การเดินทางที่เปี่ยมความหมาย หรือ Meaningful Travel เป็นเทรนด์ใหม่ของการท่องเที่ยวหลังโควิด-19 เมื่อผ่านช่วงเวลาที่ยากลำบาก และได้ไตร่ตรองถึงสารัตถะที่แท้จริงของชีวิต นักเดินทางจำนวนมากหันมาให้ความสำคัญต่อประสบการณ์ที่เปี่ยมความหมายในการเดินทางท่องเที่ยวมากกว่าเพียงการได้ไปยังสถานที่ใดสถานที่หนึ่งเท่านั้น ด้วยชุดความคิดที่เปลี่ยนไปนี้ ทำให้เกิดการสร้างสรรค์รูปแบบใหม่ๆ ของการท่องเที่ยวที่แตกต่างไปจากเดิม
ผู้ที่อธิบายถึงปรากฏการณ์นี้ได้อย่างแจ่มแจ้ง ก็คือ ท่านรองผู้ว่าการด้านสินค้าและธุรกิจท่องเที่ยว การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (ททท.) นายอภิชัย ฉัตรเฉลิมกิจ “ความจริงแล้ว Meaningful Travel ไม่มีนิยามคำจำกัดความเฉพาะ ไม่ใช่เรื่องวิชาการ หรือวิทยาศาสตร์การท่องเที่ยว แต่เป็นเรื่องของอารมณ์ ความรู้สึกที่เป็นปัจเจก”
รองผู้ว่าการด้านสินค้าและธุรกิจท่องเที่ยว ผู้ติดตามข้อมูลการท่องเที่ยวในระดับ Global อย่างใกล้ชิด อธิบายว่า แนวคิดของการท่องเที่ยวที่เปี่ยมความหมายนี้มีหลากหลายมิติ มีงานวิจัยในต่างประเทศหลายสำนักพบต้นทางว่าโควิด-19 ได้ทำให้ผู้คนหันมาไตร่ตรองถึงสิ่งสำคัญอย่างแท้จริงในชีวิต
“เมื่อได้มีเวลาคิดถึงสิ่งที่ต้องการทำจริงๆ หลายคนกระตือรือร้นที่จะเดินทางไปยังสถานที่ที่เปิดโอกาสให้ได้สัมผัสกับประสบการณ์ที่มีความหมาย เช่น ไปเดินป่า ได้เรียนภาษาใหม่”
ข้อมูลจากธุรกิจท่องเที่ยวในระดับโลกหลายแห่ง พบความเปลี่ยนแปลงที่น่าสนใจ Expedia ธุรกิจท่องเที่ยวออนไลน์รายใหญ่ของโลกเผยผลสำรวจความคิดเห็นของนักท่องเที่ยว 12,000 คนใน 12 ประเทศว่า mindset ของการท่องเที่ยวได้เปลี่ยนไปมาก “การเดินทางไม่ใช่แค่ 'การไปที่ไหนสักแห่ง' อีกต่อไป แต่ต้องเป็นการเดินทางเพื่อให้ได้มาซึ่งความรู้สึกที่ยิ่งใหญ่ หรือ Greatest of all Trips หรือ GOAT
“ออกเดินทางแสวงหาประสบการณ์เพื่อเติมเต็มบางสิ่งในชีวิต ค้นพบและเรียนรู้สิ่งใหม่ๆ สำรวจโลกอย่างมีจุดมุ่งหมาย ได้เก็บความทรงจำที่ดีกลับบ้าน ไม่ใช่แค่ภาพถ่ายในมือถือ การเดินทางที่มีความหมายจะเปลี่ยนชีวิตของคุณ ทำให้คุณเติบโตเรียนรู้ เปลี่ยนมุมมองชีวิต - ทั้งหมดนี้คือ GOAT”
สำหรับ Google นั้น keywords สำคัญในยุคหลังโควิด-19 ก็คือ life moment คือการเดินทางเพื่อช่วงเวลาสำคัญในชีวิต นักเดินทางทั่วโลกจะวางแผนการเดินทางเพื่อเฉลิมฉลอง “ช่วงเวลาแห่งชีวิต” มากขึ้น เพราะทุกคนมีช่วงเวลาในชีวิตที่ไม่มีวันลืม เช่น ช่วงเวลาของการขอแต่งงาน ครบรอบแต่งงาน วันเกิด เกษียณอายุ
