เมื่อต้นปี ๒๕๐๑ คนไทยตื่นเต้นและกล่าวขานกันจนเป็นทอล์ค ออฟ เดอะทาวน์ ถึงถนนสายใหม่ของเมืองไทย จากสระบุรีเลี้ยวขวาไปโคราช ซึ่งเป็นถนนที่รัฐบาลอเมริกันให้ความช่วยเหลือในด้านงบประมาณและเทคนิคการก่อสร้าง ได้ชื่อว่า “ถนนมิตรภาพ” เป็นถนนที่ผิวจราจรลาดยางแบบแอสฟอลต์คอนกรีตแห่งแรกของเมืองไทย ราบเรียบและกว้างใหญ่อย่างที่ไม่เคยมีมาก่อน
โครงการสร้างถนนมิตรภาพจะแยกจากถนนพหลโยธินที่สระบุรีไปจนถึงจังหวัดหนองคาย มีระยะทาง ๕๐๘ กม. ช่วงแรกเริ่มสร้างในปี ๒๔๙๘ จากสระบุรีไปถึงโคราช เป็นระยะทาง ๑๔๘ กม. ตามแนวถนนสุดบรรทัดเดิม โดยองค์การยูซอมแห่งสหรัฐอเมริกาได้ส่งผู้เชี่ยวชาญมาให้คำแนะนำ ส่วนการก่อสร้างดำเนินการโดยกรมทางหลวง และตั้งแคมป์สร้างทางขึ้นที่ตำบลกลางดง อำเภอปากช่อง สระบุรี
ถนนมิตรภาพช่วงแรกนี้เมื่อสร้างเสร็จ นายแมคซ์ วัลโด บิชอฟ เอกอัครราชทูตอเมริกันประจำประเทศไทยได้ทำพิธีส่งมอบให้ จอมพล ป.พิบูลสงคราม นายกรัฐมนตรี ที่แคมป์สร้างทางกลางดง ในวันที่ ๑๐ กุมภาพันธ์ ๒๕๐๑ โดยกล่าวว่า
“ไม่ใช่เรื่องเกินจริงที่จะพูดว่า บริเวณถนนมิตรภาพนี้กำลังค่อยๆเจริญขึ้น เหมือนยกป่าออกและเอาตึกมาวางบนถนน”
ต่อมาในวันที่ ๑๐ กรกฎาคม ๒๕๐๑ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ ๙ ได้ทรงทำพิธีเปิดอย่างเป็นทางการ
ในวันที่มีพิธีมอบถนนมิตรภาพนั้น ผู้เขียนเป็นนักข่าวของ นสพ.สารเสรี แม้จะไม่ได้ไปทำข่าวครั้งนี้ แต่พรรคพวกที่ไปกลับมาเล่าด้วยความตื่นเต้นว่า ได้เอารถจิ๊ปยี่ห้อโตโยต้าที่เป็นรถตระเวนข่าวทดลองวิ่งมาแล้ว ขนาดเอาน้ำใส่เต็มแก้วตั้งไว้น้ำยังไม่กระฉอกเลย
ถนนมิตรภาพเมื่อแรกสร้างเป็นถนน ๒ เลน แต่ก็นับเป็นถนนกว้างขวางในยุคนั้น ปัจจุบันบางส่วนของถนนสายนี้ได้จมอยู่ใต้น้ำมาตั้งแต่ปี ๒๕๑๕ เมื่อมีการสร้างเขื่อนลำตะคอง ที่ใช้อยู่ในปัจจุบันเป็นถนนที่สร้างขึ้นใหม่
ส่วนป้าย ถนนมิตรภาพ FRIENSHIP HIGHWAY ที่ระลึกในการสร้างถนนสายนี้ น่าเสียดายที่หายไปแล้ว อาจจะเพราะการขยายถนนออกไป
หลังจากเปิดใช้ช่วงแรกนี้แล้ว ก็ได้สร้างช่วงนครราชสีมาจนถึงหนองคายอีก ๓๖๐ กม. แล้วเสร็จในปี ๒๕๐๔
ถนนมิตรภาพได้สร้างความเจริญรุ่งเรืองให้ภาคอีสานอย่างมาก ทั้งยังส่งผลไปถึงลาวด้วย ช่วยลดเวลาเดินทางจากกรุงเทพฯไปโคราชจากถนนเดิม ๑๐ ชม. เหลือเพียง ๓ ชม. และก่อนมีถนนที่ยังใช้เกวียนอยู่ เฉพาะช่วงจากแก่งคอยผ่านกลางดงไปออกแค่ปากช่องก็ต้องค้างกลางดงพญาไฟถึง ๒ คืน ต้องข้ามห้วยไต่เขาที่ชุกชุมด้วยสัตว์ร้ายและไข้ป่า อีกทั้งต้องสยองขวัญกับเรื่องผีปีศาจชื่อแปลกๆ อย่าง “ผีตีนเดียว” แม้ต่อมาจะเปลี่ยนชื่อเป็นดงพญาเย็น ก็ไม่ได้ช่วยให้อันตรายจากไข้ป่าและสัตว์ร้ายลดลง
ถนนมิตรภาพเป็นทางหลวงแผ่นดินหมายเลข ๒ และไม่ได้เริ่มต้นที่อนุสาวรีย์ประชาธิปไตย ใจกลางของกรุงเทพฯเหมือนทางหลวงแผ่นดินอีก ๒ สาย คือถนนพหลโยธินไปภาคเหนือ และถนนสุขุมวิทไปภาคตะวันออก แต่เริ่ม กม.๐ ที่จังหวัดสระบุรี ส่วนทางหลวงหมายเลข ๔ ถนนเพชรเกษม ไปภาคใต้ เริ่มนับที่สี่แยกท่าพระ
ปัจจุบันถนนมิตรภาพได้ต่อไปถึงสะพานมิตรภาพไทย-ลาวที่หนองคายแล้ว และไม่ได้กว้างแค่ ๒ เลนอย่างที่ตื่นเต้นกันเมื่อปี ๒๕๐๑ แต่มี ๔-๑๐ ช่องการจราจร ส่วนน้ำในแก้วจะกระฉอกหรือไม่ ก็ลองไปดูกัน
