นาทีทองของทุนจีน พบประกาศ อุตฯ จ.ปราจีนบุรี เตรียมออกใบอนุญาตโรงงานรีไซเคิล 5 ใบ ในที่เดิมที่ถูกสั่งปิด

รายงานพิเศษ

“โรงงานประเภท 105 และ 106 จะไม่ได้รับใบอนุญาตเพิ่มอีกแล้ว เพราะมีจำนวนมากเกินไปแล้ว และเป็นกลุ่มโรงงานที่เกิดปัญหาลักลอบทิ้งกากอุตสาหกรรมมาก”

ข้อความนี้ เป็นนโยบายของกระทรวงอุตสาหกรรมเมื่อช่วงเดือนกรกฎาคม 2568 ที่มี นายเอกนัฏ พร้อมพันธุ์ เป็นรัฐมนตรีว่าการ และได้ตั้งทีมปฏิบัติการสุดซอยออกไปตรวจสอบและดำเนินการกับโรงงานกลุ่มนี้เป็นจำนวนมากมาตลอด 10 เดือน โดยเฉพาะกลุ่มทุนจีน จนพบว่าโรงงานกลุ่มที่สร้างปัญหาลักลอบทิ้งกากอุตสาหกรรมส่วนใหญ่ มาจากโรงงานกลุ่มที่เรียกว่า โรงงานรับกำจัดหรือบำบัดของเสีย (Waste Processor) ลำดับที่ 105 (คัดแยกขยะ และหลุมฝังกลบของเสียไม่อันตราย) และลำดับที่ 106 (รีไซเคิลของเสียอันตราย) ซึ่งมีพฤติกรรมรับของเสียอันตรายมาในราคาถูกกว่าที่จะดำเนินการบำบัดหรือกำจัดได้จริง จึงไม่ดำเนินการ แต่นำไปลักลอบทิ้ง แอบฝังกลบในบริเวณโรงงาน รวมทั้งการลักลอบนำเข้าขยะอิเล็กทรอนิกส์มาจากต่างประเทศด้วย

ถ้าย้อนกลับไปจะพบว่า โรงงานขยะกลุ่มทุนจีน เริ่มหลั่งไหลเข้ามาในประเทศไทย หลังไทยมีประกาศคำสั่งหัวหน้า คสช.ที่ 4/2559 ให้ยกเว้นการใช้ผังเมืองกับการประกอบกิจการโรงงานบางประเภทได้ คือ โรงไฟฟ้าขยะ โรงงานกำจัดของเสียอันตราย (101) โรงงาน 105 และ 106 จนมีใบอนุญาต 105 และ 106 เพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วตั้งแต่ปี 2560 ซึ่งเกือบทั้งหมดมีกลุ่มทุนจีนเข้ามาประกอบการ


แต่นโยบายของกระทรวงอุตสาหกรรมที่จะไม่ออกใบอนุญาต 105 และ 106 เพิ่ม ดูเหมือนจะเปลี่ยนไปทันทีที่รัฐมนตรีอุตสาหกรรมพ้นจากตำแหน่งไปเพียงไม่กี่วัน


24 กันยายน 2568 ...

สุเมธ เหรียญพงษ์นาม แกนนำกลุ่มคนรักษ์กรอกสมบูรณ์ ซึ่งเป็นนักกิจกรรมที่เคลื่อนไหวต่อสู้กับโรงงานที่ลักลอบทิ้งของเสียอันตรายใน จ.ปราจีนบุรี ไปพบเอกสารติดประกาศโดยบังเอิญ ณ ที่ทำการ อบต.กรอกสมบูรณ์ ระหว่างไปแจ้งปัญหาเรื่องท่อน้ำเสีย ... ประกาศดังกล่าว คือ การเปิดให้มีการรับฟังความคิดเห็นของประชาชนเกี่ยวกับการตั้งโรงงาน โดยมีประกาศ 6 ฉบับ ...

มี 5 ฉบับ เป็นการขอตั้งโรงงานรีไซเคิล ลำดับที่ 106 ขอประกอบกิจการ ถอด แยก บดย่อย เครื่องใช้ไฟฟ้า ชิ้นส่วนอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ สายไฟ และมอเตอร์แล้ว และคัดแยกวัสดุที่ไม่ใช้แล้วที่ไม่เป็นของเสียอันตราย ... การขออนุญาตทั้ง 5 ใบ ขอประกอบกิจการแบบเดียวกัน ขอในชื่อบริษัทเดียวกัน คือ บริษัท เอ็มวาย เมทัล จำกัด อยู่บนที่ดิน 2 แปลงติดกัน คือ นส.3ก เลขที่ 2634 และ 2635 หมู่ 7 ต.กรอกสมบูรณ์ อ.ศรีมหาโพธิ จ.ปราจีนบุรี ... ส่วนประกาศรับฟังความคิดเห็นอีก 1 ใบ เป็นประกาศเพื่อขอขยายโรงงาน ของบริษัทเดียวกัน เป็นโรงงานรีไซเคิล 106 เช่นกัน อยู่บนที่ดิน นส.3ก เลขที่ 237 หมู่ 7 เช่นเดียวกับที่ขอใหม่อีก 5 ใบอนุญาต