บรรดาธุรกิจท่องเที่ยวทั่วโลกได้ตอบรับเทรนด์ Meaningful Travel Experiences ด้วยโปรแกรมสร้างสรรค์ เช่น Lonely planet นำเสนอไอเดียในรูปแบบ Ancestry-Based Adventure พากลับไปตามรอยบรรพบุรุษของตัวเอง ค้นหาอดีต และประวัติครอบครัวแม้จะอยู่นอกเส้นทางหลักของการท่องเที่ยว ผลลัพธ์นั้นทำให้ผู้คนได้เข้าใจอดีตและความเป็นมาของครอบครัวตนเองได้มากขึ้น
แพลตฟอร์มท่องเที่ยวสำหรับผู้สูงอายุชื่อดังของโลกอย่าง Road Scholar และ Walking the World นำเสนอกิจกรรมท่องเที่ยวผจญภัยเพื่อให้ผู้สูงอายุได้ค้นพบและเรียนรู้สิ่งใหม่ๆ สำรวจโลกอย่างมีจุดมุ่งหมายมากขึ้น ด้าน Withlocals และ Eatwith นำเสนอทริปที่มีความหมายมากขึ้นสำหรับนักชิม ด้วยการจัด Cooking class ส่วนตัว ให้ได้ทำอาหารกับเชฟในท้องถิ่น เพื่อเรียนรู้รสชาติดั้งเดิม และได้สัมผัสถึงวัฒนธรรมที่ลึกซึ้ง
ในกลุ่มคนไทยเอง Airbnb สำรวจความคิดเห็นในหัวข้อนี้ เมื่อปี 2564 พบว่าคนไทยออกเดินทางท่องเที่ยวอย่างมีความหมายและมีวัตถุประสงค์มากขึ้น โดยต้องการกระชับความสัมพันธ์ภายในครอบครัว และกลุ่มเพื่อนฝูงเน้นทริประยะสั้นเพียง 1-3 วัน และเข้าหาธรรมชาติมากขึ้น เพื่อให้ทันกับกระแสการท่องเที่ยวของโลก และสร้างสรรค์โปรแกรมที่ตอบสนองความต้องการของนักเดินทางผู้กำลังค้นหาความหมาย ททท.จึงขอรวบรวมไอเดียนานารูปแบบการท่องเที่ยว Meaningful Travel Experiences มีทั้งกิจกรรมที่ก่อประโยชน์ เรียนรู้ หรือแม้แต่ Extreme สุดๆ ซึ่งสามารถนำไปพัฒนาต่อยอดอย่างสร้างสรรค์ได้
- Ancestry-Based Adventure การเดินทางไปยังถิ่นฐานบ้านเกิด เพื่อตามรอยบรรพบุรุษ
- Travel To Learn การเดินทางเพื่อเรียนรู้ มีความหมายต่อจิตใจและจิตวิญญาณของคุณ
- Disconnected Travel ทริปที่ปราศจากเทคโนโลยีต่างๆ เพื่อเชื่อมต่อกับตัวเอง และธรรมชาติอีกครั้ง
- Extreme Physical Demands เพื่อการทดสอบสมรรถนะของร่างกายแบบสุดขั้ว สร้าง self-esteem
- Volunteer ทำกิจกรรมอาสาสมัคร เพื่อหลีกเร้นจากชีวิตประจำวันที่จำเจ และเพื่อช่วยเหลือผู้คน
- Reconnect With Nature เชื่อมต่อกับธรรมชาติอีกครั้ง เช่น ปลีกวิเวกในที่พักห่างไกล ตั้งแคมป์ในป่า
- Overcome Your Fears ทริปเอาชนะความกลัว เพื่อก้าวข้ามขีดจำกัด ให้ผ่านสิ่งที่กลัวที่สุดให้ได้
เพราะประเทศไทยเรามีทรัพยากรท่องเที่ยวธรรมชาติ วัฒนธรรม อาหาร ผู้คน และเรื่องเล่ามากมายที่พร้อมจะเปลี่ยนเป็นความทรงจำที่เปี่ยมความหมาย ตอบโจทย์ความต้องการของนักเดินทางที่แสวงหาความหมายแห่งการเดินทางทุกรูปแบบ “เมื่อการเดินทางไม่ใช่แค่ “การไปที่ไหนสักแห่ง” อีกต่อไป หากเป็นการเฉลิมฉลอง “ช่วงเวลาแห่งชีวิต” เพื่อให้ได้มาซึ่งความรู้สึกที่ยิ่งใหญ่ ช่วงเวลาสำคัญยิ่งนี้ มีอยู่ครบถ้วนที่เมืองไทย”
