"สิ่งมีชีวิตบนโลกนี้ดำรงอยู่ได้ด้วยการอาศัยน้ำ" เป็นคำกล่าวที่ถูกต้องและเป็นจริงมากที่สุดเพราะหากร่างกายมนุษย์ขาดน้ำก็ไม่สามารถอยู่ได้เช่นเดียวกับทุกสิ่งมีชีวิตรวมถึงธรรมชาติต้นไม้ป่าหากไม่มีน้ำพวกเขาก็ต้องล้มตาย
"ป่ามรดกโลกดงพญาเย็น-เขาใหญ่ครอบคลุมพื้นที่ 6 จังหวัดซึ่งพื้นที่ทั้งสิ้นราว3,800,000 ไร่หรือ 6,000 ตร.กม.ที่นี้คือต้นกำเนิดของแม่น้ำหลายสายที่รับน้ำมาจากลำธารหลายสิบสายจากป่าผืนนี้ รายการสารคดีธรรมชาติของไทยเรื่องมรดกโลกดงพญาเย็น-เขาใหญ่ในรูปแบบ Reality ตอนต้นธารแห่งชีวิต” โดยนายพฤฒิเกิดชูชื่นรองประธานคณะกรรมการที่ปรึกษากลุ่มป่ามรดกโลกดงพญาเย็น - เขาใหญ่จากแดรี่โฮมนักธุรกิจชาวโคราชที่รับผิดชอบต่อสังคมจะพาไปหาต้นกำเนิดต้นน้ำของแม่น้ำมูลที่ชื่อว่าแม่น้ำลำตะคอง
นายพฤฒิ กล่าวว่าตนมีความผูกพันกับอุทยานแห่งชาติเขาใหญ่มาตั้งแต่เด็กเมื่อโตจึงได้มาอยู่เขาใหญ่และทำธุรกิจที่นี้อีกทั้งมีความสนใจเรื่องป่า จึงได้เป็นคณะกรรมการมรดกดงพญาเย็น-เขาใหญ่ ซึ่งเขาใหญ่มีความสำคัญมาก เพราะป่าเชื่อมโยงต่อระบบนิเวศและความเป็นอยู่ดีกินดีของมนุษย์ ทุกครั้งที่ขับรถขึ้นอีสานทุกคนคงไม่สามารถละสายตาจากอ่างเก็บน้ำขนาดใหญ่ทะเลสาบหลังเขื่อนลำตะคองได้นายพฤฒิกล่าวต่อว่าถนนมืตรภาพไม่ได้อยู่สูงหรืออยู่บนเขาอย่างทุกวันนี้แต่เป็นเส้นวิ่งเลียบลำน้ำลำตะคองเป็นถนนเส้นเล็กๆวิ่งเลาะตามไหล่เขาตามชุมชนต่างๆ แต่ถนนสายเก่านั้นได้จมน้ำไปก่อนหน้านี้จนกระทั่งเกิดวิกฤตภัยแล้งที่ผ่านมาทำให้ถนนสายนี้ปรากฎให้ทุกคนได้เห็นและใช้เส้นทางของถนนนั้น "ลำตะคอง" เป็นการบรรจบของเส้นน้ำหลายๆสายรวมกันซึ่งมีความหมายมากมายต่อชาวอำเภอปากช่องและชาวโคราชอย่างยิ่งยวดซึ่งอ่างเก็บน้ำลำตะคองแลกมาด้วยการเปลี่ยนแปลงหลายๆอย่างทั้งชีวตความเป็นอยู่ของผู้คนหรือการที่ผู้คนส่วนหนึ่งต้องอพยพเปลี่ยนระบบนิเวศน้ำไหลเป็นระบบนิเวศน้ำนิ่งแต่ชาวชุมชนทุกคนก็ร่วมกันดูแลลำตะคองให้ใสสะอาดร่วมกันรักษ์เขาใหญ่ดูแลแม่น้ำลำตะคองเพราะลำตะคองช่วยสร้างอาชีพมีงานทำมีรายได้เกิดอาชีพใหม่ๆ ทั้งประมงการเกษตรและทำน้ำประปา
นอกจากลำตะคองจะไหลไปจรดกับลำน้ำอื่นๆ เช่น ลำพระเพลิง ลำเชียงไกร ลำแชะ และอื่นๆ ก่อนที่จะเป็นแม่น้ำมูลไหลลงสู่แม่น้ำโขงที่โขงเจียม จ.อุบลราชธานี ลำตะคองยังมีสัตว์เฉพาะถิ่นที่ยังต้องการการศึกษาวิจัยและส่งเสริมให้เกิดการอนุรักษ์อย่างจริงจังเช่นหอยขมเปลือกบางลำตะคอง ซึ่งมีข้อมูลวงจรชีวิตของหอยฝาเดียวชนิดนี้น้อยมากหรือกิ้งก่ายักษ์ที่ชาวปากช่องเรียกว่า ลั้ง หรือมีชื่อทางการว่า ตะกอง ซึ่งตะกองเป็นสัตว์เลื่อยคลานประเภทกิ้งก่าไทยที่มีขนาดใหญ่ที่สุด
