เว็บไซต์ “สถาบันการแพทย์แผนไทย” เปิดที่มายาดองเหล้า สมุนไพรไทยที่กำลังให้ความสนใจกันมาก เตือนผู้บริโภคไม่ควรดื่มในปริมาณที่มากเกินไป
จากกรณีพบคลัสเตอร์ยาดองเถื่อนผสมเมทานอลในพื้นที่กรุงเทพฯ ด้านกรมการแพทย์ และกรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข รายงานสถานการณ์ผู้ป่วยได้รับสารพิษเมทานอลจากยาดองเถื่อน ตั้งแต่วันที่ 22 ส.ค. ถึงปัจจุบัน พบว่ามีผู้ป่วยทั้งหมด 33 ราย เสียชีวิตแล้ว 4 ราย
ล่าสุดวันนี้ (27 ส.ค.) เว็บไซต์ “สถาบันการแพทย์แผนไทย” ได้จัดทำเอกสารให้ความรู้ถึงที่มาของยาดอง โดยระบุไว้ว่า “ยาดองเหล้า เป็นยาสมุนไพรอีกกลุ่มหนึ่งที่กำลังให้ความสนใจกันมาก โดยเฉพาะอย่างยิ่งชาวชนบทในภาคเหนือ เห็นได้จากมีร้านขายยาดองเหล้าวางจำหน่ายอยู่ทั่วไป ซึ่งโดยรวมเกือบทุกตำรับจะมีสรรพคุณที่เกี่ยวกับการบำรุงกำลัง แก้ปวดเมื่อย ปวดหลัง ปวดเอว เนื่องจากการทำงานหนัก
จึงเป็นที่นิยมสำหรับผู้ใช้แรงงาน มีบางตำรับที่ใช้บำรุงโลหิตสำหรับสตรีหลังคลอดที่อยู่ไฟไม่ได้ และบางตำรับสามารถใช้รักษาผู้ป่วยที่เป็นโรคอัมพาตและเหน็บชาได้ นอกจากนี้ยังเชื่อว่ายาดองเหล้าบางตำรับเป็นยาบำรุงกำหนัดที่ได้ผล จึงเป็นที่นิยมในกลุ่มผู้ชาย
ถึงแม้จะมีการนำพืชสมุนไพรมาใช้ทำยาดองเหล้ากันมากขึ้น แต่กลับมีลักษณะการเก็บตัวยาอย่างไม่ถูกวิธี เช่นเก็บแบบขุดรากถอนโคน แล้วนำไปใช้เพียงเล็กน้อย ที่เห็นได้ชัดคือสมุนไพรพวกเถาวัลย์ที่มีลำต้นเลื้อยพันขึ้นไปตามยอดไม้ ที่มักจะถูกตัดเอาเพียงส่วนโคนต้น ทำให้ส่วนที่เหลือตายไปอย่างน่าเสียดาย วิธีการเหล่านี้ล้วนเป็นสาเหตุให้พืชสมุนไพรที่มีสรรพคุณในการทำยาดองเหล้าเหล่านั้นเริ่มลดลง และมีโอกาสสูญพันธุ์ได้ในอนาคต
ดังนั้น จึงควรหาทางอนุรักษ์พืชสมุนไพรเหล่านี้เอาไว้ ประกอบกับความต้องการจะรู้เกี่ยวกับชนิดพันธุ์พืช
สมุนไพรที่เป็นองค์ประกอบในการเตรียมยาดองเหล้า ว่ามีพันธุ์พืชชนิดใดบ้าง ขณะที่คนทั่วไปจะเห็นว่าเป็นเพียงเศษไม้ แช่ในโหลดองยาเท่านั้น
ส่วนการตั้งชื่อยาดองเหล้าแต่ละสูตรนั้น จะนิยมตั้งชื่อให้มีผลทางการค้าที่แสดงถึงความเป็นยาบำรุงกำลังเพิ่มความแข็งแรง หรือบำรุงกำหนัด เช่น กระโดดกำแพง สาวน้อยตกเตียง โด่ไม่รู้ล้ม กำลังเสือโคร่ง และแสนนางวาน เป็นต้น
และจากการตรวจค้นเอกสารที่เกี่ยวข้องของทีมงานวิจัย พบว่าพืชสมุนไพรหลายชนิดที่นำมาใช้ดองเหล้ามีสรรพคุณจริงในการบำรุงธาตุ บำรุงกำลัง บำรุงเลือด บำรุงกำหนัด แก้ปวดเมื่อย ฯลฯ
อย่างไรก็ตาม ไม่ควรบริโภคยาดองเหล้าในปริมาณที่มากเกินไป ควรดื่มวันละไม่เกิน 2 ครั้ง ก่อนอาหาร เช้าและเย็น และในแต่ละครั้งควรดื่มประมาณ 1 ถ้วยตะไล (30 ซีซี) สำหรับผู้ที่เป็นโรคความดันโลหิตสูง โรคหัวใจ โรคตับ สตรีมีครรภ์ และผู้ที่มีอาการแพ้เหล้า ไม่ควรดื่มยาดองเหล้าสมุนไพรเหล่านี้