ประกาศทั้ง 6 ใบ ระบุว่า การเปิดให้ประชาชนแสดงความเห็น จะทำได้ถึงภายในวันที่ 25 กันยายน 2568 จากวันเริ่มติดประกาศลงวันที่ 8 กันยายน 2568 .... ประกาศเหล่านี้เกิดขึ้นเพียงประมาณ 10 วัน หลังจากที่นางสาวแพทองธาร ชินวัตร ถูกสั่งให้พ้นจากตำแหน่งนายกรัฐมนตรี ซึ่งทำให้สถานะรัฐมนตรีว่าการกระทรวงอุตสาหกรรมของนายเอกนัฏ พร้อมพันธุ์ สิ้นสุดลงไปด้วย พร้อมกับนโยบายไม่ให้อนุญาต 105 และ 106 เพิ่มอีก ก็ดูเหมือนจะสิ้นสุดลงไปด้วยในหมู่เจ้าหน้าที่กระทรวงอุตสาหกรรม










สุเมธ เหรียญพงษ์นาม ซึ่งเป็นผู้เผยแพร่ประกาศรับฟังความเห็นการขออนุญาตตั้งโรงงาน 106 เพิ่มครั้งนี้ อธิบายเพิ่มเติมว่า ที่ดินแปลงนี้มีขนาดประมาณ 70 ไร่ แต่เดิมมีเจ้าของเป็นผู้ประกอบการชาวไทยรายหนึ่งซึ่งมีธุรกิจหลุมฝังกลบขยะอยู่ที่ จ.ฉะเชิงเทรา และถูกสั่งปิดไป จึงมาก่อสร้างอาคารในที่ดินแปลงดังกล่าวที่ จ.ปราจีนบุรี โดยอ้างว่าจะทำเป็นโรงเชือดเป็ด แต่ต่อมาโรงเรือนเหล่านี้กลายมาเป็นโรงงานที่มีกลุ่มทุนจีนเข้ามาประกอบกิจการรีไซเคิลขยะอิเล็กทรอนิกส์ มีใบอนุญาต 106 ตั้งแต่ปี 2561 ส่งกลิ่นและสร้างผลกระทบกับคนในพื้นที่จนถูกร้องเรียน ทำให้กรมโรงงานอุตสาหกรรมในสมัยที่มีนายจุลพงษ์ ทวีศรี เป็นอธิบดี ลงมาตรวจสอบ สั่งปิดปรับปรุง และพบว่ายังไม่แก้ไขจึงสั่งปิดถาวรไปเมื่อประมาณเกือบ 2 ปีก่อน ... และต่อมายังมีความพยายามสร้างอาคารเพิ่ม แต่ถูกตรวจพบว่าจะก่อสร้างทับจุดที่มีการลักลอบฝังกลบกากอุตสาหกรรมไว้ในพื้นที่โรงงานเดิม จึงถูกคัดค้าน ... ก่อนจะมาพบการขออนุญาตขยายจากใบอนุญาตเดิม และขอใบอนุญาตเพิ่มอีก 5 ใบ อย่างเงียบๆในช่วงที่มีความเปลี่ยนแปลงในกระทรวงอุตสาหกรรม

“ช่วงที่โรงงานนี้ถูกสั่งปิด เราก็เห็นว่า มีสิ่งปลูกสร้างเกิดขึ้นใหม่ซึ่งจะสร้างทับจุดที่เคยถูกตรวจเจอการลักลอบฝังกลบซากอิเล็กทรอนิกส์ ชาวบ้านจึงไปคัดค้านการก่อสร้างโดยขอให้ทางอุตสาหกรรมบังคับใช้กฎหมายให้โรงงานนำของที่ฝังกลบไว้ออกไปกำจัดอย่างถูกต้องก่อน ... แต่ผ่านไปไม่นาน กลับมาพบว่า โรงงานนี้กำลังจะได้ใบอนุญาตใหม่เพิ่มอีกถึง 5 ใบ”

