เชียงราย – น้ำสายทะลักท่วมระลอกล่าสุด แม้ลดแล้ว แต่ชาวบ้านยิ่งวิตกสารพิษปนเปื้อนเพิ่ม..ภาค ปชช.เดินหน้านัดรวมตัวปลุกพลังเรียกร้องรัฐบาล 3 ชาติ ทั้งไทย-เมียนมา-จีน รวมทั้งว้าแดง แก้ปัญหาเหมืองทอง-แรร์เอิร์ธ-แมงกานิส ต้นน้ำทิ้งสายหนู/โลหะหนัก ปนเปื้อนน้ำกก-น้ำสาย-น้ำรวก ยันน้ำโขง
ขณะที่น้ำสายขุ่นคลั่ก ทะลักล้นพนัง-บิ๊กแบ็ค เข้าท่วมพื้นที่ชุมชนชายแดนแม่สาย-ท่าขี้เหล็ก ตั้งแต่ต้นฤดูฝนปีนี้แล้ว 2 รอบ ยิ่งทำให้ผู้คนในลุ่มน้ำกก-น้ำสาย-น้ำรวก รวมถึงน้ำโขงลุ่มสามเหลี่ยมทองคำ บางส่วน ยิ่งวิตกกับปัญหาสารพิษในน้ำ แต่ละสายที่ขุ่นมากผิดปกติมาตั้งแต่ต้นปี 68 รวมทั้งมีการตรวจพบสารหนู-โลหะหนัก ปนเปื้อนเกินมาตรฐาน ซึ่งเชื่อกันว่า เกิดจากการทำเหมืองทอง-แรร์เอิร์ธ ในพื้นที่ต้นแม่น้ำเขตว้าแดงตอนใต้ของกลุ่มทุนจีน
ครูตี๋-อาจารย์นิวัฒน์ ร้อยแก้ว ประธานกลุ่มรักษ์เชียงของ และเครือข่าย ได้ออกมาปราศรัยลานหน้าสวนตุงและโคมนครเชียงราย ถนนธนาลัย อ.เมืองเชียงราย ที่มีการจัดงานถนนคนเดินทุกวันเสาร์ เชิญชวนให้ชาวเชียงรายไปร่วมเรียกร้องให้รัฐบาลไทย เมียนมา จีน และเขตปกครองพิเศษที่ 2 (สหรัฐว้า) ให้รับรู้ถึงปัญหาสารพิษปนเปื้อนในแม่น้ำกก แมน้ำสาย และแม่น้ำโขง ที่ไหลมจากเหมืองทองคำ แมงกานิส และแรร์เอิร์ธ (แร่หายาก)
น.ส.เพียรพร ดีเทศน์ เลขาธิการมูลนิธิพัฒนาชุมชนและเขตภูเขา กล่าวว่าภาพถ่ายดาวเทียมจิสดาล่าสุดพบว่าในเขตของว้ามีการเปิดหน้าดินเพื่อทำเหมืองมากกว่า 40 จุด ในรอบ 2 ปี เหมืองเหล่านี้อยู่ในเขตของว้าที่กฎหมายนานาชาติเข้าไปไม่ถึง แต่ก็ส่งผลกระทบหนัก
ปัจจุบันพื้นที่ดังกล่าวมีทั้งเหมืองแร่ทองคำ เหมืองแมงกานีส และเหมืองแรร์เอร์ธ (แร่หายาก) จึงคาดหวังว่ารัฐบาลจะหาวิธีการแก้ไขปัญหาให้ได้ เพราะเชื่อว่าแม้จะมีการทำฝายกั้นเพื่อบำบัดน้ำก็คงแก้ไม่ได้เต็มที่ เนื่องจากปัญหาอยู่ที่ต้นน้ำ ผู้กระทำเป็นอาชญากรรมสิ่งแวดล้อม ส่งผลกระทบต่อคนไทยที่ไม่ได้ก่อขึ้น
“การตรวจคุณภาพน้ำ 3 ครั้ง ต่างก็พบสารหรูทุกครั้งและมีคาดว่าจะมีสูงขึ้นเรื่อยๆ อีก หากเหมืองเหล่านี้มีอายุ 10-15 ปีคนไทยและลูกหลานของพวกเราจะต้องเดือดร้อนอย่างต่อเนื่อง”
