คำสั่งหัวหน้าคณะรักษาความสงบเรียบร้อยแห่งชาติ ที่ 4/2558 เรื่อง มาตรการเพิ่มประสิทธิภาพในการบังคับใช้กฎหมายที่คุ้มครองประโยชน์สาธารณะและประชาชนโดยส่วนรวม มีผลบังคับใช้ตั้งแต่วันที่ 8 เมษายน ที่ผ่านมา
คำสั่งซึ่งหัวหน้า คสช.ใช้อำนาจตามมาตรา 44 แห่งรัฐธรรมนูญ พ.ศ.2557 ประกาศใช้ ทำให้ประเทศไทยเข้าสู่รัฐทหารเต็มตัว
ก่อนหน้านี้ คือก่อนการยึดอำนาจของคณะ คสช.ในวันที่ 22 พฤษภาคมปีที่แล้ว ประเทศไทยคือรัฐตำรวจ รัฐบาลของระบอบทักษิณ ใช้กลไกข้าราชการตำรวจเป็นเครื่องมือรักษาอำนาจ ควบคุ่ไปกับ “ เสียงข้างมาก “ ในรัฐสภา
หลังการยึดอำนาจโดยพลเอกประยุทธ์ จันทร์โอชา แม้จะมีการใช้กฎอัยการศึกทั่วประเทศ แต่ก็บังคับใช้ในเรื่องความมั่นคงทางการเมืองเสียเป็นส่วนใหญ่ คือป้องกันควบคุมไม่ให้มีการต่อต้านคณะ คสช. และการดำเนินคดีกับผู้กระทำผิดตามมาตรา 112
เมื่อมีการยกเลิกกฎอัยการศึก โดยใช้มาตรา 44 แห่งรัฐธรรมนูญ พ.ศ.2557 แทน คำสั่ง หัวหน้าคณะ คสช.ฉบับที่ 3/2558 กำหนดขอบเขตของการใช้อำนาจของ “ ทหาร” ซึ่งมีสถานะเป็นเจ้าพนักงานรักษาความสงบเรียบร้อย ในการดำเนินการป้องกันและปราบปราม ในเรื่องความผิดต่อองค์พระมหากษัตริย์ ฯลฯ (มาตรา 107-112) , ความผิดต่อความมั่นคงของรัฐภายในราชอาณาจักร (มาตรา 113 - 118), ความผิดตามกฎหมายว่าด้วยอาวุธ เครื่องกระสุนปืน ฯลฯ ที่ใช้เฉพาะในการสงคราม และ ความผิดอันเป็นการฝ่าฝืนประกาศหรือคําสั่ง คสช. หรือ หัวหน้า คสช.
คำสั่งหัวหน้า คสช.ที่ 4/2558 เป็นการขยาย “พื้นที่“ การใช้กำลังทหารให้กว้างขวางมากกว่า เรื่องความมั่นคง โดยให้อำนาจรัฐมนตรีผู้รักษากฎหมายที่คุ้มครองประโยชน์สาธารณะและประชาชน ใช้กำลังทหารเข้าป้องกันปราบปราม ดำเนินการคุ้มครองประโยชน์สาธารณะและประโยชน์ของประชาชนโดยส่วนรวม
คำสั่งหัวหน้า คสช.ฉบับนี้ ยกตัวอย่าง ปัญหาการบุกรุกทำลายป่า การบุกรุกพื้นที่สาธารณะ หาบเร่ แผงลอย ฯลฯ ว่า เป็นอุปสรรคต่อการปฏิรูป และทำให้เกิดความไม่สงบเรียบร้อย ทื่ทหารจะต้องเข้าไปจัดการบังคับใช้กฎหมาย
เจ้าหน้าที่ฝ่ายทหารที่ได้รับมอบหมายมีอํานาจหน้าที่เช่นเดียวกับเจ้าพนักงานหรือพนักงานเจ้าหน้าที่ตามกฎหมายนั้น รวมทั้งให้เป็นเจ้าพนักงานตามประมวลกฎหมายอาญาและเป็นพนักงานฝ่ายปกครองหรือตํารวจชั้นผู้ใหญ่ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา
ที่สำคัญคือ หากเจ้าพนักงานตามกฎหมายนั้นไม่ให้ความร่วมมือ ให้ถือว่ากระทำผิดวินัยร้ายแรง
เจ้าหน้าที่ป่าไม้ ส.ป.ก.เจ้าพนักงานที่ดิน ตำรวจ เทศกิจ ฯลฯ ที่มีผลประโยชน์กับการรุกป่า บ่อนการพนัน หาบเร่แผงลอย มีความเสี่ยงขึ้นมาทันที จากคำสั่งหัวหน้า คสช.ฉบับนี้ หากไม่ให้ความร่วมมือ หรือขัดขวาการทำงานของทหาร
รัฐมนตรีที่รักษาการตามกฎหมายที่เกี่ยวกับการคุ้มครองประโยชน์สาธารณะ และประโยชน์ของประชาชน ในกรณีนี้คือ พลเอกดาวน์พงษ์ รัตนสุวรรณ รัฐมนตรีกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติ และสิ่งแวดล้อม และพลเอกอนุพงษ์ เผ่าจินดา รัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทย ซึ่งเป็น คสช.ด้วย
เป็นการกระจายการใช้อำนาจ จากเดิมที่หัวหน้า คสช.คือพลเอกประยุทธ์ จันทร์โอชา เป็นผู้ออกคำสั่ง คำสั่งหัวหน้า คสช.ฉบับที่ 4/2558 ให้รัฐมนตรีที่เป็นทหารมีอำนาจสั่งการใช้กำลังทหารผ่านรัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหมได้โดยตรง
เป็นการยึดอำนาจการบังคับใช้กฎหมายที่เกี่ยวข้องกับการคุ้มครองประโยชน์สาธารณะ ที่มักจะเกี่ยวข้องกับหลายหน่วงาน ซึ่งต่างเกี่ยงกันว่า ใครมีหน้าที่รับผิดชอบ หรือไม่ก็อาศัยช่องว่างหาผลประโยชน์ ให้ไปขึ้นกับทหาร
เป็นการให้อำนาจทหารในการลงโทษข้าราชการที่ไม่ให้ความร่วมมือ
หวังว่า รัฐทหารภายใต้มาตรา 44 และคำสั่งหัวหน้า คสช. ฉบับที่ 4/2558 จะแก้ปัญหาได้อย่างเป็นจริง และเป็นธรรม