พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินี เสด็จฯ ไปทรงเป็นประธานพระราชพิธีพืชมงคลจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ ปีพุทธศักราช 2567 ทำขวัญพืชพรรณธัญญาหาร เริ่มฤดูกาลเพาะปลูก มอบความเชื่อมั่นสู่เกษตรกรไทย
เมื่อวันที่ 10 พ.ค. เมื่อเวล 08.38 น. พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระนางเจ้า ฯ พระบรมราชินี เสด็จพระราชดำเนินไปในการพระราชพิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญพุทธศักราช 2567 ณ มณฑลพิธีท้องสนามหลวง
การนี้พระราชทานพระราชทานพระบรมราชวโรกาสให้ ปลัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ทำหน้าที่พระยาแรกนา ยาตราขบวนพร้อมด้วยเทพีออกจากโรงพิธีพราหมณ์ เมื่อถึงหน้าพระที่นั่ง พระยาแรกนา เข้าเฝ้า ๆ ถวายบังคม แล้วออกไปประกอบพิธีแรกนา เสร็จแล้ว กลับโรงพิธีพราหมณ์
จากนั้นพราหมณ์นำสิ่งของไปเลี้ยงพระโคที่หน้าพระที่นั่ง โดยโหรหลวงได้ถวายคำพยากรณ์ แก่รองปลัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ เป็นผู้กราบบังคมทูล ซึ่งพระยาแรกนาหยิบเสี่ยงทายผ้านุ่ง 5 คืบพยากรณ์ว่า น้ำสำหรับปีนี้จะมีปริมาณพอดี ข้าวกล้าในนาจะได้ผลบริบูรณ์ และผลาหารมังสาหารจะอุดมสมบูรณ์ดี และผลเสี่ยงทายพระโคกินเลี้ยง พระโคกินน้ำกินหญ้า พยากรณ์ว่าน้ำท่าจะบริบูรณ์พอสมควร ธัญญาหาร ผลาหาญ ภักษาหาร มังสาหารจะอุดมสมบูรณ์ดี พระโคกินเหล้า พยากรณ์ว่าการคมนาคมจะสะดวกขึ้น การค้าขายกับต่างประเทศจะดีขึ้น ทำให้เศรษฐกิจรุ่งเรือง และ กราบบังคมทูลเบิกชาวนาผู้ชนะการประกวดผลผลิตและเกษตรกรดีเด่น เข้าเฝ้า ฯ รับพระราชทานรางวัล ตามลำดับ จบแล้ว จึงยาตราขบวนพระยาแรกนาขณะผ่านหน้าพระที่นั่ง พระยาแรกนาจะได้เข้าเฝ้า ฯ ถวายบังคมแล้วขึ้นรถยนต์หลวงไปรอเฝ้า ฯ ที่แปลงนาสาธิต สวนจิตรลดา
ต่อมาพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และ สมเด็จพระนางเจ้าพระบรมราชินี ทรงรับการถวายความเคารพของผู้มาเฝ้า ฯเสด็จ ฯ ไปประทับรถยนต์พระที่นั่งเสด็จพระราชดำเนินไปยังสวนจิตรลดา พระราชวังดุสิตรถยนต์พระที่นั่งเทียบที่บริเวณแปลงนาสาธิตเสด็จเข้าพลับพลาพิธี พระราชทานพระบรมราชวโรกาสให้ พระยาแรกนา เข้าเฝ้า ฯ ถวายบังคม แล้วออกไปประกอบพิธีแรกนาพร้อมด้วยเทพีคู่หาบทอง - หาบเงินเสร็จแล้ว พระยาแรกนา เข้าเฝ้า ฯ ถวายบังคม แล้วเสด็จออกจากพลับพลาพิธี ไปประทับรถยนต์พระที่นั่งเสด็จพระราชดำเนินกลับพระที่นั่งอัมพรสถาน พระราชวังดุสิต
