วันที่ ๒๖ สิงหาคม เป็น “วันสุนัขโลก” เพื่อนที่ซื่อสัตย์ของมนุษย์ ซึ่งกำหนดขึ้นที่สหรัฐอเมริกาเมื่อ พ.ศ.๒๕๔๗ โดยผู้เชี่ยวชาญด้านสัตว์เลี้ยง เพื่อให้ตระหนักถึงความสำคัญของเพื่อน ๔ ขาที่อยู่คู่กับมนุษย์มาเป็นเวลานาน เป็นเพื่อนผู้เสียสละดูแลความปลอดภัย ให้ความสะดวกสบาย และเสี่ยงภัยช่วยมนุษย์ คุณประโยชน์ของสุนัขที่มีอยู่มากมายนั้นใช้กันมาตั้งแต่ล่าสัตว์ ควบคุมฝูงสัตว์เลี้ยง ค้นหากับระเบิด ตรวจค้นยาเสพติด นำทางคนพิการ จนปัจจุบันเป็นถึงผู้ช่วยแพทย์ใช้บำบัดปัญหาของผู้มีภาวะซึมเศร้า ของผู้สูงวัย ของเด็กพิเศษและผู้พิการต่างๆ จนมีการตั้ง “ศูนย์สุนัขนักบำบัดแห่งประเทศไทย” ขึ้นแล้ว
คนไทยเรามีคนรัก “น้องหมา” ไม่น้อยหน้ากว่าใคร ได้นำสุนัขสายพันธุ์ต่างๆของโลกเข้ามาเลี้ยงจนแทบจะทุกสายพันธุ์ แต่อย่างไรก็ตาม สุนัขพันธุ์ไทยของเราก็มีคุณสมบัติที่ดีไม่น้อยหน้าสุนัขพันธุ์ต่างประเทศเหล่านั้น โดยเฉพาะความซื่อสัตย์และภักดีต่อเจ้าของ คือสายพันธุ์ “หลังอาน” และ “บางแก้ว”
สุนัขพันธุ์ไทยหลังอาน ซึ่งได้รับความสนใจจากต่างประเทศด้วย สันนิษฐานว่าเกิดจากการผสมพันธุ์ของสุนัขพันธุ์พื้นเมืองกับหมาป่า มีลักษณะพิเศษที่โดดเด่นก็คือขนที่บริเวณสันหลังส่วนหนึ่งย้อนกลับ มีรูปร่างเหมือนอานม้า และมีชื่อเรียกตามรูปแบบต่างๆกันไป คือ
อานลูกศร มีรูปร่างคล้ายลูกธนูหรือลูกศร และขนมักจะวนเป็นขวัญที่หัวอาน
อานแผ่น เป็นอ่านค่อนข้างใหญ่ อาจมีขวัญหรือไม่มีขวัญก็ได้ และมีชื่อตามลักษณะที่แตกต่างกันไป เช่น อานพิณ อานไวโอลิน อานกีต้าร์ อานใบโพธิ์ อานโบว์ลิ่ง หรืออานม้า เป็นต้น
อานตกข้าง มีรูปร่างคล้ายอานแผ่น แต่มีขนาดใหญ่จนขอบอานตกไปข้างลำตัว แม้อานลักษณะนี้จะเป็นที่นิยมในไทย แต่สมาพันธ์สุนัขโลกได้กำหนดลักษณะอานที่ได้รับการรับรองว่า อานจะต้องอยู่บนขอบของลำตัวเท่านั้น
สุนัขไทยหลังอาน เป็นสุนัขพันธุ์พื้นเมืองเก่าแก่ของไทย แต่ก่อนเลี้ยงกันมากในภาคตะวันออกแถวจังหวัดตราดและจันทบุรี ใช้ในการล่าสัตว์และติดตามเกวียนคอยระวังภัย มีความโดดเด่นทางด้านนิสัย คือมีความเฉลียวฉลาด ซื่อสัตย์ต่อเจ้าของ รักความอิสระ มีความมั่นใจในตัวเองสูง กล้าหาญ เด็ดเดี่ยว มีสัญชาติญาณของการระวังภัย แต่เจ็บแล้วจำ หากถูกทำร้ายก็จะจำฝังใจ ต่อไปเมื่อรู้สึกว่าจะมีภัยก็จะป้องกันตัวทันที กลายเป็นสุนัขดุ จึงไม่ควรทำให้เจ็บ
