ชื่อของกรุงเทพมหานครทำให้สุขเกษมสมบูรณ์ขึ้น! กินเนสบุ๊คจัดอันดับ เป็นชื่อยาวที่สุดในโลก!!

กรุงเทพมหานครของเราเติบโตจนติดอันดับมหานครแห่งหนึ่งของโลก และติดอันดับเมืองที่น่าเที่ยวที่สุดติดต่อกันมาหลายปีแล้ว ด้วยมีเสน่ห์ดึงดูดนักท่องเที่ยวหลายอย่าง เช่น ศิลปวัฒนธรรมและขนบธรรมเนียมอันงดงามที่โดดเด่นเป็นสัญลักษณ์ ที่สำคัญอัธยาศัยไมตรีของคนไทยเรานั้น ยิ้มแย้มแจ่มใสมีน้ำใจกับผู้มาเยือนไม่ว่าชาติไหน ตามคำพังเพยมาแต่โบราณว่า “ใครมาถึงเรือนชานต้องต้อนรับ” อีกทั้งชื่อเต็มยศของกรุงเทพมหานคร กินเนสบุ๊คก็จัดอันดับให้ว่า เป็นชื่อยาวที่สุดในโลก

ความจริงคำว่า “กรุงเทพมหานคร” ชื่อเมืองหลวงของเราแห่งนี้ ไม่ใช่ชื่อใหม่ แต่ใช้มาตั้งแต่สถาปนากรุงศรีอยุธยาแล้ว พงศาวดารฉบับพระราชหัตถเลขาบันทึกไว้ว่า

“ศุภมัสดุศักราช ๗๑๒ ปีขาล โทศก (พ.ศ.๑๘๙๓) วันศุกร์ ขึ้น ๖ ค่ำเดือน ๕ เพลา ๓ นาฬิกา ๙ บาท สถาปนากรุงพระนครศรีอยุธยา ชีพ่อพราหมณ์ให้ฤกษ์ตั้งพิธีกลบาตร ได้สังข์ทักขิณาวัฏใต้ต้นหมันใบหนึ่ง แล้วสร้างพระที่นั่งไพฑูรย์มหาปราสาทองค์หนึ่ง สร้างพระที่นั่งไพชยนต์มหาปราสาทองค์หนึ่ง แล้วพระเจ้าอู่ทองเสด็จมาเสวยราชสมบัติ พระชนม์ได้ ๓๗ พรรษา ชีพ่อพราหมณ์ถวายพระนามว่า สมเด็จพระรามาธิบดีศรีสุนทรบรมบพิตรพระพุทธเจ้าอยู่หัว กรุงเทพมหานครบวรทวารวดีศรีอยุธยา มหาดิลกภพนพรัตนราชธานีบุรีรมย์ เหมือนด้วยพระนามสมเด็จพระรามนารายณ์อวตาร อันผ่านกรุงศรีอยุธยาแต่กาลก่อนนั้น...”

บันทึกของบาทหลวงตาร์ชารด์ ซึ่งมีบทบาทในการทูตสมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราช ได้กล่าวไว้ว่า ในพระราชสาส์นสุพรรณบัฏถวายพระเจ้ากรุงฝรั่งเศสนั้น สมเด็จพระนารายณ์ได้ทรงลงพระปรมาภิไธยว่า

สมเด็จพระเจ้ากรุงเทพ พระมหานคร ผู้ใหญ่
และในพระราชสาส์นถวายพระสันตะปาปา ทรงลงพระปรมาภิไธยว่า
สมเด็จพระเจ้าศรีอยุธยา ผู้ใหญ่

ในการสถาปนากรุงรัตนโกสินทร์ในปี ๒๓๒๕ นั้น พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมีพระราชประสงค์ที่จะรักษาสัญลักษณ์ต่างๆของกรุงศรีอยุธยาที่เสียไปให้กลับคืนมา เช่นพระนามพระมหาปราสาทต่างๆ ในพระราชพงศาวดารกรุงรัตนโกสินทร์ รัชกาลที่ ๑ ของเจ้าพระยาทิพากรวงษ์ (ขำ บุนนาค) บันทึกไว้ว่า

“ครั้นเสร็จการพระราชพิธีบรมราชาภิเษกแล้ว จึงทรงพระกรุณาโปรดให้จัดการสมโภชพระนครต่อเนื่องกันไป ให้นิมนต์พระสงฆ์ทุกๆพระอารามทั้งในกรุงและนอกกรุง ขึ้นสวดพระพุทธมนต์บนเชิงเทินทุกๆใบเสมา ๆ ละรูปรอบพระนคร ขอแรงให้ข้าราชการทำข้าวกระทงเลี้ยงพระสงฆ์ทั้งสิ้น แล้วให้ตั้งโรงทานรายรอบพระนคร พระราชทานเลี้ยงยาจกวนิพกทั้งปวง แล้วให้ตั้งต้นกัลปพฤกษ์ตามวงกำแพงรอบพระนคร ทิ้งทานต้นละชั่ง ๓ วัน สิ้นพระราชทรัพย์เป็นอันมาก ให้มีการมหรสพต่างๆ และมีละครผู้หญิงโรงใหญ่ เงินโรงวันละ ๑๐ ชั่ง เป็นการสมโภชวัดพระศรีรัตนศาสดารามด้วยครบ ๓ วันเป็นกำหนด

