“พระราชินี” หรือ “พระบรมราชินี” มีความหมายว่า พระมเหสีของกษัตริย์
“พระบรมราชินีนาถ” หมายถึง พระเจ้าแผ่นดินที่เป็นผู้หญิง
พระราชินี ๘ พระองค์ในสมัยรัตนโกสินทร์ ซึ่งในสมัยรัชกาลที่ ๓ ไม่มีการสถาปนาสมเด็จพระราชินี และในสมัยรัชกาลที่ ๘ ยังไม่มีการอภิเษกสมรสนั้น พระราชินี ๘ พระองค์มีเพียง ๒ พระองค์เท่านั้นที่ทรงได้รับการสถาปนาพระอิสริยยศขึ้นเป็น “สมเด็จพระบรมราชินีนาถ”
สมเด็จพระบรมราชินีนาถพระองค์แรกก็คือ สมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ ในรัชกาลที่ ๕ และทรงเป็น สมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ในรัชกาลที่ ๖
การได้รับสถาปนาเป็น พระบรมราชินีนาถ ก็เนื่องจากทรงดำรงตำแหน่งผู้สำเร็จราชการแผ่นดิน ซึ่งสมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีทรงได้รับโปรดเกล้าฯให้รับตำแหน่งนี้เมื่อคราวที่พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จประพาสยุโรปครั้งแรกในวันที่ ๗ เมษายน ๒๔๔๐ และทรงว่าราชการในตำแหน่งนี้ถึง ๒๕๓ วันจนเสด็จกลับ
คำว่า นาถ พจนานุกรมให้ความหมายว่า “ที่พึ่ง ผู้เป็นที่พึ่ง” จึงหมายถึง เป็นที่พึ่งของพระเจ้าแผ่นดินในการช่วยปฏิบัติราชการแผ่นดิน
ส่วนคำว่า พระพันปีหลวง หมายถึง พระมเหสีของกษัตริย์องค์ก่อน และเป็นพระราชชนนีของกษัตริย์องค์ปัจจุบัน
สำหรับสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ ทรงได้รับโปรดเกล้าฯในคราวที่พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตรทรงผนวชในวันที่ ๒๒ ตุลาคม-๕ พฤศจิกายน ๒๔๙๙ และเมื่อพระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัวขึ้นครองราชย์ ทรงสถาปนาเป็น พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง
ส่วนสมเด็จพระนางเจ้าสุทิดา พัชรสุธาพิมลลักษณ์ พระบรมราชินี ทรงประกอบพระราชพิธีราชาภิเษกสมรสกับสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัวเมื่อวันที่ ๑ พฤษภาคม ๒๕๖๒ ได้รับการสถาปนาเป็น สมเด็จพระราชินีสุทิดา ต่อมาในพระราชพิธีบรมราชาภิเษกในวันที่ ๔ พฤษภาคม ๒๕๖๒ พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัวจึงโปรดเกล้าฯสถาปนาเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระราชินีสุทิดา อัครมเหสี ขึ้นเป็น สมเด็จพระบรมราชินี ทรงพระนามว่า สมเด็จพระนางเจ้าสุทิดา พัชรสุธาพิมลลักษณ พระบรมราชินี
นี่ก็เป็นความแตกต่างของ “พระบรมราชินี” และ “พระบรมราชินีนาถ” รวมทั้งความหมายของ “พระพันปีหลวง”
