เผยอีกสาเหตุตึก สตง.ถล่มเพราะใช้เหล็กที่ผลิตด้วยเตาหลอม IF ที่เน้นลดต้นทุน ได้เหล็กคุณภาพต่ำ ทั่วโลกไม่ใช้กัน ประเทศไทยเคยห้ามใช้ แต่กลับปล่อยผีช่วงปี 57-59 ยุค “จักรมณฑ์-ดร.อรรชกา” เป็น รมว.อุตสาหกรรม หลังจากรัฐบาลจีนห้ามผลิตในประเทศ และนายทุนจีนเทาย้ายเครื่องจักรมาผลิตในไทย ท้า “รมต.ขิง” ถ้าจะแก้ปัญหาแบบเอาจริง ต้องสั่งยกเลิกการผลิตเหล็กแบบ IF ทันที
ในรายการ “คุยทุกเรื่องกับสนธิ” หรือ “สนธิทอล์ก” เมื่อวันศุกร์ที่ 4 เมษายน 2568 นายสนธิ ลิ้มทองกุล ผู้ก่อตั้งหนังสือพิมพ์เครือผู้จัดการ ได้กล่าวถึงปัญหาคุณภาพของเหล็กเส้นซึ่งน่าจะเป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้อาคารสำนักงานการตรวจเงินแผ่นดิน (สตง.) ถล่มลงมาขณะเกิดแผ่นดินไหวเมื่อวันที่ 28 มี.ค.ที่ผ่านมา โดยการผลิตเหล็กเส้นในประเทศไทย ปัจจุบันมี 2 แบบหลักๆ คือ การหลอมเหล็กด้วยเตาอินดักชัน หรือเตา IF (ย่อมาจาก Induction Furnace) หรือเตาหลอมโลหะที่ใช้การเหนี่ยวนำทางไฟฟ้าเพื่อให้เกิดความร้อนจนโลหะหลอมละลาย และอีกประเภทหนึ่งคือ เตาหลอมแบบ Electric Arc Furnace หรือเตา EAF ใช้ความต่างศักย์ทางไฟฟ้าระหว่างแท่งอิเล็กโทรดกับเศษเหล็ก เพื่อทำให้เหล็กละลาย
เมื่อสิบปีก่อนจีนไม่ให้ผลิตเหล็กด้วยเตา IF เพราะจีนรู้ว่าเหล็กที่ผลิตออกมานั้นไม่บริสุทธิ์ นายทุนจีนจึงย้ายเครื่องจักรมาที่ไทย แต่กฎหมายไทยยังไม่ให้ผลิตเหล็กเส้นด้วยเตา IF มาใช้สำหรับการก่อสร้าง โดยให้ใช้เหล็กเส้นที่ผลิตด้วยเตา EAF
การไม่ให้ผลิตเหล็กเส้นด้วยเตา IF เพราะขั้นตอน Refining คือการทำให้เหล็กสะอาดโดยกำจัดสารมลทินนั้น ไม่สามารถทำได้ แต่เตา EAF มีขั้นตอนการทำ Refining นอกเตาหลอม ทำให้น้ำเหล็กสะอาด ลดสารมลทิน ลดสารฝังในได้
บริษัทจีนที่มาเปิดในไทยจึงพยายามผลักดันให้มีการเปลี่ยนกฎให้ผลิตเหล็กเส้นก่อสร้างโดยใช้เตา IF ได้ ยื้อกันอยู่นาน จนในครั้งสุดท้าย ผู้มีอำนาจในกระทรวงยอม
“แปลว่าอะไร ? ท่านผู้ชมคิดเหมือนผมไหม นักธุรกิจจีนเทาพวกนี้ทำไมต้องมาลงทุนในเมืองไทยตั้งแต่แรก เพราะว่าเมืองไทยซื้อได้ เพราะฉะนั้นแล้ว ข้าราชการกระทรวงอุตสาหกรรม นักการเมืองที่ดูแลกระทรวงอุตสาหกรรม ก็ย่อมมีโอกาสถูกซื้อได้เช่นกัน ก็เลยประเภท หยวนๆ เถอะ เอ้า ให้ใช้เตา IF ได้ ทั้งๆ ที่แต่ก่อนไม่ให้ใช้ นี่คือความเลวทรามต่ำช้า แล้วรัฐมนตรีว่าการกระทรวงอุตสาหกรรมในยุคนั้น ชื่อ คุณจักรมณฑ์ ซึ่งเป็นอดีตเลขาธิการบีโอไอ ในยุคลุงตู่ ถูกลุงตู่ตั้งมาเป็นรัฐมนตรีฯ อุตสาหกรรม และจักรมณฑ์คือใคร จักรมณฑ์ก็คือประธานกรรมการบริษัท เหมืองทองอัครา นั่นเอง” นายสนธิกล่าว