ครั้นเสร็จการฉลองพระนครแล้ว จึงพระราชทานนามพระนครใหม่ให้ต้องกับนามพระพุทธรัตนปฏิมากรว่า

“กรุงเทพมหานคร บวรรัตนโกสินทร์ มหินทรายุธยา มหาดิลกภพ นพรัตนราชธานีบูรีรมย์ อุดมราชนิเวศน์มหาสถาน อมรพิมานอวตารสถิต สักกะทัตติยวิษณุกรรมประสิทธิ์”

เป็นพระมหานครที่ดำรงรักษาพระมหามณีรัตนปฏิมากร เป็นแก้วอย่างดีมีสิริอันประเสริฐ สำหรับพระบารมีของสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวผู้ประดิษฐานกรุงเทพมหานครนี้ ตั้งแต่พระราชทานนามนี้มา บ้านเมืองก็อยู่เย็นเป็นสุขเกษมสมบูรณ์ขึ้น”

ต่อมาในแผ่นดินพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงแปลงสร้อยที่ว่า “บวรรัตนโกสินทร์” เป็น “อมรรัตนโกสินทร์” นอกนั้นคงไว้ตามเดิม

วิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี กล่าวว่า ชื่อเต็มของกรุงเทพมหานครเมื่อถอดเป็นอักษรโรมัน คือKrungthepmahanakhon Amonrattanakosin Mahintharayutthaya Mahadilokphop Noppharatratchathaniburirom Udomratchaniwetmahasathan Amonphimanawatansathit Sakkathattiyawitsanukamprasit

ซึ่งเป็นชื่อสถานที่ที่ยาวที่สุดในโลก มีถึง ๑๖๙ ตัวอักษร และได้จดบันทึกไว้ในกินเนสบุ๊ค ยาวกว่าชื่อภูเขา "ตาอูมาตาวากาตังกีฮังกาโกอาอูอาอูโอตามาทีอาโปกาอีเวนูอากีตานาตาฮู” (Taumatawhakatangihangakoauotamateaturipukkakapikimaungahoronukupokaiwhenuakitanatahukupokaiwhenuakitanatahu) ในนิวซีแลนด์ ซึ่งมี ๘๕ ตัวอักษร และชื่อทะเลสาบ “ชาร์ก๊อกกาก๊อกมานชาอ็อกกาก๊อกเชาบูนากุนกามาอัก” (Chargoggagogg¬manchauggagogg-chaubunagungamaugg)ในรัฐแมสสซาซูเซตส์ ในสหรัฐอเมริกา ซึ่งมี ๔๕ ตัวอักษร

ส่วน http://www.viboon.com ได้ให้คำแปลเป็นภาษาไทยและภาษาอังกฤษไว้ว่า

กรุงเทพมหานคร อมรรัตนโกสินทร์ มหินทรายุธยา
แปลอังกฤษ : City of Angels, Great City of Immortals,
แปลไทย : พระนครอันกว้างใหญ่ดุจเทพนคร เป็นที่สถิตของพระแก้วมรกต เป็นนครที่ไม่มีใครรบชนะได้

มหาดิลกภพ นพรัตนราชธานีบูรีรมย์
แปลอังกฤษ : Magnificent City of the Nine Gems, Seat of the King,
แปลไทย : มีความงามอันมั่นคงและเจริญยิ่ง เป็นเมืองหลวงที่บริบูรณ์ด้วยแก้วเก้าประการ น่ารื่นรมย์ยิ่ง

อุดมราชนิเวศน์มหาสถาน อมรพิมานอวตารสถิต
แปลอังกฤษ : City of Royal Palaces, Home of the Gods Incarnate,
แปลไทย : มีพระราชนิเวศใหญ่โตมากมาย เป็นวิมานเทพที่ประทับของพระราชาผู้อวตารลงมา

สักกะทัตติยวิษณุกรรมประสิทธิ์
แปลอังกฤษ : Erected by Visvakarman at Indra's Behest.
แปลไทย : ซึ่งท้าวสักกเทวราชพระราชทานให้พระวิษณุกรรมลงมาเนรมิตไว้

ชื่อของกรุงเทพมหานคร ซึ่งพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช พระผู้สถาปนามหานครแห่งนี้ ได้พระราชทานไว้เมื่อเมื่อ ๒๔๕ ปีก่อน จึงเป็นเสน่ห์อย่างหนึ่งของกรุงเทพมหานครในวันนี้