เพราะโควิด ๑๙ ที่ระบาดไปทั่ว ทำให้ทั้งโลกต้องระส่ำระวังตัวกันแจ หากประมาทไปหน่อยเดียวก็อาจถึงตาย ที่ชุมนุมคนจำนวนมากจึงต้องระงับไว้ก่อน ทั้งสถานบันเทิง สนามกีฬา จนถึงโรงเรียน แต่การศึกษาจะหยุดไม่ได้ เพราะเป็นการเสียโอกาสการพัฒนาความรู้ของเยาวชนที่จะเป็นอนาคตของชาติ เมื่อไปโรงเรียนไม่ได้ก็ต้องหาทางออกด้วยการเรียนออนไลน์อยู่ที่บ้าน นี่เป็นนิวนอร์มอลไม่ใช่เฉพาะเมืองไทย แต่ทำแบบนี้กันหลายประเทศ ถือเป็นนิวนอร์มอลของประเทศที่มีเทคโนโลยีเจริญแล้ว
แต่การเรียนอยู่ที่บ้านด้วยเทคโนโลยีแบบนี้ เมืองไทยเรามีตั้งแต่ ๒๖ ปีที่แล้ว ก่อนที่อินเตอร์เนทจะเริ่มมาถึงเมืองไทย ๒ ปี เรียกกันว่า “ครูตู้” วันนี้ก็ยังมีอยู่ ทั้งนี้เนื่องมาจากพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ทรงมีพระราชดำริว่า การศึกษาของชาติยังมีความเหลื่อมล้ำอยู่ นักเรียนชนบทที่ห่างไกลในถิ่นทุรกันดารยังด้อยโอกาส ขาดแคลนครู ครูไม่ครบชั้น และครูสอนไม่ตรงสาขาวิชาเอก ทรงมีพระราชปณิธานในการแก้ไขโดยจัดการศึกษาให้เท่าเทียมกันด้วยเทคโนโลยีที่ทันสมัยที่สุดในขณะนั้น พระราชทานพระราชทรัพย์ส่วนพระองค์เป็นทุนประดิม ๕๐ ล้านบาท จัดตั้งมูลนิธิการศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียม ในพระบรมราชูปถัมภ์ ถ่ายทอดการเรียนการสอนจากห้องเรียนต้นทางไปยังโรงเรียนเครือข่ายทั่วประเทศ เริ่มออกอากาศในวันที่ ๕ ธันวาคม ๒๕๓๘ เป็นปฐมฤกษ์ ในวโรกาสทรงครองสิริราชสมบัติครบ ๕๐ ปี ในปีกาญจนาภิเษก พุทธศักราช ๒๕๓๙ โดยถ่ายทอดสดการเรียนการสอนระดับปฐมศึกษาปีที่ ๑ ถึงมัธยมปีที่ ๖ จากโรงเรียนวังไกลกังวล หัวหิน ซึ่งเป็นโรงเรียนราษฎร์ที่รัชกาลที่ ๘ ทรงจัดตั้งขึ้นในปี ๒๔๘๑ เพื่อเป็นที่ให้การศึกษาแก่บุตรหลานของเจ้าหน้าที่ผู้รักษาวังไกลกังวลที่ยังไม่มีสถานที่เล่าเรียน ต่อมามีบุตรหลานของชาวหัวหินมาขอเข้าเรียนด้วยเป็นจำนวนมาก
จากนั้นก็เพิ่มช่องอาชีพ ช่องนานาชาติ และช่องมหาวิทยาลัย รวม ๑๕ ช่อง โดยถ่ายทอดจากวิทยาลัยการอาชีพวังไกลกังวลและมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลรัตนโกสินทร์ วิทยาลัยเขตวังไกลกังวลด้วย ออกอากาศตลอด ๒๔ ชั่วโมง สามารถเรียนการสอนสดและย้อนหลังผ่านอุปกรณ์พกพา เช่น โทรศัพท์สมาร์ทโฟน iPad และ Tablet ได้ด้วย
มูลนิธิฯได้จัดอุปกรณ์การศึกษาพระราชทานให้แก่โรงเรียนทุกภาคทั่วประเทศกว่าสามหมื่นแห่ง นอกจากประเทศไทยแล้ว ยังได้พระราชทานอุปกรณ์รับสัญญาณให้กับโรงเรียนรัฐชั้นนำของประเทศลาว อย่างโรงเรียนมัธยมสมบูรณ์ทิพย์ ในนครเวียงจันทน์ โดยนำไปติดตั้งให้ในห้องพิเศษหรือห้องเด็กอัจฉริยะ และสถานศึกษาอีกหลายแห่งในนครเวียงจันทน์ แขวงบ่อแก้ว และนครจำปาสักด้วย
ต่อมาในปี ๒๕๔๕-๒๕๔๗ ประเทศปาปัวนิวกินีมีความสนใจ ขอส่งคณะข้าราชการกระทรวงศึกษาธิการมาทำโครงการวิจัยการศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียมที่โรงเรียนวังไกลกังวลและสถานีวิทยุโทรทัศน์การศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียม เพื่อเป็นต้นแบบโครงการการศึกษาทางไกลของประเทศปาปัวนิวกินี
