“ช่อผกา วิริยานนท์” อดีตดาราและพิธีกรชื่อดัง โพสต์เฟซบุ๊กถึงรายการ “Master Chef Thailand” ควรออกมาขอโทษประชาชนอีกครั้ง หลังนำปลากระเบน สัตว์หายากมาเป็นวัตถุดิบ
จากกรณี ดร.ธรณ์ธำรงนาวาสวัสดิ์ นักวิชาการด้านทะเลและสิ่งแวดล้อม ได้โพสต์ข้อความลงในเฟซบุ๊กเพจ Thon Thamrongnawasawat ถึงกรณีที่รายการเรียลิตีแข่งขันทำอาหาร “มาสเตอร์เชฟ ประเทศไทย” นำปลากระเบนนกมาเป็นวัตถุดิบ เป็นสัตว์หายากของทะเลไทย ด้านชาวเน็ตจวกยับไม่ควรเรียกเรตติ้งด้วยวิธีนี้
ต่อมาผู้ผลิตรายการ “มาสเตอร์เชฟ ประเทศไทย” ได้ออกมายืนยันว่าปลากระเบนที่ใช้ในการแข่งขัน คือ ปลากระเบนเนื้อดำ หรือปลายี่สน วัตถุดิบพื้นบ้านที่นำมาใช้ประกอบอาหารหลายเมนู โดยเฉพาะปลายี่สนผัดหวาน เครื่องข้าวแช่โอทอปเพชรบุรี ย้ำไม่มีนโยบายนำสัตว์ต้องห้ามมาเป็นวัตถุดิบ ยึดตามกฎหมายเป็นหลัก
ล่าสุด วันนี้ (5 มี.ค.) “ช่อผกา วิริยานนท์” อดีตดาราและพิธีกรชื่อดัง ได้ออกมาโพสต์ข้อความผ่านเฟซบุ๊กส่วนตัวถึงกรณีดังกล่าวว่า ถึงอย่างไรตนเองก็ยังอยากเห็นรายการ Master Chef Thailand ออกมาขอโทษประชาชน เพราะการแถลงที่ผ่านมาของคุณมีหลายจุดที่ทำให้ประชาชนเข้าใจผิด เสมือนส่งเสริมให้กินและอาจทำให้เกิดปรากฎการณ์ล่าปลากระเบน พร้อมกับระบุ 10 เหตุผล ที่สังคมยังไม่เข้าใจ
1. ปลากระเบนนก (Eagle ray) เป็นชื่อเรียกของทั้งแก๊งหรือศัพท์ทางการ คือ วงศ์ปลากระเบนนก คือแก๊งที่เป็นกระเบนตัวใหญ่ มีลาย ปีกกว้าง ปากยื่น ไม่ว่าใครจะพยายามทำให้เข้าใจว่าเป็นชื่ออื่นอย่างไร ตัวที่ตายและโดนชำแหละโชว์ในจอ มันก็คือปลากระเบนในกลุ่ม Eagle ray ซึ่งหายากและใกล้สูญพันธุ์
2. ปลาในกลุ่ม Eagle ray จัดอยู่ใน red list หรือบัญชีแดงขององค์กรระดับโลก หรือ IUCN สหภาพระหว่างประเทศเพื่อการอนุรักษ์ธรรมชาติ เพราะใกล้สูญพันธุ์ จึงไม่ใช่ปลาที่หาได้ง่ายในท้องตลาดทั่วไปตามที่เข้าใจกัน
3. ปลากระเบนมีเป็นร้อยพันธุ์ค่ะ ไม่แปลกที่ประชาชนไม่ทราบ แต่วิธีอธิบายของทางรายการในจดหมายชี้แจง อาจทำให้ประชาชนเข้าใจสับสนได้ โดยเฉพาะปลากระเบนที่ชาวบ้านจับมากินเกือบทั้งหมดเป็นปลากระเบนพันธุ์ที่อยู่ตามพื้นทราย ไม่ใช่พันธุ์ที่บินอยู่กลางน้ำแบบ Eagle ray ในรายการค่ะ และชาวประมงไม่ได้ตั้งใจจับแต่มันติดอวนมา เมื่อมาถึงท่าจะทิ้งก็เสียดาย จึงนำไปจำหน่าย และเนื่องจากมันเป็นปลากระดูกอ่อน ถ้าเก็บไว้นานจะมีกลิ่นแอมโมเนียรุนแรง จึงมักนำไปแปรรูปในรูปแบบอื่น.
