รศ.ดร.เจษฎา อาจารย์คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาฯ โพสต์เตือนหลังเกิดเหตุฟ้าผ่ากลางอกนักเดินป่าหญิงบนดอยปุยหลวง จ.แม่ฮ่องสอน ย้ำเป็นกรณีศึกษาน่าสนใจ ชี้สาเหตุหลักมาจากการอยู่บนยอดดอยที่สูงและเด่น พร้อมแนะวิธีเอาตัวรอดเมื่อเกิดพายุฟ้าคะนองในพื้นที่ภูเขา
จากกรณีที่เกิดเหตุฝนฟ้าคะนองบนยอดดอยปุยหลวง บ้านห้วยฮี้ อ.เมือง จ.แม่ฮ่องสอน เมื่อวันที่ 12 ตุลาคม เวลาประมาณ 17.30-18.00 น. มีสายฟ้าผ่าลงมาถึงนักท่องเที่ยวหญิงวัย 30 ปี ขณะเดินทางท่องเที่ยวกับกลุ่มทัวร์ ส่งผลให้อาการสาหัสและมีบาดแผลไหม้ตามลำตัว เจ้าหน้าที่ร่วมกับลูกหาบช่วยกันแบกหามผู้ได้รับบาดเจ็บลงจากยอดเขาผ่านเส้นทางลื่นลำบากเพื่อส่งรักษาที่โรงพยาบาลศรีสังวาลย์แม่ฮ่องสอน ก่อนจะรีเฟอร์ต่อไปรักษาในโรงพยาบาลเชียงใหม่เพื่อความปลอดภัยสูงสุด ตามที่นำเสนอข่าวไปแล้วนั้น
วันนี้ (15 ต.ค.) เฟซบุ๊ก “Jessada Denduangboripant” หรือ รศ.ดร.เจษฎา เด่นดวงบริพันธ์ อาจารย์ประจำภาควิชาชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ได้โพสต์ถึงกรณีดังกล่าว โดยระบุข้อความว่า “ไม่ควรอยู่ในที่สูงเด่น เมื่อเกิดฝนฟ้าคะนอง ฟ้าแลบฟ้าผ่า เรื่องที่มี "นักเดินป่าได้รับบาดเจ็บจากการถูกฟ้าผ่า" เคสนี้ เป็นกรณีศึกษาที่น่าสนใจทีเดียวครับ แสดงให้เห็นถึงความเข้าใจที่ถูกต้องของคนในคณะเดินป่า เกี่ยวกับ "ฟ้าผ่า" .. ว่าความเสี่ยงที่จะถูกฟ้าผ่านั้น มาจากการที่ไปอยู่ในจุดสูงเด่นบนภูเขา และต้องหาทางหนีลงมาโดยไม่ให้ "เด่น" อีก
คร่าวๆ ในเรื่องนี้คือ คณะนักเดินป่าทั้ง 6 คน ไปเดินป่าและนอนแคมป์ที่ดอยปุยหลวง บ้านห้วยฮี้ ต.ห้วยปูลิง อ.เมือง จ.แม่ฮ่องสอน ระหว่างที่เดินขึ้นยอดดอยและหน้าผา เพื่อถ่ายรูป/ดูพระอาทิตย์ตก ประมาณ 17.30 น. มีกลุ่มเมฆลอยมา และได้มีฝนตกลง ซึ่งบางคนได้รีบลงมาที่แคมป์เพื่อหลบฝน แต่อีกส่วนได้เดินไปบนยอดดอยต่อ และแม้ว่าต่อมาฝนจะหยุดตกแล้ว แต่พอเดินใกล้ถึงยอดดอย ก็เกิดฟ้าผ่าลงมาทั้งที่ก่อนหน้านี้ไม่มีเสียงฟ้าร้องหรือฟ้าผ่าเตือนเลย ผลคือ นักเดินป่าหญิงท่านหนึ่งถูกฟ้าผ่าลงไปนอนราบกับพื้น หมดสติ มีแผลที่หน้าผากขวาประมาณ 3-4 นิ้ว บริเวณหน้าอกมีรอยไหม้
ทราบต่อมาว่าฟ้าผ่าลงมาที่ผู้บาดเจ็บเพียงคนเดียว คาดว่าอยู่บนยอดดอยที่สูงที่สุดในเทือกเขาแถวนี้จึงโดนฟ้าผ่า
จากนั้นก็มีฟ้าผ่าลงมาเรื่อยๆ ในระยะที่ใกล้มาก จนพวกเขาต้อง #หมอบและห้ามทำตัวเด่น ก่อนที่จะปฐมพยาบาล ห้ามเลือด ปั๊มหัวใจเรื่อยๆ .. ก่อนที่จะรีบส่งคนลงไปที่แคมป์ ไปขอแรงเพื่อนๆ ช่วยตัดไม้และเตรียมผ้าห่ม เพื่อทำเปลสนามฉุกเฉิน แทนที่จะ "แบกคนบาดเจ็บลงมาจากจุดฟ้าที่ผ่า" เพราะกลัวจะทำให้ผู้ป่วยบาดเจ็บมากขึ้น รวมถึง "อาจจะเด่นและฟ้าผ่าลงมาใส่" ได้อีก
สุดท้าย เมื่อนำผู้บาดเจ็บลงมาได้แล้วประมาณ 19.30 น. ก็ส่งต่อรถรีเฟอร์ไปโรงพยาบาลช่วยเหลือต่อ
ซึ่งทางผู้โพสต์ได้ระบุ *ข้อควรระวัง* เกี่ยวกับการเดินป่าในหน้าฝนแบบนี้ไว้ คือ ไม่ควรอยู่ที่เด่นชัดตอนฝนตก หรืออากาศปิด / ไม่ควรตั้งแคมป์ที่เป็นยอดดอย / ควรหาที่หลบ เช่น ไหล่เขา, โขดหิน ตอนฟ้าผ่า
มีเสริมนิดเดียวว่า ที่มีการตั้งข้อสังเกตเกี่ยวกับ "กำไลข้อมือ" ของผู้บาดเจ็บ ที่ร้อนจัดหลังจากถูกฟ้าผ่า และอาจจะเป็นตัวล่อฟ้าผ่านั้น จริงๆ ไม่ใช่หรอกครับ แต่เกิดจากการที่คนโดนฟ้าผ่าไปแล้ว และกำไลโลหะนั้นได้รับพลังงานจากกระแสไฟฟ้าของฟ้าผ่า จึงร้อนขึ้น (เหมือนกับพวกอุปกรณ์สื่อสารอื่นๆ ที่ติดตัว และอาจจะเสียหายถึงระเบิดได้หลังโดนฟ้าผ่า ทั้งที่ไม่ได้เป็นตัวล่อฟ้าแต่อย่างใด)