เปิดประวัติหนึ่งในผู้มีบทบาทอย่างยิ่งต่อชีวิตของ “ธัมมชโย” และวัดพระธรรมกาย ก็คือ “อุบาสิกา จันทร์ ขนนกยูง” หรือ คุณยายจันทร์ โดยสังคมคุ้นหูในชื่อ แม่ชีจันทร์
อุบาสิกา จันทร์ ขนนกยูง หรือ แม่ชีจันทร์ ผู้ก่อตั้งวัดพระธรรมกาย เกิดเมื่อวันที่ 19 มกราคม พ.ศ. 2452 เป็นบุตรในครอบครัวชาวนา อาศัยอยู่ที่ อำเภอนครไชยศรี นครปฐม โดยเป็นบุตรคนที่ 5 ในครอบครัว จากทั้งหมด 9 คน มีบิดาชื่อ นายพลอย มารดาชื่อ นางพัน ซึ่งบิดาเป็นคนติดสุรา จึงทะเลาะกับมารดาหลายครั้ง และตนเคยถูกบิดาแช่งให้หูหนวก 500 ชาติ แต่เมื่อตนอายุได้ 13 ปี บิดาก็เสียชีวิตลง โดยที่ตนยังไม่ได้ขอขมาที่ถูกแช่ง นั่นจึงเป็นจุดเริ่มต้นของลัทธิธรรมกาย
ปี พ.ศ. 2478 แม่ชีจันทร์ ได้เดินทางเข้ามายังจังหวัดกรุงเทพมหานคร ด้วยอายุ 26 ปี เพื่อเดินทางไปยังวัดปากน้ำ แขวงปากคลอง เขตภาษีเจริญ กรุงเทพมหานคร เนื่องจากต้องการเรียนวิชาจาก พระมงคลเทพมุนี หรือ สด จนฺทสโร ซึ่งดำรงตำแหน่งเป็นเจ้าอาวาสในขณะนั้น เพื่อขอขมาบิดาที่เสียไป โดยอ้างกับครอบครัว ว่า ต้องการมาหางานทำในกรุงเทพมหานคร แต่วัดปากน้ำมีพระและชี เป็นจำนวนมาก เมื่อมาถึงกรุงเทพมหานครแล้ว ตนจึงได้ไปทำงานเป็นคนรับใช้ของ นางเลี๊ยบ สิกาญจนานันท์ เศรษฐีย่านสะพานหัน ซึ่งเป็นคนที่เดินทางเข้าวัดปากน้ำบ่อยครั้ง จากนั้นอุบาสิกาจันทร์ได้พบกับผู้ที่สอนธรรมปฏิบัติให้แก่ นางเลี๊ยบ ที่มีชื่อว่า ทองสุก สำแดงปั้น ในขณะนั้นยังเป็นแม่ค้าขายมะพร้าวกะทิ และเป็นลูกศิษย์ของวัดปากน้ำ โดย ทองสุก ได้สอนธรรมปฏิบัติให้แก่ตน และมีการอ้างว่า ทองสุกได้พาตนไปขอขมา บิดาในยมโลก และอาราธนาศีลให้บิดาพ้นจากยมโลกอีกด้วย
ถัดมาเมื่อปี พ.ศ. 2481 ซึ่งอุบาสิกา จันทร์ มีอายุ 29 ปี จึงลา นางเลี๊ยบ เพื่อบวชในวัดปากน้ำ 1 เดือนโดยไปกับ นางทองสุก เมื่อได้พบกับหลวงพ่อวัดปากน้ำ ก็รับเข้าฝึกในวิชาธรรมกายทันที
