีอํานาจหน้าที่ วัตถุประสงค์ หรือ กิจการหลักเพื่อการสาธารณกุศล การศึกษา การศาสนา การสังคมสงเคราะห์ หรือการส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการ หน่วยงานของรัฐ สมาคม มูลนิธิ หรือองค์กรอื่นที่มีกิจกรรมในการทําซ้ำหรือดัดแปลงงานอันมีลิขสิทธิ์เพื่อประโยชน์ของคนพิการ

อย่างไรก็ตาม การทําซ้ำหรือดัดแปลงงานอันมีลิขสิทธิ์จะต้องดําเนินการตามหลักเกณฑ์และวิธีการดังต่อไปนี้

1. การทําซ้ำหรือดัดแปลงขององค์กรผู้จัดทํามีวัตถุประสงค์เพื่อประโยชน์ของคนพิการในการเข้าถึงงานอันมีลิขสิทธิ์ตามความจําเป็นของคนพิการเท่านั้น และไม่เป็นการกระทําเพื่อหากําไร

2. กําหนดให้มีการรับรู้ถึงความเป็นเจ้าของลิขสิทธิ์ในงานอันมีลิขสิทธิ์ที่จะทําซ้ำหรือดัดแปลงเช่น ชื่องาน ชื่อเจ้าของลิขสิทธิ์ ชื่อผู้สร้างสรรค์ ปีที่ผลิต วันเดือนปีที่ทําซํ้าหรือดัดแปลง วันที่โฆษณางานต้นฉบับ รูปแบบที่ผลิต เป็นต้น เว้นแต่ ในกรณีที่รูปแบบของสื่อมีข้อจํากัดให้ไม่สามารถกําหนดได้

งานอันมีลิขสิทธิ์ที่จะนํามาทําซ้ำหรือดัดแปลงเพื่อประโยชน์ของคนพิการจะต้องเป็นงานที่นําออกโฆษณาแล้ว โดยความยินยอมของเจ้าของลิขสิทธิ์

การทําซ้ำหรือดัดแปลงตามประกาศนี้จะต้องไม่ขัดต่อการแสวงหาประโยชน์จากงาน อันมีลิขสิทธิ์ตามปกติของเจ้าของลิขสิทธิ์และไม่กระทบกระเทือนถึงสิทธิอันชอบด้วยกฎหมายของเจ้าของลิขสิทธิ์เกินสมควร

ประกาศ ณ วันที่ 16 เมษายน พ.ศ. 2558
พลเอก ฉัตรชัย สาริกัลยะ
รัฐมนตรีว่าการกระทรวงพาณิชย์”