วานนี้ (1 เมษายน 2567) นายวัน อยู่บำรุง ผู้ช่วยรัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข เป็นประธานเปิดงานรณรงค์ "สงกรานต์สุขใจ ส้วมสาธารณะไทย สะอาด ปลอดภัย ได้มาตรฐาน" พร้อมด้วย เรืออากาศเอก ปกป้อง สุวรรณโมฬี ตำแหน่ง รองผู้อำนวยการท่าอากาศยานสุวรรณภูมิ (สายปฏิบัติการ 1) แพทย์หญิง อัจฉรา นิธิอภิญญาสกุล อธิบดีกรมอนามัย นายอาชวิน อยู่บำรุง Happy Toilet Ambassador คนใหม่ และผู้บริหารกระทรวงสาธารณสุข ผู้บริหารท่าอากาศยานดอนเมือง ร่วมงาน ณ ท่าอากาศยานดอนเมือง กรุงเทพมหานคร
นายวัน อยู่บำรุง ผู้ช่วยรัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข กล่าวว่า กระทรวงสาธารณสุขมีนโยบายขับเคลื่อนเศรษฐกิจสุขภาพเพื่อสร้างความมั่งคั่งให้แก่ประเทศ โดยเฉพาะความปลอดภัยด้านสุขอนามัยของนักท่องเที่ยวทั้งชาวไทย และต่างประเทศ ที่จะหลั่งไหลเข้ามาเที่ยวเป็นจำนวนมากในช่วงเทศกาลสงกรานต์ การพัฒนาส้วมสาธารณะเป็นสิ่งหนึ่งที่กระทรวงสาธารณสุขดำเนินการมาอย่างต่อเนื่อง
ในอดีตได้มีการผลักดันให้ทุกครัวเรือนมีส้วมใช้ ซึ่งขณะนี้มีจำนวนร้อยละ 99.8 และมุ่งมั่นเดินหน้าให้ประชากรทุกคนจะสามารถเข้าถึงการสุขาภิบาลที่ถูกสุขลักษณะและเพียงพอ ยุติการขับถ่ายในที่โล่ง โดยให้ความใส่ใจเป็นพิเศษต่อสิทธิของสตรี เด็ก และผู้ด้อยโอกาสในการเข้าถึงการสุขาภิบาล เพื่อให้ประเทศไทยบรรลุเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืนภายในปี 2573
"สำหรับเดือนเมษายนของทุกปีเป็นช่วงเทศกาลสงกรานต์ประเพณีไทยที่โด่งดังไปทั่วโลก จะมีนักท่องเที่ยวทั้งชาวไทย และชาวต่างชาติเดินทางท่องเที่ยวตามสถานที่ต่างๆ เป็นจำนวนมาก รวมทั้งเป็นช่วงที่มีวันหยุดยาว ประชาชนมีการเดินทางเพื่อกลับภูมิลำเนา ทำให้สถานีขนส่งสาธารณะมีการรวมตัวของประชาชนเพื่อใช้บริการในการเดินทาง และส้วมสาธารณะมีการใช้งานร่วมกันมากกว่าในเวลาปกติ ซึ่งการเตรียมความพร้อมในการพัฒนาส้วมสาธารณะให้ได้มาตรฐาน มีความสะอาด เพียงพอ และปลอดภัย จึงมีความสำคัญอย่างยิ่งในการรองรับการใช้บริการที่มากขึ้น เพื่อให้ประชาชนและนักท่องเที่ยวมีส้วมที่ถูกสุขลักษณะและเพียงพอต่อการใช้งาน รวมถึงการประชาสัมพันธ์ให้ประชาชนมีพฤติกรรมการใช้ส้วมที่ถูกต้องเพื่อสุขอนามัยของผู้ใช้งานส้วมสาธารณะ และลดความเสี่ยงต่อการแพร่กระจายของเชื้อโรค ตลอดจนเป็นการกระตุ้นเศรษฐกิจด้านการท่องเที่ยวและสร้างภาพลักษณ์ที่ดีของประเทศ ซึ่งในปี 2567 นี้กระทรวงสาธารณสุขได้แต่งตั้ง นายอาชวิน อยู่บำรุง เป็น Happy Toilet Ambassador เพื่อเป็นตัวแทนในการสื่อสารให้ประชาชน และผู้ประกอบการร่วมพัฒนาส้วมของประเทศไทยให้มีความสะอาด ปลอดภัย ได้มาตรฐาน" ผู้ช่วยรัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข กล่าว