ทั้งนี้ ดร.สมนึก จงมีวศิน นักวิชาการด้านสิ่งแวดล้อมเครือข่ายเปลี่ยนตะวันออก ซึ่งจบสาขาวิศวกรรมศาสตร์ วิศวกรรมการผลิต จากพระจอมเกล้าพระนครเหนือ และปรัชญาดุษฎีบัณฑิต ปริญญาเอก คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ ม.ศิลปากร หนึ่งในผู้ติดตามปัญหาการผลิตเหล็กในประเทศไทยมาตลอด เล่าให้ฟังถึงสถานการณ์ในช่วงสิบกว่าปีที่ผ่านมา ซึ่งอุตสาหกรรมเหล็กของไทยถูกตัดราคาจากอุตสาหกรรมเหล็กจีน ว่า ในช่วง 10-11 ปีนี้ ถ้าคุณไปซื้อเหล็กเส้นที่ร้านค้าวัสดุก่อสร้าง คนขายจะถามว่าจะซื้อเหล็กแบบเต็มหรือไม่เต็ม ซึ่งราคามันต่างกันมาก สะท้อนให้เห็นว่าคนในวงการก่อสร้างรู้ดีมานานแล้วว่าเหล็กที่ขายอยู่ในตลาด มีทั้งแบบได้มาตรฐาน หรือเต็ม และมีทั้งแบบไม่เต็ม ซึ่งไม่ได้มาตรฐาน แต่ราคาถูกกว่า
จุดเริ่มแรกของมาตรฐานเหล็กที่ต่างกันนี้มาจากเตาหลอมที่เราเรียกว่า IF นั่นเอง อธิบายความแตกต่างของเตาแบบ IF กับ EAF อย่างง่ายๆ ก็คือ การใช้เตาแบบ IF นั้นจะทำให้เกิดมลพิษมาก ควบคุมคุณภาพและคุณค่าทางเคมีได้ยาก กำจัดสารเจือปนและสิ่งแปลกปลอมออกจากเหล็กได้ยาก ทำให้มีโอกาสที่เหล็กจะมีคุณภาพไม่เสมอกันทั้งเส้น ควบคุมและตรวจสอบได้ยาก ส่วนเตา EAF เป็นระบบที่สามารถควบคุมคุณภาพทางเคมีได้ดีกว่า กำจัดสิ่งเจือปนออกจากเหล็กได้ง่าย ทำให้ได้เหล็กบริสุทธิ์ คุณภาพดีสม่ำเสมอตลอดทั้งเส้น
ดังนั้น เหล็กที่หล่อจากเตา IF ก็ถือว่าเป็นเหล็กคุณภาพต่ำ ราคาถูก ไม่ควรใช้ในอาคารสูงที่อาจได้รับแรงสั่นสะเทือนจากแผ่นดินไหว หรือไม่ควรนำไปใช้ในการก่อสร้างสาธารณูปโภคขั้นพื้นฐานต่างๆ ที่มีผู้ใช้งานจำนวนมาก ดร.สมนึกสรุปว่า ความจริงแล้วประเทศไทยไม่ควรจะเปิดช่องให้ใช้เตา IF เสียด้วยซ้ำ
“ซึ่งแต่ก่อนประเทศไทยไม่เคยใช้ แต่พอจีนสั่งห้ามใช้เตา IF ผลิตเหล็กในประเทศ พวกคนจีนสีเทาก็ขนอุปกรณ์มาที่เมืองไทย เหมือนที่ผมพูดว่าทำไมต้องเอามาเมืองไทย เพราะเมืองไทยซื้อได้ทุกอย่าง ซึ่งถ้ากระทรวงอุตสาหกรรมคำนึงถึงคุณภาพของเหล็ก คำนึงถึงความปลอดภัย คำนึงถึงสิ่งแวดล้อม กระทรวงอุตสาหกรรมต้องไม่ยอม
“แล้วรัฐมนตรีว่าการกระทรวงอุตสาหกรรม คุณอุตตม ก็เป็น แต่คุณอุตตมเข้ามาช่วงสั้นๆ คุณสุริยะ จึงรุ่งเรืองกิจ สุริยะ พระราม 2 มาจนถึงล่าสุด เอกนัฏ พร้อมพันธุ์ ทำไมคุณเอกนัฏไม่ออกมาพูดบ้างล่ะ น่าเสียดาย เป็นลูกศิษย์เอกของคุณพีระพันธุ์ สาลีรัฐวิภาค จะทำงานด้วยความซื่อสัตย์ไม่ใช่หรือ ถ้าซื่อสัตย์ คุณต้องยื่นเรื่องบอกให้ปลัดกระทรวงฯ เสนอเรื่องมาว่าห้ามใช้เตา IF ทำเหล็กเส้น แล้วก็บอกลูกน้องคุณหยุดรับเงินจีน แต่คุณไม่ทำอะไรเลยแม้แต่นิดเดียว
“แล้วบริษัทเหล็ก ซิน เคอ หยวน กร่างทำใหญ่ทำโต ก็อำนาจอยู่ที่เรา ทำไมเราไม่บอกล่ะว่าห้ามใช้เตา IF ถ้าใช้เตา IF ปิดโรงงาน ขนาดโรงงานถูกสั่งปิดแล้ว ยังมีผลิตเหล็กออกมาขาย แล้วใครให้มันขายล่ะ อุตสาหกรรมจังหวัดรู้เรื่องหรือเปล่า รับเงินเขาด้วยหรือเปล่า ตำรวจรับเงินเขาด้วยหรือเปล่า รับทั้งนั้น น่าเศร้าไหมท่านผู้ชม มันน่าเศร้าไหม
