ตลอดระยะเวลากว่า 6 ทศวรรษ ที่สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ที่ทรงประกอบพระราชกรณียกิจ เพื่อความอยู่ดีมีสุขของอาณาราษฎรอย่างนับไม่ถ้วน หนึ่งในโครงการพระราชดำริที่สร้างสุขให้ปวงประชาอาศัยอยู่บนผืนแผ่นดินไทยอย่างยั่งยืน คือโครงการฟาร์มทะเลตัวอย่าง และฟาร์มตัวอย่าง ในพระราชดำริ
เพื่อสืบสานพระราชดำริ สำนักงานคณะกรรมการพิเศษเพื่อประสานงานโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ หรือ กปร.จึงจัดกิจกรรมเยี่ยมชมฟาร์มทะเลตัวอย่างฯและฟาร์มตัวอย่างฯ ในพระราชดำริ ที่ จ.เพชรบุรี และ จ.ราชบุรี ขึ้นระหว่างวันที่ 14-15 ธ.ค. ที่ผ่านมา เพื่อเผยแพร่ผลสำเร็จของโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริตลอดจนแนวพระราชดำริในการพัฒนาด้านต่าง ๆ ที่พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร และสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง และพระบรมวงศ์ทุกพระองค์ พระราชทานไว้ รวมถึงพระราชปณิธานของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงสืบสาน รักษา และต่อยอดโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริของสมเด็จพระบรมชนกนาถและสมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง ซึ่งได้สร้างประโยชน์สุขให้แก่ประชาชนและประเทศชาติอย่างอเนกอนันต์เสมอมา
วันแรกของกิจกรรมได้พาไปเยี่ยมชมฟาร์มทะเลตัวอย่างในสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ ต.บางแก้ว อ.บ้านแหลม จ.เพชรบุรี โดยประพัฒน์ กอสวัสดิ์พัฒน์ ผู้อำนวยการศูนย์วิจัยและพัฒนาการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำชายฝั่งเพชรบุรี ให้การต้อนรับ และนำชมการดำเนินงานของฟาร์มทะเลตัวอย่างฯ ในด้านต่าง ๆ อาทิ การเพาะเลี้ยงอาร์ทีเมีย ขั้นตอนการเก็บเกี่ยวอาร์ทีเมีย และการบรรจุอาร์ทีเมียแช่แข็งพร้อมจำหน่าย จุดแสดงเกลือและผลิตภัณฑ์ กระบวนการผลิตเกลือและน้ำทะเลผง ผลิตภัณฑ์จากเกลือทะเล การสาธิตการเพาะเลี้ยงสาหร่ายพวงองุ่น การตัดแต่งสาหร่าย และกระบวนการจัดการหลังการเก็บเกี่ยวสาหร่ายพวงองุ่น รวมถึงการเลี้ยงสาหร่ายพวงองุ่นร่วมกับปูม้า เยี่ยมชมโรงเพาะฟักสัตว์น้ำเค็ม อาทิ ปลาช่อนทะเล ปลาขี้ตังเบ็ด ปลาทู ปลาการ์ตูน ปลาจะละเม็ดทอง และหอยเป๋าฮื้อ การเพาะเลี้ยงปลานวลจันทร์และปลานิลแดงในบ่อดิน ตลอดถึงกิจกรรมการป้องกันการกัดเซาะชายฝั่ง
จากนั้นเดินทางไปยัง ธนาคารปูม้าชุมชนบ้านคลองวัว ซึ่งได้รับการส่งเสริมสนับสนุนจากฟาร์มทะเลตัวอย่างฯ ในการให้ความรู้การอนุรักษ์ปูม้าและสัตว์น้ำอื่นๆ ซึ่งมีลุงจุน-สมจิตร์ นิ่มน้อย ประธานกลุ่มธนาคารปูม้าชุมชนบ้านคลองวัว ให้การต้อนรับพร้อมนำชมกิจกรรมการดำเนินงานของธนาคารปูม้าชุมชน บ้านคลองวัวเป็นชุมชนประมงชายฝั่ง มีเรือออกทะเลจับสัตว์น้ำกว่า 80 ลำ โดยแรกเริ่มชาวบ้านในชุมชนประมงแห่งนี้ เห็นว่าปูที่จับได้มีไข่นอกกระดอง จึงได้ปรึกษากันเพื่ออนุรักษ์ปูและเริ่มเขี่ยไข่ปูนอกกระดอง
และอนุบาลไว้ในถัง ซึ่งมีจำนวนไม่มากนัก และนำตัวอ่อนปูไปปล่อยในท้องทะเลบริเวณริมฝั่งใกล้ๆ กับชุมชน ต่อมาไม่นานพบว่ามีปริมาณปูที่จับได้เพิ่มขึ้น เมื่อทุกคนเห็นผลดีจึงร่วมกันนำปูมาเขี่ยไข่และปล่อยสู่ทะเลมากขึ้น ขณะเดียวกันได้เข้าไปศึกษาข้อมูลเกี่ยวกับโครงการธนาคารปูม้าในฟาร์มทะเลตัวอย่างฯ ได้รับความรู้และการส่งเสริมสนับสนุนด้านต่างๆ เช่น ปัจจัยพื้นฐานในการทำธนาคารปูม้า ความรู้ในการเขี่ยไข่ปูและการอนุบาลไข่ปูก่อนปล่อยลงสู่ทะเล ทำให้การออกเรือแต่ละครั้ง ไม่ต้องไปไกลก็สามารถจับสัตว์น้ำได้ในปริมาณมาก ทำให้ช่วยลดเวลาและลดค่าใช้จ่ายค่าน้ำมันให้แก่ชาวประมงได้เป็นอย่างดี ขณะที่สัตว์น้ำที่จับได้สามารถขายได้ราคามีพ่อค้าแม่ค้ามารับซื้อประจำทำให้มีรายได้อย่างมั่น ปัจจุบันกลุ่มฯ มีสมาชิกจำนวน 40 คน