ส่วนประเทศมาเลเซีย มูลนิธิการศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียมด้วยความสนับสนุนงบประมาณจากสำนักงานความร่วมมือเพื่อการพัฒนาระหว่างประเทศ ได้นำอุปกรณ์รับสัญญาณไปติดตั้งที่วัดไทย ๑๕ แห่งในรัฐกลันตัน ตามคำขอของรัฐบาลมาเลเซีย เพื่อให้เยาวชนมาเลย์เชื้อสายสยามได้รับการศึกษาจากโรงเรียนวังไกลกังวลนี้ด้วย
ที่อินเดียและเนปาลก็มีการจัดโครงการศึกษาทางไกลสู่แดนพุทธภูมิ ในวโรกาสพระชนมพรรษาครบ ๗ รอบในวันที่ ๕ ธันวาคม ๒๕๕๔ ได้นำอุปกรณ์การศึกษาทางไกลจากวังไกลกังวลไปติดตั้งให้แก่วัดไทยในอินเดีย ๔ แห่ง คือ วัดไทยพุทธคยา วัดไทยกุสินาราเฉลิมราชย์ วัดไทยนาลันทา วัดไทยไพศาลี กับที่เนปาลอีก ๑ แห่ง คือ วัดไทยลุมพินี
ในรัชกาลที่ ๑๐ ซึ่งทรงมีพระปฐมบรมราชโองการ “เราจะสืบสาน รักษา และต่อยอด และครองแผ่นดินโดยธรรม เพื่อประโยชน์สุขแห่งอาณาราษฎรตลอดไป” พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงเห็นว่าการพัฒนาการทางการศึกษา คือการสร้างความมั่นคงของประเทศ อีกทั้งยังทรงเข้าพระทัยถึงความก้าวหน้าทางเทคโนโลยีในยุคปัจจุบันอย่างถ่องแท้ จึงโปรดเกล้าฯให้พัฒนาต่อยอดการศึกษาทางไกลให้ทันสมัยด้วยเทคโนโลยีที่ก้าวหน้ามากขึ้น แต่ยังคงยึดแนวทางของพระราชบิดา
ปัจจุบัน คณะกรรมการบริหารมูลนิธิการศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียม ในพระบรมราชูปถัมภ์ นำโดย พลเอกดาวพงษ์ รัตนสุวรรณ ประธานคณะกรรมการ ได้น้อมนำพระราโชบายของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมาปฏิบัติ ก่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงครอบคลุมการเรียนรู้ตลอดชีวิต สำหรับประชาชนทุกวัย ขยายไปถึงระดับปฐมวัยปีที่ ๑ ส่วนรายการนอกเวลาเรียนก็มีรายการความรู้รอบตัว วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม รายการสำหรับเด็ก รายการผู้สูงวัย จนถึงรายการพัฒนาวิชาชีพครู รวมทั้งเพิ่มช่องทางออกอากาศ รับชมได้ทั้งระบบทีวีดาวเทียม ระบบออนไลน์บนเว็บไซต์ เข้าถึงประชาชนทุกกลุ่มทุกวัย โดยเฉพาะกลุ่มโรงเรียนขนาดเล็กที่ตั้งอยู่ในชนบทห่างไกลกว่า ๓๑,๐๐๐ แห่ง ได้แก่โรงเรียนสังกัดคณะกรรมการส่งเสริมการศึกษาเอกชน โรงเรียนตำรวจตระเวนชายแดน โรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษา โรงเรียนสังกัดองค์กรปกครองท้องถิ่น รวมทั้งสถานศึกษาสังกัดสำนักงานส่งเสริมการศึกษานอกระบบ และยังรวมไปถึงโรงเรียนในประเทศเพื่อบ้านที่ซึ่งสนใจรับอุปกรณ์การศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียมพระราชทาน เช่น กัมพูชา ลาว พม่า เวียดนาม มาเลเซีย และจีน
ในวันนี้ ประเทศเจริญแล้วใช้วิธีเรียนออนไลน์เป็นนิวนอร์มอล แต่บางประเทศที่ยังไม่มีอินเตอร์เนท อย่างคิวบา ก็ใช้วิธีเรียนทางไกลผ่านดาวเทียมที่ไทยเรามีมา ๒๖ ปีแล้ว
นี่คือพระราชกรณียกิจของ “มหาราชผู้ยิ่งใหญ่ ผู้ไม่เคยสู้รบกับใคร” แต่ทรงมุ่งที่จะดูแลทุกข์สุขของอาณาประชาราษฎร์ทุกหมู่เหล่า โดยไม่ทรงย่อท้อตลอดระยะเวลาครองราชย์อันยาวนานถึง ๗๐ ปี
