รพ.เวชศาสตร์เขตร้อนเตือนนักท่องเที่ยวสายป่า ระวังโรคไข้ไรอ่อน

โรงพยาบาลเวชศาสตร์เขตร้อนเตือนนักท่องเที่ยวสายลุยป่าให้ระวังโรคไข้ไรอ่อน ซึ่งมีไรอ่อนเป็นพาหะ ไรอ่อนจะอาศัยอยู่ตามพุ่มไม้ ทุ่งหญ้าในป่าละเมาะ เมื่อมีสัตว์ผ่านเข้าไปในบริเวณนั้นจะถูกไรอ่อนเกาะและดูดเลือด หากสัตว์เหล่านั้นมีเชื้อโรคนี้อยู่ ไรอ่อนก็จะติดโรคนี้

วันนี้ (19 ส.ค.) เพจ "โรงพยาบาลเวชศาสตร์เขตร้อน (Hospital for Tropical Diseases)" ได้ออกมาโพสต์ให้ความรู้ในเรื่อง โรคไข้ไรอ่อน หรือโรคไข้รากสาดใหญ่ โดยอธิบายว่า "เพิ่งไปเที่ยวป่า ออกมามีไข้ ปวดเมื่อยตามตัว และมีแผลคล้ายบุหรี่จี้ (สามารถดูรูปได้ใน Link ด้านล่าง) อย่ารอช้าครับ รีบไปพบแพทย์อย่างด่วนเลย!

วันนี้โรงพยาบาลเวชศาสตร์เขตร้อนขอเสนอ โรคไข้ไรอ่อน หรือโรคไข้รากสาดใหญ่ หรือโรคสครับไทฟัส Scrub typhus เป็นโรคเดียวกันนะครับ กล่าวคือโรคนี้เกิดจากเชื้อแบคทีเรียในกลุ่มริกเก็ตเซีย (Rickettsia) ที่ชื่อโอเรียนเทีย ซูซูกามูชิ (𝘖𝘳𝘪𝘦𝘯𝘵𝘪𝘢 𝘛𝘴𝘶𝘵𝘴𝘶𝘨𝘢𝘮𝘶𝘴𝘩𝘪) โดยมีไรอ่อนเป็นพาหะ เจ้าไรอ่อนจะอาศัยอยู่ตามพุ่มไม้ ทุ่งหญ้าในป่าละเมาะ เมื่อมีสัตว์ผ่านเข้าไปในบริเวณนั้นจะถูกไรอ่อนเกาะและดูดเลือด หากสัตว์เหล่านั้นมีเชื้อโรคนี้อยู่ ไรอ่อนก็จะติดโรคนี้

เราจะติดโรคนี้ได้อย่างไร
- ถ้าหากเราบังเอิญเดินทางหรือไปพักแรมในบริเวณที่มีไรอ่อนอยู่ ไรอ่อนจะไต่ตามเสื้อผ้า เช่น ขากางเกง และมักไปหยุดดูดเลือดแถวในที่อับ ลับตาคน เช่นที่อับชื้นใต้ร่มผ้า ทำให้เชื้อเข้าสู่ร่างกายผ่านแผลบริเวณผิวหนังที่ถูกกัด และตรงบริเวณที่โดนไรอ่อนกัดจะเป็นแผลคล้ายถูกบุหรี่จี้ (แรกๆ จะเป็นตุ่มแดงๆ อยู่ 2-3 วัน แล้วแตก เป็นแผล พอแผลแห้งก็เป็นสะเก็ดดำๆ คล้ายรอยถูกบุหรี่จี้) ต่อมาต่อมน้ำเหลืองแถวที่ถูกกัดจะบวมเจ็บ และจากนั้นก็จะมีไข้

อาการสำคัญของไข้ไรอ่อน

- คนไข้ส่วนใหญ่มักมีไข้ ปวดศีรษะ ปวดตัว เวียนศีรษะ คลื่นไส้ อาเจียน แต่บางรายอาจมีโรคแทรกซ้อน เช่น ไอที่เกิดจากหลอดลมอักเสบ ปอดบวม สมองอักเสบ ทำให้ชักหมดสติ กล้ามเนื้อหัวใจอักเสบ ทำให้เหนื่อยง่าย เป็นต้น

ช่วงถามมาตอบไป
ถาม : คนที่เป็นโรคนี้จะมีแผลคล้ายถูกบุหรี่จี้ทุกคนหรือเปล่าครับ?
ตอบ : แผลแบบนี้ พบในคนไข้บางคนเท่านั้น ส่วนใหญ่จะมีอาการตามด้านบนเลยครับ (หัวข้ออาการสำคัญ)

ถาม : แล้วจะรู้ได้อย่างไรว่าเป็นโรคนี้ครับ?
ตอบ : ก็จากประวัติการเดินทางไปในป่าหรือพื้นที่เสี่ยงโรค แล้วมีไข้ และอาการอื่นๆ ตามที่เล่าให้ฟังเมื่อครู่นี้ ก็ให้รีบมาพบแพทย์ครับ ทั้งนี้หมอก็จะตรวจเลือดเพื่อยืนยันว่าเป็นโรคนี้อีกครั้งด้วย

ถาม : คนที่ไม่ไปป่า จะเป็นโรคนี้ได้ไหมครับ?
ตอบ: มีโอกาสน้อย แต่โรคนี้ก็อาจพบในชาวนา ชาวสวนที่อยู่ในภูมิประเทศที่เหมาะให้ไรอ่อนอาศัยอยู่ได้เช่นกัน

วิธีการป้องกันเบื้องต้น
- ควรหลีกเลี่ยงที่เป็นแหล่งอาศัยของไรอ่อน เช่น พุ่มไม้ ป่าละเมาะ พยายามอยู่ในที่โล่ง
- ถ้าจำเป็นต้องเข้าไปในพื้นที่ป่าหรือพื้นที่เสี่ยง สวมเสื้อผ้า หรือเครื่องป้องกันให้มิดชิด
- หากมีไข้สูง และมีอาการตามที่กล่าวมาหลังเข้าไปในป่า ควรรีบมาพบแพทย์โดยเร็ว"