นายพฤฒิกล่าวอีกว่า พื้นที่มรดกโลกดงพญาเย็น-เขาใหญ่เป็นแหล่งกำเนิดต้นน้ำหลายสายมากหนึ่งในสายที่สำคัญคือลำตะคองที่มีคุณูปการมากมายก่อให้เกิดชุมชนอารยธรรมต่างๆมากมาย ปัจจุบันนี้เขื่อนลำตะคองช่วยเก็บกักน้ำ กลายเป็นแหล่งน้ำสำคัญของชาวโคราช ซึ่งชาวโคราชถ้าไม่มีเขื่อนลำตะคองก็จะไม่มีน้ำใช้น้ำทุกหยดที่เข้าและออกจากอ่างเก็บน้ำลำตะคองล้วนมีความหมาย โดยอ่างเก็บน้ำความจุ 310 ล้านลูกบาศก์เมตรนี้ เกิดจากเขื่อนลำตะคองที่สร้างขึ้นในปี พ.ศ.2507 และเสร็จในปี พ.ศ.2512 เป็นเขื่อนสูง 40 เมตรสันเขื่อนยาว 527 เมตรนับจากปีพ.ศ.2547 อ่างเก็บน้ำลำตะคองถูกสูบขึ้นไปบนเขายายเที่ยง เพื่อนำกลับมาผลิตไฟฟ้า ณ โรงไฟฟ้าลำตะคองชลภาวัฒนา ซึ่งเป็นโรงไฟฟ้าใต้ดินแห่งเดียวของไทย ก่อนจะเกิดโรงไฟฟ้าได้ การไฟฟ้านครหลวงจะต้องมีการศึกษาความเหมาะสมและการผลิตไฟฟ้าด้วยพลังน้ำเป็นการยืมน้ำจากคนโคราชมาสร้างโรงไฟฟ้า เพื่อนำสิ่งที่มีอยู่เดิมมาใช้ให้เกิดประโยชน์ซึ่งน้ำไม่ได้ไปไหนไฟก็ให้คนโคราชใช้เพราะเป็นโรงไฟฟ้าพลังงานเมื่อผลิตพลังงานเสร็จแล้ว โรงไฟฟ้าพลังน้ำที่เสริมความมั่นคงของระบบ และพอเราผลิตพลังงานไฟฟ้ามีสายส่งเชื่อมโยงไปที่โคราช กฟผ.มีสายส่งเชื่อมโยงกันทั่วประเทศเพราะฉะนั้น ถ้าเกิดพื้นที่อื่นไม่เพียงพอการไฟฟ้าตรงนี้ก็สามารถส่งไปช่วยที่อื่นได้ "น้ำจากฟ้าประปาภูเขา" เกิดจากฝนตกลงมาบนภูเขาลูกนี้ เนื่องจากเกิดความอุดมสมบูรณ์ของป่า จึงได้นำมาทำประปาเป็นวงจรชีวิต เพราะถ้ามีน้ำตรงนี้ชาวบ้านก็อยู่ได้ทำการเกษตรได้ดำรงชีวิตได้ "น้ำคือชีวิต ชีวิตจะอยู่ได้บนโลกใบนี้ต้องมีน้ำซึ่งน้ำดินป่ามีความสำคัญอย่างมาก เพราะป่าจะเป็นป่าได้ต้องมีดินและน้ำประกอบกัน ถ้าป่าไม่มีดินไม่มีน้ำยากมากที่จะเป็นป่าและต่อให้บางครั้งทุกคนบอกป่าไม่มีดินเป็นได้ แต่ก็ขาดน้ำไม่ได้อีก" นายพฤฒิกล่าว
การเดินทางตามหาตาน้ำลำตะคอง "นายพฤฒิและเจ้าหน้าที่อุทยานแห่งชาติ" ได้ร่วมเดินทางเข้าไปในอุทยานแห่งชาติเขาใหญ่โดยมีทั้งเดินเท้าเข้าป่าและใช้เรือคายักทวนสายน้ำลำตะคองไปเพื่อพาย้อนไปยังจุดกำเนิดของลำตะคอง