อีกหนึ่งฟันเฟืองเล็กๆที่ได้รับมหากรุณาธิคุณคือ ฟาร์มสาหร่ายพวงองุ่น คุณชาย ดาบตำรวจมนู เผ่าจันทร์ ผู้เป็นเกษตรกรเจ้าของฟาร์มฯที่เพาะเลี้ยงสาหร่ายพวงองุ่นในเชิงพาณิชย์บนพื้นที่นาเกลือเก่าที่ได้รับการถ่ายทอดเทคโนโลยีการเลี้ยงสาหร่ายพวงองุ่นจากฟาร์มทะเลตัวอย่างฯได้ทำการเพาะเลี้ยงสาหร่ายพวงองุ่นแบบครบวงจรด้วยการนำสัตว์น้ำ อาทิ ปู กุ้ง และปลากะพงขาวปล่อยเลี้ยงภายในบ่อเพาะเลี้ยงสาหร่าย ซึ่ง ปูจะกินแพลงก์ตอนบริเวณผิวดินภายในบ่อ กุ้งจะกินอาหารบริเวณช่อสาหร่าย ขณะที่ปลากะพงจะกินกุ้งเป็นอาหาร โดยสัตว์ทั้งสามชนิดนี้สามารถจับขายสร้างรายได้แก่ครอบครัว ขณะที่สาหร่ายพวงองุ่นก็สามารถเจริญเติบโตได้ดี นับเป็นการทำการเกษตรที่อนุรักษ์ระบบนิเวศน์และสิ่งแวดล้อมได้เป็นอย่างดี
ต่อมาได้ลงพื้นที่เยี่ยมชมผลสัมฤทธิ์จากการพัฒนาตามแนวพระราชดำริ อันเป็นวันที่สอง โดยช่วงเช้าลงพื้นที่ ณ ฟาร์มตัวอย่างในสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ บ้านบ่อหวี ต.ตะนาวศรี อ.สวนผึ้ง จ.ราชบุรี อันเป็นวันที่สอง เยี่ยมชมกิจกรรมต่าง ๆ อาทิ กิจกรรมด้านการเพาะปลูกพืชเศรษฐกิจที่เหมาะสมกับสภาพแวดล้อมและภูมิอากาศของพื้นที่ ทั้งพืชผัก พืชยืนต้นประเภทไม้ผล กิจกรรมด้านปศุสัตว์ การเลี้ยงสัตว์เศรษฐกิจเชิงธุรกิจและเพื่อการบริโภคภายในครัวเรือน กิจกรรมด้านการพัฒนาที่ดินเพื่อการเพาะปลูกพืชที่ไม่ต้องอาศัยสารเคมีมาเป็นตัวช่วยในการปรับปรุงบำรุงดินให้เหมาะสมกับการเพาะปลูกพืชชนิดต่าง ๆ และกิจกรรมส่งเสริมการขยายผลผลิตการแปรรูปผลผลิตและบรรจุภัณฑ์จากฟาร์มตัวอย่างฯ นอกจากนี้ได้พบปะกลุ่มเกษตรกรที่ได้รับการส่งเสริมนำผลผลิตมาจัดแสดงอีกด้วย
ฟาร์มตัวอย่างในสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ บ้านบ่อหวี ต.ตะนาวศรี อ.สวนผึ้ง จ.ราชบุรี เกิดจากพระมหากรุณาธิคุณความห่วงใยของสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ที่ทรงมีต่อราษฎรในการสร้างแหล่งผลิตอาหารและแหล่งจ้างงานให้ราษฎรในพื้นที่ได้มีรายได้จากการรับจ้างทำงานภายในฟาร์มฯ ในขณะเดียวกันก็ได้เรียนรู้การประกอบอาชีพการเกษตรที่ถูกต้องเพื่อนำไปปรับใช้ภายใต้บริบทความเหมาะสมกับสภาพพื้นที่และภูมิอากาศของตนเองต่อไป ปัจจุบันผลผลิตจากฟาร์มตัวอย่างฯ ส่งขายไปยังตลาดกลางในจังหวัดราชบุรี ตลาด อตก. กรุงเทพฯ นอกจากนี้ยังเป็นแหล่งเรียนรู้เชิงวิชาการการเกษตรสำหรับผู้สนใจทั่วไปได้เข้ามาเยี่ยมชมศึกษาหาความรู้อีกด้วย
ทั้งนี้สำนักงาน กปร. ในฐานะหน่วยงานกลางประสานความร่วมมือกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้องในการสนองพระราชดำริ และเผยแพร่องค์ความรู้จากแนวพระราชดำริตลอดจนผลสำเร็จโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ได้ถ่ายทอดไปสู่กลุ่มเยาวชน ประชาชนทั่วไปให้ได้รับทราบถึงประโยชน์ที่เกิดขึ้นจากโครงการในการพัฒนาคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นของประชาชน และพร้อมที่จะมีส่วนร่วมในการสืบสานแนวทางการพัฒนาให้เกิดความยั่งยืน สืบไป
