พิษณุโลก - ม.นเรศวรทำสำเร็จ..ปรับปรุงพันธุ์ข้าวหอมสุโขทัย 4 ผสมข้าวปทุมธานี 1 ได้ข้าวเจ้าสายพันธุ์ใหม่ชื่อ “ข้าวพระองค์ขาว”โดดเด่นกว่าพันธุ์พ่อแม่ ให้ผลผลิตเฉลี่ยสูงถึง 900-1,000 กิโลกรัมต่อไร่
ดร.ภาวัช วิจารัตน์ อาจารย์ประจำภาควิชาวิทยาศาสตร์การเกษตร คณะเกษตรศาสตร์ ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม แถลงข่าวถึงผลสำเร็จของการวิจัยที่แปลงวิจัยภายใต้ศูนย์วิชชาลัยข้าวและชาวนา มหาวิทยาลัยนเรศวร ระบุว่า “ข้าวพระองค์ขาว” เป็นข้าวเจ้าพันธุ์แท้ที่ไม่ไวต่อช่วงแสง ได้จากการผสมพันธุ์ระหว่างข้าวหอมสุโขทัย 4 ซึ่งพัฒนาจากโครงการเกษตรอินทรีย์ สนามบินสุโขทัย อ.สวรรคโลก จ.สุโขทัย เป็นพันธุ์แม่ กับข้าวปทุมธานี 1 ของกรมการข้าว เป็นพันธุ์พ่อ
การผสมพันธุ์เริ่มต้นขึ้นตั้งแต่ปี พ.ศ. 2559 และได้รับพระมหากรุณาธิคุณจากสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงพระกรุณาเพาะเมล็ดพันธุ์ที่เกิดจากการผสมในงานวันข้าวและชาวนาแห่งชาติ กรมการข้าว ปีเดียวกัน
จากนั้นได้มีการปลูกและคัดเลือกสายพันธุ์ข้าวชั่วรุ่นที่ 2-8 ด้วยวิธีคัดเลือกแบบพันธุประวัติ (Pedigree Method) จนได้สายพันธุ์ NUR02-19-10-9-1-1 หรือ “พระองค์ขาว” ซึ่งแสดงให้เห็นถึงคุณสมบัติทางการเกษตรที่เหนือกว่าพันธุ์พ่อแม่ ได้แก่ การแตกกอดี ลำต้นแข็งแรง ความสูงเฉลี่ย 90 ซม. ใบธงตั้ง ใบสีเขียวอ่อน ข้าวเปลือกเมื่อแก่มีสีน้ำตาลอ่อน เมล็ดยาว อายุเก็บเกี่ยวสั้นเพียง 90-100 วัน และที่สำคัญคือ ให้ผลผลิตสูงกว่าพันธุ์เดิมอย่างชัดเจน
ทั้งนี้ ได้มีการปลูกทดสอบในพื้นที่จริง ได้แก่ แปลงเกษตรกรใน ต.รังนก อ.สามง่าม จ.พิจิตร ระหว่างฤดูเพาะปลูก 1/2566 และต่อมาในพื้นที่ภาคเหนือตอนล่าง ฤดูเพาะปลูก 2/2567 พบว่าผลผลิตยังคงอยู่ในระดับสูงและมีเสถียรภาพ
ล่าสุดข้าวพระองค์ขาวได้นำไปทดลองปลูกในแปลงของ นายธวิช เพชรพงศ์ ชาวบ้านหมู่ 1 บ้านจระเข้ผอม ต.รังนก อ.สามง่าม จ.พิจิตร ซึ่งผลปรากฏว่าให้ผลผลิตน่าพอใจ สะท้อนถึงศักยภาพของพันธุ์ข้าวดังกล่าวที่อาจเป็นทางเลือกใหม่ให้เกษตรกรในอนาคต