ทั้งนี้เนื่องในวันพืชมงคล พุทธศักราช 2567 นี้ กรมการข้าว กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ขอพระราชทานพระบรมราชานุญาตเชิญเมล็ดพันธุ์ข้าวพระราชทานที่ทรงปลูก ซึ่งเป็นพันธุ์ข้าวนาสวน จำนวน 6 พันธุ์ ได้แก่ พันธุ์ข้าวขาวดอกมะลิ 105 พันธุ์ข้าว กข 43 พันธุ์ข้าว กข 81พันธุ์ข้าว กข 85พันธุ์ข้าว กข 87และพันธุ์ข้าว กข 95 กับพันธุ์ข้าวเหนียว จำนวน 2 พันธุ์ ได้แก่ พันธุ์ข้าวเหนียว กข 6และพันธุ์ข้าวเหนียวสันป่าตอง 1 จำนวนรวม 2,743 กิโลกรัม เข้าในการพระราชพิธีพืชมงคลจรดพระนังคัล แรกนาขวัญ ณ พระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดาราม เพื่อทำขวัญเมล็ดพันธุ์ข้าวและเมล็ดพันธุ์พืชต่าง ๆ ให้ปลอดจากโรค และเจริญงอกงาม สมบูรณ์ เพื่อนำไปใช้เป็นเมล็ดพันธุ์ข้าวสำหรับเพาะปลูกในปีพุทธศักราช 2567 และพระราชทานแก่พสกนิกรและชาวนาทั่วประเทศ นำไปเป็นมิ่งขวัญและความเป็นสิริมงคลในการประกอบอาชีพเกษตรกรรมของตนตามประเพณีนิยม เพื่อให้เป็นไปตามพระราชประสงค์สืบไป
การจัดพระราชพิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญในปีนี้ ฤกษ์การไถหว่านอยู่ระหว่างช่วงเวลา 08.09-08.39 น. ผู้ทำหน้าที่เป็นพระยาแรกนา ประจำปี 2567 คือ นายประยูร อินสกุล ปลัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ส่วนเทพีคู่หาบทอง ได้แก่ นางสาวปนัดดา เปี่ยมมอญ นักวิเคราะห์นโยบายและแผนชำนาญการพิเศษ สำนักงานปลัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ และนางสาวภัทรปภา มินรินทร์ นักวิชาการส่งเสริมการเกษตรชำนาญการ กรมส่งเสริมการเกษตร เทพีคู่หาบเงิน ได้แก่ นางสาวธิรดา วงษ์กุดเลาะ นักวิชาการส่งเสริมการเกษตรชำนาญการ กรมส่งเสริมการเกษตร และนางสาววราภรณ์ วิลัยมาตย์ เจ้าพนักงานธุรการปฏิบัติงาน กรมวิชาการเกษตร ผู้เชิญเครื่องอิสริยยศ จำนวน 4 ราย คู่เคียงในกระบวนแห่อิสริยยศพระยาแรกนา จำนวน 16 ราย และพระโคแรกนา ได้แก่ พระโคพอ และพระโคเพียง โดยพระโคพอ มีความสูง 165 เซนติเมตร ความยาวลำตัว 226 เซนติเมตร ความสมบูรณ์รอบอก 214 เซนติเมตร อายุ 12 ปี ส่วนพระโคเพียง มีความสูง 169 เซนติเมตร ความยาวลำตัว 239 เซนติเมตร ความสมบูรณ์รอบอก 210 เซนติเมตร อายุ 12 ปี พระโคสำรอง ได้แก่ พระโคเพิ่ม และพระโคพูล ซึ่งเป็นโคพันธุ์ขาวลำพูน
ในปีนี้ กรมการข้าวทำหน้าที่ในการจัดเตรียมพันธุ์ข้าวพระราชทานและพันธุ์พืช ซึ่งนำมาใช้ในงานพระราชพิธีฯ โดยขอพระราชทานพระบรมราชานุญาตนำพันธุ์ข้าวทรงปลูกในฤดูนาปี 2566 โครงการนาทดลองในโครงการส่วนพระองค์สวนจิตรลดามาใช้ในงานพระราชพิธีฯ ประจำปี 2567 ประกอบด้วย ข้าวนาสวน จำนวน 6 พันธุ์ ได้แก่ ขาวดอกมะลิ 105 จำนวน 903 กิโลกรัม, กข 43 จำนวน 300 กิโลกรัม, กข 81 จำนวน 200 กิโลกรัม, กข 85 จำนวน 200 กิโลกรัม, กข 87 จำนวน 300 กิโลกรัม และ กข 95 จำนวน 200 กิโลกรัม และพันธุ์ข้าวเหนียว จำนวน 2 พันธุ์ ได้แก่ กข 6 จำนวน 540 กิโลกรัม และสันป่าตอง 1 จำนวน 100 กิโลกรัม โดยเมล็ดพันธุ์ข้าวเปลือกที่นำเข้าในพระราชพิธีมีน้ำหนักรวมทั้งสิ้น 2,743 กิโลกรัม และจัดเป็น "พันธุ์ข้าวทรงปลูกพระราชทาน" บรรจุในซองพลาสติกแจกจ่ายให้บรรดาพสกนิกร ประชาชนผู้สนใจ และชาวนาทั่วประเทศรับไปเป็นมิ่งขวัญและสิริมงคลในการประกอบอาชีพการเกษตร
