อดีตแกนนำกลุ่ม We Move จวกหยิบกฎหมายลิขสิทธิ์บิดเบือน หลัง “อ้น สราวุธ” ระบายความรู้สึกคนไม่ยืนทำความเคารพเพลงสรรเสริญพระบารมี ขู่มีความผิดตามกฎหมาย ชี้ต้องดูเจตนาเป็นหลัก ถาม “แอดมินเพจเมเจอร์ฯ คิดอะไรอยู่”
จากกรณีที่ “อ้น สราวุธ มาตรทอง” นักแสดงชื่อดังได้บันทึกภาพชายคนหนึ่งที่ไม่ยืนทำความเคารพเพลงสรรเสริญพระบารมี พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๑๐ แล้วระบายความรู้สึก ก่อนจะลบโพสต์ออกไป แต่มีชาวเน็ตที่มีแนวคิดฝั่งตรงข้ามรัฐบาล พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรี อ้างว่าการนั่งขณะทำความเคารพเป็นสิทธิส่วนบุคคล และโต้กลับนักแสดงหนุ่มว่าการถ่ายภาพในโรงภาพยนตร์เป็นการกระทำที่ผิดกฎหมาย
หนำซ้ำ เฟซบุ๊ก Major Group ของบริษัท เมเจอร์ ซีนีเพล็กซ์ กรุ้ป จำกัด (มหาชน) โพสต์เฟซบุ๊กในลักษณะคล้ายข่มขู่ อ้น สราวุธ ระบุว่า “การแอบถ่ายขณะที่ภาพยนตร์กำลังฉายอยู่ ไม่ว่าจะเป็นรูปหรือคลิปลงโซเชียลฯ โดยที่เจ้าของลิขสิทธิ์ไม่อนุญาตทั้งภาพและเสียงจากภาพยนตร์ ไม่ว่าทั้งหมดหรือบางส่วน ต้องระวางโทษจำคุกตั้งแต่หกเดือนถึงสี่ปี หรือปรับตั้งแต่หนึ่งแสนบาทถึงแปดแสนบาท หรือทั้งจำทั้งปรับ” ทั้งๆ ที่ อ้น สราวุธ ไม่ได้ถ่ายภาพขณะที่โรงภาพยนตร์ฉาย แต่เมเจอร์ซีนีเพล็กซ์พยายามที่จะใช้คำว่า “การแอบถ่ายขณะที่ภาพยนตร์กำลังฉายอยู่”
น.ส.ศุภมาส เสนะเวส อดีตผู้ก่อตั้งกลุ่ม “ขบวนผู้หญิงกับการปฏิรูปการเมือง” หรือ WeMove โพสต์ข้อความผ่านเฟซบุ๊ก อธิบายว่า กรณีมิได้ยืนถวายความเคารพ โดยมิได้แสดงอาการอื่นใด เพียงนั่งเฉยๆ ไม่ถือเป็นการหมิ่นพระบรมเดชานุภาพ ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 112 ตามแนวคำพิพากษาที่มีมาแล้วหลายคดี ยกเว้นมีการตะโกนถ้อยคำ หรือแสดงอาการอื่นที่แสดงการดูถูกดูหมิ่น จึงจะเข้าข่ายหมิ่นพระบรมเดชานุภาพ
การไม่ยืนถวายความเคารพ แต่เดิมเป็นความผิดตามพระราชบัญญัติวัฒนธรรมแห่งชาติ พ.ศ. 2485 ซึ่งมีพระราชกฤษฎีกาประกอบว่า ต้องยืนทำความเคารพเพลงชาติ เพลงสรรเสริญพระบารมี ฯลฯ โดยมีโทษปรับไม่เกิน 100 บาท หรือจำคุกไม่เกิน 1 เดือน หรือทั้งจำทั้งปรับ แต่ปัจจุบันได้ยกเลิกพระราชบัญญัติวัฒนธรรม พ.ศ. 2553 แทน ซึ่งไม่มีเรื่องนี้
