หญิงวัย 32 ปีเกือบเอาชีวิตไม่รอด หลังหยุด “ยาหม้อทำเอง” ที่กินต่อเนื่องนานหลายเดือนแบบทันที ทำให้ร่างกายขาดฮอร์โมนคอร์ติโซลเฉียบพลัน ความดันดิ่ง น้ำตาลตกจนช็อก แพทย์เตือนเสี่ยงเกิดจากการผสมสเตียรอยด์โดยไม่รู้ตัว
วันนี้ ( 18 พ.ย.) เพจ “Tensia” ออกมาโพสต์ข้อความเตือนภัย หลังพบหญิงอายุ 32 ปีในพื้นที่แห่งหนึ่ง ถูกนำส่งห้องฉุกเฉินในภาวะวิกฤติหลังหมดสติภายในบ้าน ตัวเย็นซีด ความดันตกฮวบ เหลือเพียง 68/40 mmHg ชีพจรพุ่งสูงกว่า 130 ครั้งต่อนาที แพทย์ต้องให้การช่วยเหลืออย่างเร่งด่วน หลังพบว่าเธออยู่ในภาวะ “ต่อมหมวกไตล้มเหลวเฉียบพลัน” หรือ Adrenal Crisis ซึ่งเป็นภาวะช็อกที่เสี่ยงต่อการเสียชีวิตได้ทันที
สาเหตุถูกเชื่อมโยงไปถึง “ยาหม้อสมุนไพรทำเอง” ซึ่งผู้ป่วยกินต่อเนื่องมานานกว่า 6 เดือน โดยเข้าใจว่าเป็นสมุนไพรพื้นบ้านช่วยแก้ปวดเมื่อย อักเสบ และช่วยให้นอนหลับดีขึ้น ยาหม้อดังกล่าวไม่ใช่ผลิตภัณฑ์จากแพทย์แผนไทยหรือแพทย์แผนจีน แต่ทำขึ้นเองโดยชาวบ้าน
ครอบครัวเผยว่า ช่วงหลายเดือนที่ผ่านมา ผู้ป่วยรู้สึกดีขึ้นผิดสังเกต ทั้งอาการปวดเข่า อ่อนเพลีย และอักเสบต่างๆ หายไปหมด หน้าดูกลมขึ้น น้ำหนักลงพุงเร็วผิดปกติ แต่ไม่เอะใจว่าอาจเป็นผลข้างเคียงของ สเตียรอยด์แอบผสม
จนกระทั่งเจ้าตัวไปอ่านข้อมูลในโซเชียลแล้วเริ่มกลัว “ติดยา” จึงตัดสินใจหยุดยาหม้อแบบหักดิบในทันที
คืนก่อนเกิดเหตุ เธอเริ่มมีอาการหน้ามืด คลื่นไส้ มือเท้าเย็น แต่คิดว่าเป็นเรื่องเล็กจึงเข้านอน
เช้าวันถัดมา สามีได้ยินเสียงร่างกายล้มกระแทกพื้น ก่อนพบภรรยานอนหมดแรง ตัวเย็นเฉียบ พูดไม่เป็นคำ รีบนำส่งโรงพยาบาลทันที
แพทย์ตรวจพบอาการสำคัญหลายอย่าง
•ความดันต่ำมาก
•น้ำตาลในเลือดต่ำ
•ชีพจรเต้นเร็ว
•ผิวมีลายม่วง ๆ
การให้น้ำเกลือไม่ช่วยให้ความดันขึ้น แพทย์ต้องให้ยา Hydrocortisone ทดแทนฮอร์โมนที่ร่างกายขาด จึงสามารถประคับประคองสัญญาณชีพกลับมาได้ ต่อมาสามีจึงแจ้งว่า ผู้ป่วยกิน “ยาหม้อสมุนไพรทำเอง” มาหลายเดือน ทำให้สาเหตุเริ่มชัดเจน
ภาวะอันตรายที่เกิดจากการใส่สเตียรอยด์ในยาหม้อ
แพทย์อธิบายว่า ผู้ป่วยน่าจะได้รับสารสเตียรอยด์ปริมาณสูงจากยาหม้อโดยไม่รู้ตัว ทำให้ระบบควบคุมฮอร์โมนคอร์ติโซลในร่างกาย (HPA-axis) ถูกกดจนหยุดทำงาน
พอหยุดยาแบบทันที ร่างกายไม่มีคอร์ติโซลเหลือเลย → เกิดภาวะ Adrenal Crisis เฉียบพลัน
ส่งผลให้
•น้ำตาลตก
•ความดันทรุด
•เลือดไปเลี้ยงสมองไม่พอจนวูบ
•คลื่นไส้ อาเจียน หน้ามืด
•เสี่ยงเสียชีวิตภายในเวลาอันสั้น
หลายพื้นที่ยังมีการผสมหรือบดสเตียรอยด์ลงในยาหม้อ แล้วบอกว่าเป็นสมุนไพรแก้ปวดอักเสบ ทั้งที่สเตียรอยด์มีผลข้างเคียงรุนแรง หากใช้โดยไม่คุมขนาด หรือหยุดยาโดยไม่ลดยาแบบเป็นขั้นตอน
แพทย์ย้ำว่า หากต้องใช้สมุนไพรหรือยาทางเลือก ควรปรึกษาผู้ที่ได้รับใบประกอบโรคศิลปะเท่านั้น
“ยาหม้อทำเอง” เป็นความเสี่ยงที่ไม่รู้ส่วนผสม ไม่รู้ปริมาณ และไม่สามารถประเมินอันตรายได้เลย