“โรงงานที่เคยถูกตรวจพบว่าเป็นทุนจีนเถื่อนเข้ามาทำ เคยถูกสั่งปิดเพราะทำผิดกฎหมาย เคยถูกพบการลักลอบฝังกลบกากอุตสาหกรรมไว้ใต้ดินและยังไม่ได้ดำเนินการนำไปกำจัดให้ถูกต้องเลย ทำไมจึงกำลังจะได้รับการขยายโรงงาน และยังจะได้ใบอนุญาตเพิ่มอีก 5 ใบ จากหน่วยงานที่เป็นผู้สั่งลงโทษและสั่งให้แก้ไขเอง จากหน่วยงานที่มีนโยบายจะไม่ออกใบอนุญาตประเภทนี้เพิ่มแล้ว แถมยังใช้วิธีการปิดประกาศเงียบๆไว้ที่ อบต. ไม่เปิดเวทีรับฟังความเห็นอย่างเปิดเผยตามที่ทางจังหวัดเคยสัญญากับชาวบ้านไว้”

“ทั้งหมดนี้ทั้งผู้ว่าฯปราจีนบุรี ... อุตสาหกรรม จ.ปราจีนบุรี ผู้รับคำขออนุญาตและติดประกาศ ... รวมทั้งอธิบดีกรมโรงงานอุตสาหกรรม ซึ่งเป็นผู้มีอำนาจออกใบอนุญาต 105 และ 106 ต้องออกมาชี้แจงให้ชัดเจน”




นอกจากความสงสับเกี่ยวกับที่มาของใบอนุญาตที่ติดประกาศไว้อย่างเงียบๆภายในไม่กี่วันหลังการเปลี่ยนตัวรัฐมนตรีอุตสาหกรรมแล้ว สุเมธ ยังตั้งคำถามถึงเหตุผลของการออกใบอนุญาตใหม่ 5 ใบด้วย

“การขออนุญาตตั้งโรงงาน 106 ขึ้นใหม่ 5 ใบอนุญาต ขอในชื่อบริษัทเดียวกัน ขอประกอบกิจการประเภทเดียวกัน อีก 1 ใบที่ขอขยายกิจการก็อยู่ในที่ดินแปลงติดกัน เป็นโรงงาน 106 ทำขยะอิเล็กทรอนิกส์เหมือนกัน ... นี่เป็นสิ่งที่อุตสาหกรรม จ.ปราจีนบุรี และกรมโรงงานอุตสาหกรรม ต้องอธิบายให้ประชาชนเข้าใจให้ได้ว่า ทำไมต้องมีใบอนุญาต 106 เหมือนกัน ถึง 6 ใบ อยู่ในที่ดินแปลงเดียวกัน”

“การออกใบอนุญาตหลายใบเช่นนี้ มีโอกาสที่จะเป็นช่องทางให้ผู้ประกอบการสามารถนำใบอนุญาตแต่ละใบไปปล่อยเช่าหรือเปลี่ยนมือให้กลุ่มทุนจีนหลายเจ้าเข้ามาประกอบกิจการ แบบเดียวกับที่ปฏิบัติการสุดซอย เคยตรวจพบและตั้งชื่อว่า “นิคมอุตสาหกรรมศูนย์เหรียญ” หรือ “นิคมตั้งกันเอง” ในหลายพื้นที่ของภาคตะวันออก ใช่หรือไม่” สุเมธ ตั้งคำถาม

การพบประกาศขอใบอนุญาตจัดตั้งโรงงาน 106 เพิ่มถึง 5 ใบ ภายหลังรัฐมนตรีอุตสาหกรรมคนเดิมพ้นจากตำแหน่งเพียงไม่กี่วันเช่นนี้ ทำให้เกิดกระแสวิพากษ์วิจารณ์แสดงความเป็นกังวลอย่างมากในกลุ่มองค์กรที่ขับเคลื่อนงานต่อสู้กับมลพิษอุตสาหกรรม และประชาชนในอีกเกือบ 20 จังหวัดที่เป็นผู้ได้รับผลกระทบมาก่อนแล้ว

ดาวัลย์ จันทรหัสดี ผู้ประสานงานเครือข่ายผู้ได้รับผลกระทบจากมลพิษอุตสาหกรรม มูลนิธิบูรณะนิเวศ ร่วมตั้งข้อสังเกตเพิ่มเติมว่า กระทรวงอุตสาหกรรมภายใต้รัฐมนตรีว่าการ และรัฐมนตรีช่วยว่าการคนใหม่ ช่วยบอกให้ชัดเจนด้วยว่าจะปรับเปลี่ยนนโยบายเป็นการพร้อมจะออกใบอนุญาต 105 และ 106 เพิ่มอีกแล้วใช่หรือไม่ ... กระทรวงอุตสาหกรรม พร้อมออกใบอนุญาตประกอบกิจการแบบเดียวกัน บนที่ดินแปลงเดียวกันให้กับผู้ประกอบการรายเดียวกัน ซึ่งมีความเสี่ยงสูงที่จะเป็นช่องทางให้กลุ่มทุนจีนเข้ามาเช่าหรือซื้อใบอนุญาตแบบที่เคยเกิดปัญหามาตลอดหลายปีหลังใช่หรือไม่