รัฐฉาน - ชาวรัฐฉานเจอผลกระทบอ่วมด้วย..น้ำเสียเหมืองทองทุนว้า-จีน เฉพาะพื้นที่รัฐฉานตะวันออกที่มีมากกว่า 30 แห่ง ทะลักปนเปื้อนแหล่งน้ำสาธารณะจนขุ่นคลั่ก-ปูปลาตาย-ใช้อุปโภคบริโภคไม่ได้เหมือนเดิม บ้างต้องย้ายบ้านหนี เผยชาวบ้านเคยฮือประท้วง 10 ปีก่อน แต่ทำได้ครั้งเดียวต้องหยุด
Tai ไทย ไทใหญ่ Thailand Shan state รายงานว่ากิจการเหมืองทองคำในรัฐฉาน ประเทศเมียนมา ได้ทำให้คุณภาพน้ำที่ชาวรัฐฉานใช้ย่ำแย่ลงเช่นกัน โดยเฉพาะพื้นที่ อ.เมืองยอง จ.ท่าขี้เหล็ก ทางตอนเหนือของ อ.แม่สาย จ.เชียงราย น้ำตามแหล่งน้ำสาธารณะมีสีขุ่นลงอย่างเห็นได้ชัด
ชาวบ้านไม่สามารถลงเล่นน้ำตามลำธารต่างๆ ได้เหมือนเดิม รวมทั้งสัตว์น้ำทั้งปลา หอย ปู ฯลฯ ในลำธารในเมืองยอง 4 สายก็ตายลง น้ำใช้เพื่อการเกษตรไม่ได้ ชาวบ้านต้องหาซื้อน้ำขวดเพื่อนำมาดื่มแทน ทำให้มีการขึ้นราคาเป็นขวดละกว่า 2,000 จ๊าตหรือมากกว่า 31 บาท บางครอบครัวโดยเฉพาะที่อยู่ลำแม่น้ำยางถึงขั้นย้ายบ้านเรือนออกไปอยู่ที่อื่นเพราะรับกับสภาพดังกล่าวไม่ได้
กรณีการทำเหมืองทองคำในเมืองยองมีลักษณะใกล้เคียงกับ จ.เมืองสาด ซึ่งอยู่ทางต้นแม่น้ำกกและไหลเข้าสู่ อ.แม่อาย จ.เชียงใหม่ ของประเทศไทย จนฝ่ายไทยต้องมีการตรวจสอบคุณภาพน้ำและเตือนให้ประชาชนหลีกเลี่ยงการสัมผัสน้ำในแม่น้ำดังกล่าวด้วย
ทั้งนี้ การขุดเหมืองทองเกิดจากกองทัพของสหรัฐว้า (UWSA) ได้ร่วมกับเอกชนจีนทำการขุดหาทองคำใน จ.เมืองสาด ตั้งแต่ปี 2547-2548 จากนั้นยังขยายไปทางรัฐฉานตะวันออกและเป็นสาเหตุทำให้เกิดน้ำท่วมใหญ่เมื่อปลายปี 2567 ที่ผ่านมา
"เหมืองบางแห่งครอบครองพื้นที่มากกว่า 1,000 เอเคอร์ ขณะที่เหมืองทองที่ผิดกฎหมายมีทั้งหมดกว่า 30 แห่ง เหตุการณ์น้ำท่วมใหญ่เมื่อเดือน ก.ย.-ต.ค. 2567 ในรัฐฉานตะวันออกเชื่อว่าเกิดจากระบบนิเวศที่เสียหายไปจากการขุดหาทองคำ"
รายงานระบุอีกว่า เฉพาะพื้นที่ "ลอยคำ" เพียงแห่งเดียวมีบริษัทจีนถึง 4 รายเข้าไปขุดหาทองคำ ช่วงแรกๆ ที่เข้าไปลงทุนมีการทำลายภูเขาทั้งลูกและตัดถนนผ่านเนินเขาเพื่อทำลายยอดเขาอีก ชาวบ้านเคยประท้วงการทำเหมืองแร่ดังกล่าวเพียงครั้งเดียวในปี 2558 แต่การประท้วงต้องยุติลงเพราะหนึ่งในผู้ประท้วงเป็นชายวัย 55 ปีถูกยิงจนเสียชีวิต กระทั่งปัจจุบัน UWSA ยังคงครอบครองแหล่งเหมืองแร่ต่างๆ ในรัฐฉานตะวันออกต่อไป