4. การนำปลากระเบนมาทำอาหารในรายการทีวีอื่นนั้น เป็นเรื่องของแต่ละรายการ แต่อยากให้ประชาชนตระหนักว่าไม่ควกินสัตว์ที่ใกล้สูญพันธุ์นะคะ
5. ยังไม่มีการทำฟาร์มเพาะเลี้ยงปลากระเบนแบบที่รายการเอามากินนะคะ ฟาร์มที่เลี้ยงกันคือกระเบนน้ำจืดตัวเล็กๆ เลี้ยงเป็นปลาสวยงามค่ะ ไม่ใช่เลี้ยงจำหน่ายเพื่อการบริโภค
6. ปลาตัวที่ถูกชำแหละในรายการยังไม่ได้รับการคุ้มครองตามกฎหมายไทย ฉะนั้น การนำปลาดังกล่าวมาเป็นวัตถุดิบออกรายการไม่ผิดกฎหมายไทยนะคะ แต่ผิดกติกาสากลของโลก
7. อยากให้มีกระบวนการพิสูจน์ว่าปลาตัวที่ถูกนำมาชำแหละในรายการ เป็นพันธุ์ Aetobatus narinari ตามข้อสงสัยของนักวิชาการหรือไม่ เพราะหากเป็น Aetobatus narinari ซึ่งห้ามนำเข้ามาจำหน่ายในไทย คนขายน่าจะทำผิดกฎหมายค่ะ (ส่วนคนซื้อผิดไหม ขอผู้รู้ช่วยชี้แจงด้วย) การทำให้กระจ่างจะช่วยหยุดการลับลอบนำปลาชนิดนี้มาจำหน่ายในไทยได้
8. วัฒนธรรมการกินอาหารพื้นบ้านที่ผ่านมาของไทย ไม่ใช่เรื่องผิด แต่ปัจจุบันหากมีข้อมูลชัดเจนว่า ที่เคยกินกันนั้นมันใกล้จะสูญพันธุ์แล้ว เช่นอดีตที่เราเคยกินเต่า กินพะยูน เมื่อมีข้อมูลให้ตระหนักรู้ คนส่วนใหญ่ที่มีความเจริญทางจิตใจมากพอ ก็ร่วมกันสร้างวัฒนธรรมใหม่ได้ คือการหยุดกินค่ะ ขอเพียงสื่อทำหน้าที่รณรงค์ให้หยุด ไม่นำเสนอเนื้อหาเสมือนส่งเสริมให้กิน
9. ถ้าปลาตัวนั้นไม่ตาย ไม่ถูกชำแหละโชว์ในรายการ แต่ได้รับโอกาสให้รอดชีวิตได้ว่ายน้ำเล่นต่อไปในท้องทะเล ตลอดชีวิตของมันและเพื่อนๆ จะดึงดูดนักดำน้ำ สร้างรายได้ทางการท่องเที่ยวให้กับมนุษย์ได้มากมหาศาลนับสิบนับร้อยล้านบาทเลยทีเดียว ไม่ใช่เป็นเพียงแค่จุดดึง rating ดูดเงินโฆษณาเข้ากระเป๋าผู้ผลิตบางรายเท่านั้น
10. การอยู่ร่วมกันในโลกยุคใหม่ ควรพัฒนาไปสู่ การใช้ทรัพยากรธรรมชาติร่วมกันอย่างยั่งยืน (สอดรับกับเป้าหมาย SDGs ของสหประชาชาติ) รัฐบาลควรใช้โอกาสนี้เร่งส่งเสริมการศึกษาเกี่ยวกับปลาชนิดนี้ให้ชัดเจน แบบไหนควรกิน แบบไหนควรเก็บไว้ในทะเล ปัญหาปลาใหญ่หายากทั้งฉลามและกระเบนติดอวนมาแล้วไม่ปล่อยกลับ แต่เอามาเร่ขายจะได้หมดไป”
หลังจากโพสต์ดังกล่าวได้ถูกแชร์ออกไป ได้มีชาวเน็ตจำนวนมากเข้ามาร่วมแสดงความคิดเห็นวิพากษ์วิจารณ์ผู้ผลิตรายการเป็นจำนวนมาก
ข่าวที่เกี่ยวข้อง >>ดร.ธรณ์ - ชาวเน็ตรุมถล่ม "มาสเตอร์เชฟ" นำปลากระเบนนกมาเป็นวัตถุดิบข่าวที่เกี่ยวข้อง >>“มาสเตอร์เชฟ ประเทศไทย” ย้ำวัตถุดิบที่ใช้คือ “ปลายี่สน” กระเบนเนื้อดำ มีขายทั่วไปข่าวที่เกี่ยวข้อง >>กรมประมง แจง “กระเบนนก” ย้ำไม่ผิดกฎหมาย แต่ควรช่วยอนุรักษ์มากกว่าบริโภค