ส่วนสีนั้นมี ๔ สี คือ น้ำตาลแดง ดำปลอด สีสวาด และสีกลีบบัว
สุนัขพันธุ์หลังอานไม่ได้มีเฉพาะพันธุ์ไทย แต่มี ๒ พันธุ์ในโลก หลังอานพันธุ์ไทยมีชื่อว่า “Thai Ridgeback Dog” ส่วนพันธุ์ของต่างประเทศมีชื่อว่า “พันธุ์โรดิเชี่ยน” (Rhodesian Ridgeback) กำเนิดในอาฟริกา เป็นที่รู้จักกันว่าเป็นสุนัขล่าสิงโต แข็งแรงและวิ่งเร็วมาก ขนมีสีเหลืองอ่อนจนถึงสีน้ำตาลแดง
ส่วนพันธุ์ “บางแก้ว” กำเนิดขึ้นเมื่อประมาณ ๑๐๐ ปีมาแล้ว เมื่อพระภิกษุรูปหนึ่งที่วัดบางแก้ว ตำบลบางแก้ว อำเภอบางระกำ จังหวัดพิษณุโลก เลี้ยงสุนัขเพศเมียไว้ตัวหนึ่งโดยไม่มีตัวผู้อยู่ในวัด แต่เกิดท้องขึ้นมาได้ จึงสันนิษฐานว่าเกิดจากการผสมพันธุ์กับสุนัขจิ้งจอกหรือหมาในที่มีอยู่รอบวัดที่ยังเป็นป่า ต่อมามีการนำไปตรวจสายพันธุกรรม (DNA) ก็พบว่าเป็นพันธุ์ผสมระหว่างสุนัขพื้นบ้านกับสุนัขจิ้งจอก
สุนัขพันธุ์บางแก้วมีลักษณะน่ารักจึงมีคนนำไปเลี้ยง และพบว่าเลี้ยงง่าย ทั้งยังฝึกง่าย มีผู้นิยมไปเลี้ยงมากขึ้นในจังหวัดพิษณุโลก จนแพร่กระจายไปทั่วประเทศ
สุนัขพันธุ์บางแก้วเป็นสุนัขพันธุ์ขนาดกลาง มีลำตัวขนาดสุนัขไทยพื้นบ้านหรือเล็กกว่าเล็กน้อย มีขนปุยยาว มีแผงขนรอบคอยาวเหมือนสิงโต ขนหางเป็นพวงตั้งแต่โคนถึงปลาย ปลายหางโค้งเข้าหาสันหลัง มีสีขาวปลอด สีขาว-น้ำตาล และขาว-ดำ
สุนัขบางแก้วจะขึ้นชื่อในเรื่องดุ มีความซื่อสัตย์ ฉลาด รักและหวงเจ้าของ ไม่ชอบคนแปลกหน้า มีความสามารถในการดมกลิ่นเป็นเลิศ จำเสียงได้แม่น มีความกล้าหาญที่จะสู้กับสุนัขที่ตัวใหญ่กว่า และมีประสาทตื่นตัวอยู่เสมอแม้ในยามหลับ เป็นสายพันธุ์ที่น่าเลี้ยงไว้เฝ้าบ้าน แต่ก็มีนิสัยก้าวร้าวกับสุนัขด้วยกัน จึงไม่ควรเลี้ยงไว้คู่กับสุนัขพันธุ์เล็ก
ถ้ารักน้องหมา อยากจะเลี้ยงหมา ก็อย่าลืมนึกถึงสุนัขพันธุ์ไทยแท้ หลังอาน และบางแก้ว นอกจากความเหมาะสมกับสภาพแวดล้อม เข้ากับสภาพอากาศของบ้านเราได้อย่างดีแล้ว นิสัยยังซื่อสัตย์ รักเจ้าของ ไว้ใจได้กว่าหมาพันธุ์จมูกโด่งทั้งหลาย