คำถามที่ยังหาคำตอบไม่ได้ เหตุใดในช่วงปี 2557-2559 หน่วยงานในประเทศไทยกลับอนุญาตให้บางโรงงานสามารถใช้เตา IF ที่ขนมาจากต่างประเทศ อ๋อ คำตอบชัดเจน ก็เอาเงินยัดปากข้าราชการไทยอย่างไรเล่า ทำไมจะหาคำตอบไม่ได้ ผมนี่ให้คำตอบเอง” นายสนธิกล่าว
ทั้งนี้ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงอุตสาหกรรมไทยในช่วง 2557-2559 ในรัฐบาลหลังจากการรัฐประหารของ คสช. ที่มี พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา เป็นนายกรัฐมนตรี ก็คือ นายจักรมณฑ์ ผาสุกวนิช เป็นรัฐมนตรีตั้งแต่ 30 สิงหาคม 2557 ถึง วันที่ 19 สิงหาคม 2558 ที่ต้องรับผิดชอบต่อการอนุญาตให้โรงงานจีนใช้เตา IF มาผลิตเหล็กในประเทศไทย ทั้งๆ ที่ในประเทศจีน และหลายประเทศทั่วโลกไม่อนุญาตกันแล้ว
อีกคนคือ ดร.อรรชกา สีบุญเรือง ที่เป็นปลัดกระทรวงอุตสาหกรรมช่วงวันที่ 1 ตุลาคม 2557 ถึง 30 กันยายน 2558 และเป็นรัฐมนตรีว่าการกระทรวงอุตสาหกรรม ตั้งแต่วันที่ 19 สิงหาคม 2558 ถึง 15 ธันวาคม 2559
“ที่สำคัญ หลังจากที่คุณได้ปล่อยเสือเข้าป่า คือมีการปล่อยให้ผลิตเหล็กด้อยคุณภาพ ราคาถูกกว่า ด้วยเตา IF ในประเทศไทยได้ ปล่อยสินค้าออกสู่ท้องตลาด หลังจากนั้นแล้ววงการอุตสาหกรรมเหล็กของประเทศไทยเกิดความโกลาหลขึ้นทันที รัฐมนตรีฯ อุตสาหกรรมคนต่อๆ มาต้องออกประกาศมาเพิ่มความเข้มงวดกับอุตสาหกรรมการผลิตเหล็กกันอุตลุด แต่ไม่ทันการณ์เสียแล้ว
คุณจักรมณฑ์ คุณอรรชกา คุณสองคนไม่รับผิดชอบไม่ได้ คุณต้องรับไปเต็มๆ แล้วมันยากอะไรที่จะหยุดมัน อำนาจมีอยู่ในมือรัฐมนตรี อยู่ในมือ ครม. อยู่ในมือรัฐบาล ก็ในเมื่ออนุญาตได้ ก็ต้องเลิกอนุญาตได้ ผมไม่เห็นว่ามันจะยากตรงไหนเลย จะร้องอะไรก็ร้องไปสิ ฟ้องศาลปกครองสิ เอ้า สู้กัน
ท่านผู้ชมฟังแล้วช้ำใจไหม ท่านรัฐมนตรีว่าการกระทรวงอุตสาหกรรม วันนี้ ท่านฟังผมคุย ท่านรู้สึกบ้างไหม ท่านอายบ้างไหม ไหนท่านว่าจะทำงานด้วยความซื่อสัตย์สุจริตไง ท่านผู้ชมเซ็งกับประเทศนี้ไหม คนบางคนพอจะเป็นรัฐมนตรี อย่างคุณขิงเอ่ยเลย ต้องดูงานผม ต้องดูโน่นนี่ แล้วผลงานคุณมีอะไร คุณเที่ยวโชว์ออฟว่าคุณไปจับเหล็กโน่นเหล็กนี่ คุณไม่ต้องไปจับ คุณประชุมเลย ผู้เกี่ยวข้อง และคุณบอกว่าเหล็ก IF เป็นตัวปัญหา การที่อนุมัติไปในยุคสมัยคุณจักรมณฑ์นั้นผิด ยื่นเรื่องเข้า ครม. ขอกลับคำสั่ง หรือคุณมีอำนาจอยู่แล้ว คุณกลับมันได้เลย ซินเคอหยวน จะใหญ่แค่ไหน ถ้ามึงจ่ายเงินซื้อเจ้าหน้าที่ แล้วถ้าเจ้าหน้าที่ไม่รับเงินเสียอย่าง แล้วจะทำได้อย่างไร” นายสนธิกล่าว
