หมอวินไขคำตอบ ไข้สูงช่วงแรกตรวจอาจไม่เจออะไร ชี้แจงความคาดหวังพ่อแม่เทียบความจริงทางการแพทย์

"เลี้ยงลูกตามใจหมอ" โพสต์ชี้แจงประเด็นร้อน หลังพ่อแม่โอดพาลูกไข้สูง 40 องศาไปโรงพยาบาล แต่หมอบอก "ยังไม่เจออะไร" ให้กลับบ้าน โดย "หมอวิน" ไขข้อข้องใจในมุมมองแพทย์ ชี้โรคติดเชื้อในเด็กหลายชนิดมักเริ่มด้วยอาการไข้เพียงอย่างเดียวในช่วง 24 ชม.แรก ทำให้การตรวจร่างกายอาจยังไม่พบความผิดปกติ การรักษาตามอาการและสังเกตการณ์จึงเป็นแนวทางที่ถูกต้อง พร้อมย้ำ การมีไข้ไม่จำเป็นต้องได้รับยาฆ่าเชื้อเสมอไป

เมื่อวันที่ 26 ก.ย. เพจ “เลี้ยงลูกตามใจหมอ“ ออกมาโพสต์ข้อความอธิบายทำความเข้าใจความคาดหวังของพ่อแม่เมื่อพาลูกไข้สูงไปหาหมอ (โดยเฉพาะโรงพยาบาลเอกชน) เทียบกับความเป็นจริงทางการแพทย์ โดยได้ระบุข้อความว่า

“พาลูกไปหาหมอที่เอกชนแห่งหนึ่ง ไข้ 40 พยาบาลพาไปกินยาลดไข้และเช็ดตัวลดไข้แล้วรอเจอหมอ หมอบอก ยังตรวจไม่เจออะไร ไม่มีอะไร พ่อแม่ไหวเนอะ กลับบ้านได้ ... นี่กูพาลูกมาหาหมอจริง ๆ หรือนี่"

คำตอบ คือ ใช่ครับ คุณพาลูกมาหาหมอจริง

คงตอบเป็นอย่างอื่นไม่ได้ ...

ในมุมของคุณพ่อคุณแม่ ... การที่ลูกไข้สูง โดยเฉพาะเมื่อไข้ 39-40 องศาฯ นั้นเป็นเรื่องที่พ่อแม่กังวลมากอยู่แล้ว จะชักไหม จะแย่ไหม เป็นอะไรไหม เมื่อพามาพบแพทย์ก็ย่อมมีความคาดหวังโดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อไปคลินิก หรือ รพ. เอกชนที่ไม่ได้ฟรี เสียเงินนะ ความคาดหวังอาจมีตั้งแต่ เอ ต้องตรวจเลือดไหม ต้องตรวจน้ำมูกไหม ต้องให้น้ำเกลือไหม ต้องนอน รพ. ไหม

ด้วยความที่ รพ. เอกชนบ้านเรา แอดมิทไม่ยากด้วย หลายคนจึงคาดหวังให้เด็ก ๆ นอน รพ. กันจนเป็นเรื่องปกติ ... เอาจริง ๆ หากตัดภาพไปที่ประเทศอื่น อย่าง ญี่ปุ่น อเมริกา อังกฤษ ... คุณเอ้ย ... เอาแค่เจอหมอให้ได้ยังไม่ง่ายเลยครับ เพื่อนพ่อหมอเป็นไข้หวัดใหญ่ไข้ 40-41 หนาวสั่น อ้วกแตก ไปตรวจที่อเมริกา รอพบแพทย์ 6 ชม. ไปเลยจ้ะ ... ส่วนตัว มีคนในบ้านป่วยที่ญี่ปุ่น ไอจนเหนื่อย ... ER ปิดบ่ายสามจ้ะ ชั้นงงมาก 555 ปิด ! ต้องเรียก ambulance เท่านั้นคุยกันไม่รู้เรื่องอีก (ตอนนั้นลงเอยด้วยการเสาะหาคลินิกที่แทรกอยู่บนตึกสูงจนได้พ่นยาและหาหมอ)

Anyway, ตัดภาพมาที่แพทย์

เด็กเล็กที่ป่วยจากการติดเชื้อ มักเริ่มต้นด้วย "อาการไข้" สูงหรือต่ำก็ว่ากันไป ... ไม่ว่าจะเป็น ไข้หวัดใหญ่ อาร์เอสวี ไข้หวัด หัดกุหลาบ/ส่าไข้ มือเท้าปาก ไวรัสโรต้า โนโร อะดีโน หรือกระทั่งไข้เลือดออก ต่างอาจเริ่มต้นการเจ็บป่วยด้วยอาการไข้เพียงอย่างเดียวโดยที่ไม่มีอาการตามระบบต่าง ๆ โดยเฉพาะใน 24 ชม. แรก