ถัดมา อุบาสิกา จันทร์ ได้พบกับ นายไชยบูลย์ สุทธิผล หรือ พระเทพญาณมหามุนี (ไชยบูลย์ ธมฺมชโย) เจ้าอาวาสวัดพระธรรมกาย ในปัจจุบัน โดยมีการสอนธรรมปฏิบัติให้แก่ไชยบูลย์ ซึ่งในขณะนั้นเป็นนิสิตคณะเศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ที่บ้านธรรมประสิทธิ์ บริเวณวัดปากน้ำภาษีเจริญ เมื่อปี พ.ศ. 2511 อุบาสิกาจันทร์ได้มีลูกศิษย์จำนวนมาก ทำให้บ้านธรรมประสิทธิ์ มีเนื้อที่ไม่พอ จึงขอซื้อที่ดินจาก นางประหยัด แพทยพงศาวิสุทธาธิบดี จำนวนพื้นที่รวม 196 ไร่ 9 ตารางวา บริเวณตำบลคลองสาม อำเภอคลองหลวง ปทุมธานี แต่เนื่องจากเป็นวันคล้ายวันเกิด ของนางประหยัด จึงได้ที่ดินมาฟรี และก่อตั้งเป็นศูนย์พุทธจักรปฏิบัติธรรม โดยอุบาสิกาจันทร์ได้เป็นคนร่างกฎระเบียบด้วยตนเอง ปี พ.ศ. 2524 ได้เปลี่ยนชื่อจาก ศูนย์พุทธจักรปฏิบัติธรรม มาเป็น “วัดพระธรรมกาย” ถัดมาเมื่อปี พ.ศ. 2528 เมื่อศูนย์พุทธจักรปฏิบัติธรรม ไม่สามารถรองรับคนได้ มูลนิธิธรรมกาย จึงซื้อที่ดินเนื้อที่ 2,000 ไร่ จากกองมรดกของ ม.ร.ว.สุวพันธุ์ สนิทวงศ์ ณ อยุธยา เพื่อจัดสร้างศูนย์ปฏิบัติธรรม
ในวันที่ 6 พฤศจิกายน พ.ศ. 2531 และได้มีการทอดกฐิน ที่วัดพระธรรมกาย โดยเรียกว่า กฐินคุณยาย โดยการนำชื่ออุบาสิกาจันทร์มาเป็นประธานในการทอดกฐินครั้งนี้ วันที่ 10 กันยายน พ.ศ. 2543 ที่โรงพยาบาลเกษมราษฎร์ ประชาชื่น กรุงเทพมหานคร อุบาสิกาจันทร์เสียชีวิตลงด้วยโรคชรา มีอายุรวม 91 ปี โดยหลังจากที่เสียชีวิต พระเทพญาณมหามุนี ได้กำหนดให้มีการสวดอภิธรรมศพ เป็นเวลา 500 วัน
อย่างไรก็ตาม เรื่องเล่าที่เกี่ยวกับอุบาสิกาจันทร์ ก็มีข้อกังขาในสังคมไม่น้อยในกรณีเรื่องที่พบว่า อุบาสิกาจันทร์สามารถช่วยบิดาขึ้นจากยมโลก หลังจากฝึกวิชาธรรมกาย และลงไปตามหาบิดาในยมโลกสำเร็จ และอีกกรณีที่ถูกวิพากษ์วิจารณ์อย่างหนัก คือ เรื่องทีมีลูกศิษย์อ้างถึงเหตุการณ์ที่อุบาสิกาจันทร์ บินไปปัดระเบิดปรมาณูของสหรัฐอเมริกา โดยเห็นเป็นร่างแม่ชีจันทร์ลอยอยู่เหนือสะพานพุทธ ทำให้ไปตกลงที่ ฮิโรชิมา ในประเทศญี่ปุ่น โดยสังคมออนไลน์ส่วนมาก ได้ระบุว่า การกระทำดังกล่าวไม่สอดคล้องกับประวัติศาสตร์ เพราะจุดมุ่งหมายของระเบิดปรมาณูลูกดังกล่าว มีจุดหมายเป็นที่ญี่ปุ่นตั้งแต่แรกแล้ว