น.ส.เพียรพร กล่าวว่าว้ากำลังให้บริษัทจีนเข้าไปลงทุนโดยไม่สอบถามคนท้ายน้ำว่าต้องการผลกระทบนี้หรือไม่ การทำเหมืองดังกล่าวก็มีการเททุกอย่างลงสู่แม่น้ำ ซึ่งสารพิษเหล่านี้ไม่หายไปไหนแต่อยู่ในน้ำ ผัก ดิน ร่างกาย ฯลฯ ดังนั้นในวันที่ 5 มิ.ย.นี้เราจะร่วมกันยื่นหนังไปถึงทุกรัฐบาลที่เกี่ยวข้อง เพราะในฤดูฝนที่น้ำกำลังหลากมามากขึ้นเรื่อยๆ เราไม่อาจรู้ได้ว่าจะมีการปล่อยอะไรปนมาอีก
ด้าน ดร.สืบสกุล กิจนุกร สำนักวิชานวัตกรรมสังคม มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง กล่าวว่าผลกระทบในแม่น้ำกก แม่น้ำสายและแม่น้ำโขง เป็นสัญญานบ่งชี้ถึงปัญหาที่เกิดขึ้น เช่น เศรษฐกิจท้องถิ่นพังยับเยินเพราะไม่มีใครหาปลาและสัตว์น้ำอีกต่อไป พ่อค้าแม่ค้าเดือดร้อน โรงแรมเชียงรายต้องเพิ่มต้นทุนนำน้ำไปตรวจเพื่อสร้างหลักประกันให้กับผู้เข้าพักว่าไม่มีสารโลหะหนัก ร้านอาหารหลายแห่งงดซื้อผักและสัตว์น้ำจากชาวประมง คนที่เคยจับปลาก็ต้องสูญเสียอาชีพ รายได้และอาหารของตัวเองไป ไม่มีใครกล้ากินปลาจากแม่น้ำกกอีกต่อไป
ที่ผ่านมาประเทศไทยเราแก้ไขปัญหาเชิงรับ นำน้ำและอื่นๆ ไปตรวจสอบ แต่ปัญหาอยู่ที่เหมืองแร่ต้นน้ำ จึงต้องการให้หยุดแหล่งกำเนิดมลพิษข้ามพรมแดนเหล่านี้เสีย ซึ่งถือเป็นเรื่องใหญ่และท้าทายของคนไทยและชาวเชียงรายว่าเราจะหยุดเหมืองแร่ในประเทศเมียนมาในเขตของว้าได้อย่างไร เราจะหยุดเอกชนจีนที่เข้าไปสัมปทานลงทุนได้อย่างไร ซึ่งเรื่องนี้เราจะแก้ไขปัญหาไม่ได้หากเราไม่แสดงตัวออกมาว่าเราไม่ต้องการเหมืองแร่เหล่านี้
ทั้งนี้แม่น้ำสายที่ท่วมชายแดนเมื่อ 24 พ.ค.เป็นหลักฐานบ่งชี้ชัดเจนว่าต้องปิดเหมืองในว้าได้แล้ว ดังนั้นวันที่ 5 มิ.ย.ขอเชิญชวนทุกคนให้ไปรวมตัวกันที่่โรงเรียนรักษาดินแดน ศูนย์การนักศึกษาวิชาทหาร อ.เมืองเชียงราย จากนั้นจะพากันเดินไปแสดงเจตนารมณ์ที่สะพานข้ามแม่น้ำกก ก่อนไปยื่นหนังสือต่อผู้ว่าราชการ จ.เชียงราย เพื่อขอให้ส่งต่อไปยังรัฐบาลไทย เมียนมา จีน และกลุ่มว้าเพื่อให้ปิดเหมืองต่อไป.