ด้วยการเข้าถึงการรักษาพยาบาลที่ดีของไทย คุณพ่อคุณแม่หลายคนมักพาลูกมาพบแพทย์เมื่อเริ่มมีไข้อย่างรวดเร็ว... ไข้เมื่อชั่วโมงก่อน ไข้เมื่อ 4 ชม. ก่อนก็พา รพ. แล้ว ... ดังนั้นการตรวจร่างกายจึงมักยังไม่เจออะไร โดยเฉพาะกลุ่มที่ประวัติค่อนข้าง clean ยังไม่ได้ไป รร. ยังไม่ได้สัมผัสคนติดเชื้อ คนในบ้านแข็งแรงดีทุกคน ... ไอ้การจะไปตรวจเพิ่มเติม ป้ายจมูกเลยแต่แรกทั้งที่จมูกยังไม่บวมแดง ไม่มีน้ำมูก มันก็จะมากเกินไปเสียหน่อย

โรคหลายโรค ตรวจไปก็เพื่อ "รู้" ไม่ใช่เพื่อการรักษา เช่น RSV ตรวจเจอก็เพื่อรู้ รักษาก็ไม่ต่างจากหวัดทั่วไปหากยังไม่ลุกลามลงปอด เป็นต้น ...

ดังนั้นเมื่อซักประวัติ + ตรวจร่างกายแล้วไม่พบความผิดปกติ เด็กยังกินได้ ไม่ขาดน้ำ เราก็มักจะบอกอย่างที่หลายคนคงเคยได้ยินว่า "รักษาตามอาการก่อน มีไข้กินยาลดไข้ เช็ดตัวกันไปก่อน พ่อแม่ไหวเนอะ" 555 (ต้องไหวนะจ๊ะ นะจุดนี้) แล้วติดตามดูอาการต่อไปว่าจะมีอะไรตามมา ... ถ้าเป็นโรคมือเท้าปาก แผลร้อนในในช่องปากก็จะตามมา ถ้าเป็นไข้หวัด ไข้หวัดใหญ่ก็จะมีอาการหวัด คัดจมูกน้ำมูกไหล ไอ ถ้าเป็นไวรัสโรต้า โนโร ก็จะเริ่มมีคลื่นไส้อาเจียน ถ่ายเหลวตามมา ถ้าเป็นไข้เลือดออก เด็กก็จะดูป่วย ๆ ไข้สูง ปวดเมื่อยมาก อาเจียน ไข้ไม่ลดลงหรือลดลงแล้วแย่ลง เป็นต้น ...

มีอาการเพิ่มเติม กินไม่ได้ อาเจียน ผื่นแผล และไข้ไม่ลดลงใน 48-72 ชม. เด็กดูยม ๆ หรือพ่อแม่กังวลมากก็สามารถมาตรวจประเมินอีกครั้ง เพื่อพิจารณาการตรวจเพิ่มเติมและรักษาได้นะ

ในขณะเดียวกัน หากแพทย์ตรวจพบสัญญาณที่อันตราย เช่น ภาวะขาดน้ำ การซึมลงของเด็ก (ซึมทางการแพทย์ กับซึมของพ่อแม่อาจต่างกัน) หรือในกลุ่มเสี่ยงสูงอย่างเด็กทารกต่ำกว่า 3-6 เดือน เราอาจพิจารณาให้นอน รพ. เพราะเป็นกลุ่มเปราะบางที่อาจเกิดภาวะแทรกซ้อนจากการติดเชื้อได้ง่ายกว่า ทั้งนี้ขึ้นกับประวัติและการตรวจร่างกายนั่นเอง

ที่สำคัญก็คือ การมีไข้ ไม่เท่ากับการต้องได้รับยาฆ่าเชื้อ/ยาแก้อักเสบนะครับ หลายคนเข้าใจว่ามาตรวจแล้วต้องได้ยาแก้อักเสบ หมอต้องจ่ายให้สิ มันต้องมียาสูตรพิเศษ ยาตำรับลับสิ มาแล้วจะมาสั่งแต่พาราเซตามอลได้ยังไง เป็นหมอหรือเปล่า นี่ชั้นพาลูกมาหาหมอจริงหรือเปล่า ...

ตอบอีกครั้งว่า คุณพาลูกมาหาหมอจริง จริง ๆ นะ

#หมอวินเพจเลี้ยงลูกตามใจหมอ“