นายพฤฒิกล่าวด้วยว่าระหว่างเดินทางไปยังคลองยาวเฒ่า ซึ่งมีฐานเฉพาะกิจของเจ้าหน้าที่อุทยานแห่งชาติอยู่นั้น ได้พบกับนกกกหรือนกเงือกที่ใหญ่ที่สุดในขาใหญ่ รวมถึงรอยเท้าสัตว์นานาชาติไม่ว่าจะเป็นรอยเท้ากระทิงหมีหรือฝูงหมูป่าที่ซุยดินหรือลักษณะคล้ายๆ การพรวนดินเพื่อหาไส้เดือนกินอีก ทั้งได้เห็นพันธุ์ไม้นานาชาติทุ่งหญ้าและกล้าไม้เล็กๆมากกว่า 20 ชนิดที่ควรค่าต่อการศึกษา "เขายายเฒ่าเป็นจุดสำคัญมากเพราะเป็นต้นน้ำลำตะคองหรือต้นน้ำมูล เพราะว่าลำตะคองลงมาก็มาต่อกับแม่น้ำมูลข้างบนเป็นจุดบรรจบของคลองหลายสาย แต่คลองที่สำคัญเรียกว่าคลองยายเฒ่าเป็นคลองที่สายใหญ่ที่สุดในบริเวณนั้น เกิดจากการลำน้ำเล็กเป็นตาน้ำหลายสายมาบรรจบกันเป็นจุดที่น้ำใสสะอาดเป็นน้ำบริสุทธิ์ ซึ่งจังหวัดนครราชสีมาใช้น้ำจากแหล่งนี้ในพิธีศักดิ์สิทธิ์พิธีราชาภิเษกของในหลวงรัชกาลที่ 10 เป็นจุดที่น่าเข้าไปเยี่ยมชมได้ ซึ่งตลอดเส้นทางก็มีความอุดสมบูรณ์อย่างมาก" นายพฤฒิกล่าว
แม้การเดินทางครั้งนี้จะไปไม่ถึงยอดเขาฟ้าผ่าอย่างที่ตั้งใจไว่แต่ยิ่งเดินเข้าไปไกลในป่าลึกจะได้เห็นลำน้ำลำตะคองซึ่งน้ำจะมีความใสเย็นและเป็นน้ำที่สะอาดมากที่สำคัญได้เรียนรู้ว่าตาน้ำของลำตะคองไม่ได้มีอยู่ณจุดใดจุดหนึ่งทว่าป่าประกอบด้วยตาน้ำจำนวนนับไม่ถ้วนที่ซ่อนตัวอยู่ในช่องเขา
"การมาเห็นตาน้ำด้วยตาของตนเอง ทำให้เข้าใจอย่างลึกซึ้งว่า น้ำไม่ใช่ว่าหลั่งมาจากฟ้าแล้วไม่ได้สัมพันธ์กับสิ่งใดเพราะต่อน้ำไหลมาจากฟ้าที่เรียกว่าฝนแต่ก็ต้องมีป่ามีดินไว้ซับน้ำเป็นวงเวียนวัฎจักรโดยที่เราไม่สามารถบอกได้ว่าอะไรเกิดก่อนเกิดหลัง เมื่อฝนตกลงมาถ้าไม่มีป่าที่จะซับน้ำเอาไว้ก็จะไม่มีน้ำไว้ให้ใช้ได้ตลอดปี การที่ได้เห็นตาน้ำทำให้รู้ว่า ป่าที่เห็นอุดมสมบูรณ์มีคุณประโยชน์อย่างไร ตาน้ำเป็นแหล่งน้ำที่ผุดออกมาจากดิน ค่อยๆไหลมารวมกันกลายเป็นห้วยเล็กๆ ก่อนจะเป็นลำธาร จากลำธารเป็นคลองเป็นแม่น้ำสายใหญ่ๆ เป็นทะเลสาบและไกลลงสู่ทะเลในที่สุด ถ้าเห็นตาน้ำจะเห็นว่าจุดเริ่มต้นของน้ำอยู่ตรงไหน"นายพฤฒิกล่าว
อย่างไรก็ตาม ลำตะคองตาน้ำไม่ได้มีเพียงประโยชน์ต่อมนุษย์เท่านั้น แต่สายน้ำเป็นสายธารแห่งชีวิตของทุกสิ่งมีชีวิต นายพฤฒิกล่าวทิ้งท้ายว่า การทำธุรกิจในยุคปัจจุบันหมดสมัยที่จะหวังเพียงผลกำไรอย่างเดียว การทำธุรกิจต้องคำนึงถึงผลกระทบต่อทรัพยากรธรรมชาตินี่คือ ป่าน้ำล้วนมีความสำคัญต่อระบบนิเวศมีป่า จึงมีน้ำมีน้ำจึงมีป่าทุกคนต้องดูแลระบบนิเวศและควรอนุรักษ์แหล่งน้ำของเราเอาไว้เพราะน้ำคือชีวิตของทุกคน
////////////////