“เข้าใจได้ว่าปัจจุบันไม่มีกฎหมายบังคับในเรื่องนี้ จึงเป็นเรื่องจิตสำนึกและการรู้การควรไม่ควร เป็นเรื่องที่คนทั่วไปติเตียนมากกว่า” น.ส.ศุภมาสระบุ
อย่างไรก็ตาม การที่เพจเมเจอร์ออกมาโพสต์ข้อความ ก็เป็นเรื่องของการนำกฎหมายมากล่าวอย่างบิดเบือน เพราะตามพระราชบัญญัติลิขสิทธิ์ พ.ศ. 2537 การจะมีบทลงโทษตามที่กล่าวอ้าง ซึ่งสรุปมาจากมาตรา 69 วรรค 2 ของพระราชบัญญัติดังกล่าวนั้น เป็นบทลงโทษของการกระทำความผิดตามมาตรา 28 (1) สรุปความ คือ เป็นการละเมิดลิขสิทธิ์งานแพร่เสียงแพร่ภาพ โดยการจัดทำสื่อโสตทัศน์ ภาพยนตร์ สื่อบันทึกเสียง เพื่อแพร่เสียงแพร่ภาพซ้ำในโรงภาพยนตร์ในขณะฉายภาพยนตร์ เพื่อประโยชน์ทางการค้าหรือมีการเรียกเก็บเงิน
ทั้งนี้ การกระทำของ อ้น สราวุธ ไม่ได้เข้าองค์ประกอบเหล่านี้แต่ประการใด อ้น สราวุธ ถ่ายคลิปคนที่ไม่ยืนขึ้นถวายความเคารพ แต่ไม่ได้ถ่ายคลิป ถ่ายวิดีโอ ภาพยนตร์ที่กำลังฉายเพื่อนำมาแพร่ซ้ำ และมิได้มีผลประโยชน์ทางการค้าใดๆ แต่เหนือสิ่งอื่นใดกฎหมายที่มีโทษทางอาญาเช่นนี้จะต้องดูที่เจตนาเป็นสำคัญ กรณีที่เกิดขึ้นจะเห็นว่า อ้น สราวุธ ก็มิได้มีเจตนาจะบันทึกวิดีโอภาพยนตร์ดังกล่าวเลย เป็นการถ่ายขณะบรรเลงเพลงสรรเสริญพระบารมีแสดงการไม่ยืนขึ้นของชายผู้นั้นเท่านั้น มิได้มีเจตนานำภาพหรือวิดีโอของภาพยนตร์เรื่องที่ฉายมาเผยแพร่แต่ประการใด คนทั่วไปยังไม่รู้เลยด้วยซ้ำว่านั่นคือภาพยนต์เรื่องใด จึงไม่ต้องกังวลใดๆ ทั้งสิ้น
“ถามว่าเราหยิบโทรศัพท์ขึ้นมาถ่ายอะไรในขณะชมภาพยนตร์ได้หรือไม่ ตอบว่าได้ ถ้าไม่ใช่การบันทึกภาพหรือเสียงภาพยนตร์ที่กำลังฉายอยู่ เช่น หุ้นส่วนโทร.มาบอกให้ช่วยถ่ายภาพบัตรประชาชนส่งไลน์ให้ตอนนั้น เพื่อใช้ประกอบการทำธุรกรรมเร่งด่วน เป็นต้น ผู้มีจริยธรรมและความรับผิดชอบต่อสังคม ไม่สมควรอย่างยิ่ง ที่จะใช้กฎหมายเป็นเครื่องมือมาข่มขู่คนแบบผิดๆ ก็ไม่ทราบว่าแอดมินของเพจเมเจอร์คิดอะไรอยู่”
อนึ่ง ที่ผ่านมาเฟซบุ๊กเพจ Major Group มักจะมีพฤติกรรมหยิบภาพยนตร์เสียดสีเหตุการณ์บ้านเมืองมาโดยตลอด มีผู้ติดตามมากกว่า 5 ล้านคน