ทางด้าน แพทย์หญิง อัจฉรา นิธิอภิญญาสกุล อธิบดีกรมอนามัย กล่าวว่า ที่ผ่านมา กระทรวงสาธารณสุขให้ความสำคัญเรื่องการขับถ่ายอย่างถูกสุขลักษณะ เพื่อสุขอนามัยที่ดี และป้องกันการแพร่ระบาดของเชื้อโรค โดยเน้นให้ทุกครัวเรือนในประเทศไทยมีส้วมใช้อย่างถูกสุขลักษณะ รวมถึงครัวเรือนที่อยู่ในพื้นที่ห่างไกล พื้นที่ยากลำบาก หรือพื้นที่ริมน้ำด้วย แต่ปัจจุบันประชาชนส่วนใหญ่ใช้ชีวิตนอกบ้าน เดินทางไปท่องเที่ยวยังสถานที่ต่างๆ จึงต้องพัฒนาส้วมสาธารณะให้สะอาด ปลอดภัย ปลอดโรค เพื่อภาพลักษณ์ที่ดีของประเทศ ทั้งนี้ การพัฒนาส้วมของประเทศไทยดำเนินการภายใต้ 3 มิติ 1) ส้วมครัวเรือน กระทรวงสาธารณสุขได้พัฒนาเทคโนโลยีส้วมใช้น้ำน้อยสำหรับครัวเรือนในพื้นที่ห่างไกลและพื้นที่ยากลำบาก รวมทั้งพัฒนาวิชาการและเทคโนโลยีสำหรับบำบัดสิ่งปฏิกูลในพื้นที่ริมน้ำ 2) ส้วมสาธารณะ จากบริบทในยุคปัจจุบันที่ประชาชนใช้ชีวิตนอกบ้าน และมีการเดินทางไปในสถานที่ต่างๆ มากขึ้น ส้วมสาธารณะจึงเป็นความจำเป็นต่อประชาชน
การพัฒนาและจัดให้มีส้วมสาธารณะที่ได้มาตรฐานความสะอาด (Health) เพียงพอ (Accessibility) และปลอดภัย (Safety) หรือเรียกว่ามาตรฐานส้วม HAS เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมในสถานที่สาธารณะทุกประเภทและพื้นที่ท่องเที่ยวถือเป็นความสำคัญ รวมทั้งเป็นการสนับสนุนเศรษฐกิจด้านการท่องเที่ยวไทย จากการสร้างความมั่นใจเรื่องสุขอนามัยให้แก่นักท่องเที่ยวด้วย และ 3) การจัดการสิ่งปฏิกูล ซึ่งสิ่งปฏิกูลจากส้วมต้องสูบและนำไปกำจัดอย่างถูกต้อง ไม่ให้เกิดการลักลอบทิ้ง กลายเป็นแหล่งแพร่กระจายเชื้อโรค จากข้อมูลองค์การอนามัยโลก ประเทศไทยมีการจัดการสิ่งปฏิกูลอย่างปลอดภัยเพียงร้อยละ 26 ซึ่งอยู่อันดับที่ 6 ในกลุ่มประเทศ SEARO และต้องมีการพัฒนาการจัดการสิ่งปฏิกูลให้เป็นไปตามกฎหมายไม่มีการลักลอบทิ้ง ซึ่งเป็นประเด็นท้าทายระดับโลก
“ปัจจุบันกรมอนามัยได้พัฒนาโปรแกรมประเมินรับรองส้วมสาธารณะไทย เพื่ออำนวยความสะดวกให้หน่วยงานหรือสถานประกอบการเจ้าของส้วมสาธารณะสามารถศึกษาและประเมินตนเองโดยง่าย และปรับปรุงพัฒนาส้วมสาธารณะผ่านเกณฑ์มาตรฐานที่กำหนด จากนั้นจะมีเจ้าหน้าที่สาธารณสุขเข้าตรวจสอบและอนุมัติใบประกาศเพื่อรับรองความถูกต้องอีกครั้ง เพื่อให้กรมอนามัยกำกับติดตามการพัฒนาส้วมสาธารณะไทยให้ผ่านเกณฑ์มาตรฐานได้อย่างครอบคลุมทั่วประเทศ สร้างความมั่นใจให้แก่ประชาชนในส้วมสาธารณะทั้ง 12 ประเภท ได้แก่ แหล่งท่องเที่ยว สถานีบริการน้ำมันเชื้อเพลิง ร้านจำหน่ายอาหาร ตลาดสด สถานศึกษา โรงพยาบาล สถานที่ราชการ สถานีขนส่งทุกประเภท สวนสาธารณะ ศาสนสถาน ส้วมสาธารณะริมทาง และห้างสรรพสินค้า สามารถเข้าประเมินได้ตั้งแต่วันนี้เป็นต้นไป ที่ https://publictoilet.anamai.moph.go.th/” อธิบดีกรมอนามัยกล่าว
ด้าน นายอาชวิน อยู่บำรุง Happy Toilet Ambassador กล่าวว่า เนื่องในเทศกาลสงกรานต์ ขอเชิญชวนผู้ประกอบการ เจ้าของส้วมสาธารณะช่วยกันดูแลให้ส้วมสาธารณะมีความสะอาด ปลอดภัย ได้มาตรฐาน HAS เพื่อให้ประชาชนมั่นใจในการใช้ส้วมสาธารณะ และขอให้ผู้ใช้บริการส้วมสาธารณะสร้างพฤติกรรมการใช้ส้วมที่ถูกต้อง โดยการปฏิบัติ ดังนี้ 1) เช็ดทำความสะอาดฝารองนั่งก่อนนั่ง และต้องไม่ขึ้นไปเหยียบฝารองนั่ง เพราะอาจเกิดอุบัติเหตุพลัดตกลงมาได้ 2) ไม่ทิ้งวัสดุทุกประเภทลงในโถส้วม เพราะจะทำให้ส้วมเกิดการอุดตัน 3) เมื่อใช้งานห้องส้วมเสร็จเรียบร้อย ให้ปิดฝาโถส้วมก่อนกดชักโครกทุกครั้งเพื่อป้องกันการฟุ้งกระจายของเชื้อโรค และเมื่อกดชักโครกเสร็จแล้ว ให้ท่านเปิดฝาโถส้วมเพื่อให้พร้อมสำหรับผู้ใช้งานคนต่อไป และ 4) หลังใช้ห้องส้วมให้ล้างมือด้วยสบู่และน้ำทุกครั้ง โดยล้างมือ 7 ขั้นตอน อย่างน้อย 20 วินาที” นายอาชวินกล่าว
