สำนักงานราชบัณฑิตยสภา ออกหนังสือชี้แจงการใช้วลี “เสด็จสู่สวรรคาลัย” และ “ข้าพระพุทธเจ้า”

ตามที่ประชาชนมีข้อสงสัยการใช้ราชาศัพท์ในช่วงพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช มหิตลาธิเบศร รามาธิบดี จักรีนฤบดินทร สยามินทราธิราช บรมนาถบพิตร สำนักงานราชบัณฑิตยสภาได้ออกหนังสือชี้แจงการใช้ราชาศัพท์ที่ถูกต้องระหว่างคำว่า “เสด็จสู่สวรรคาลัย” และ “ข้าพระพุทธเจ้า” เพื่อความเหมาะสม

วันนี้ (16 ก.ย.) สำนักงานราชบัณฑิตยสภาออกหนังสือชี้แจงการใช้ราชาศัพท์ให้เหมาะกับงานพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช มหิตลาธิเบศร รามาธิบดี จักรีนฤบดินทร สยามินทราธิราช บรมนาถบพิตร เพื่อให้ประชาชนมีการใช้คำราชาศัพท์ที่ถูกต้อง

โดยทางสำนักงานราชบัณฑิตยสภาออกหนังสือชี้แจงการใช้ราชาศัพท์ “เสด็จสู่สวรรคาลัย” ว่า ควรละการใช้คำว่า “ส่ง” และควรใช้คำว่า “เสด็จสู่สวรรคาลัย” หรือ “พระผู้เสด็จสู่สวรรคาลัย” เพื่อความเหมาะสมตามที่ประชาชนมีข้อสงสัยเกี่ยวกับการใช้ราชาศัพท์ “เสด็จสู่สวรรคาลัย” ว่าควรต้องมีคำว่า “ส่งเสด็จ” ด้วยหรือไม่ สำนักงานราชบัณทิตยสภาชี้แจงตามที่เคยให้ความหมายวลีดังกล่าวเมื่อครั้งสมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์ สิ้นพระชมน์ ว่า

คำว่า “สวรรคาลัย” ความหมายตาม พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542 (ปัจจุบันใช้ พจนานุกรม ฉบับราชบัณทิตยสถาน พ.ศ. 2554) คือ เป็นคำกริยา หมายความว่า ตาย (ใช้แก่เจ้านายชั้นสูง) ซึ่งไม่ได้หมายถึงการส่งเสด็จไปสู่สวรรค์ ทำให้การใช้คำว่า “สวรรคาลัย” เป็นการสื่อความหมายไม่ถูกต้องนั้น เป็นความเข้าใจที่เกิดจากการแปลตรงตามรูปศัพท์

โดยแท้จริงแล้วคำว่า “สวรรคาลัย” มาจากคำว่า “สวรรค” (สะ-หวัน-คะ) และ “อาลัย” ซึ่งคำว่า “สวรรค, สวรรค์” เป็นคำนาม หมายถึง โลกของเทวดา, เมืองฟ้า คำว่า “อาลัย” ที่เป็นคำนาม มีความหมายว่า ที่อยู่ ที่พัก ดังนั้น วลี “สู่สวรรค” จึงหมายถึง สู่ที่อยู่ในสวรรค์ สู่ที่พักในสวรรค์ ส่วนวลี “เสด็จไปสู่สวรรคาลัย” จึงสื่อความหมายได้ว่า (พระองค์) เสด็จสู่สวรรคาลัย หรือ (พระองค์) เสด็จสู่สรวงสวรรค์

ตามความเห็นของ พลตรี หม่อมราชวงศ์ ศุภวัฒย์ เกษมศรี ประธานคณะกรรมการจัดทำหลักเกณฑ์ การใช้ราชศัพท์แห่งราชบัณฑิตยสถาน ศาสตราจารย์พิเศษ จำนง ทองประเสริฐ ราชบัณฑิต และที่ปรึกษาคณะกรรมการ และ อาจารย์จุลทรรศน์ พยาฆรานนท์ รองประธานคณะกรรมการ มีความเห็นพ้องกันว่า พระองค์ทรงมีบุญญาบารมีที่จะเสด็จไปสู่สรวงสวรรค์ด้วยพระองค์เอง

ดังนั้น หากละการใช้คำว่า “ส่ง” ออกไป เหลือ “เสด็จสู่สวรรคาลัย” หรือใช้คำว่า “พระผู้เสด็จสู่สวรรคาลัย” ก็จะทำให้ถ้อยคำดูสวยงามและสื่อความหมายได้ชัดเจน

นอกจากนี้ สำนักงานราชบัณทิตยสภายังชี้แจงหลักการใช้คำว่า “ข้าพระพุทธเจ้า” ว่า ให้ระบุชื่อบุคคล คณะบุคคล และหน่วยงาน หลังคำว่า “ข้าพระพุทธเจ้า” อาทิ
ข้าพระพุทธเจ้า นายจงรัก ภักดี
ข้าพระพุทธเจ้า คณะครูและนักเรียน โรงเรียน...
ข้าพระพุทธเจ้า คณะผู้บริหาร และพนักงาน บริษัท...