เชียงใหม่ - คาเฟ่ดังเชียงใหม่เปิดตามปกติพร้อมโพสต์ชี้แจงประเด็นดรามาถูกโยงเป็นประเด็นเรื่อง "Human zoo" หลังลูกค้าโพสต์ภาพนั่งใช้บริการขณะที่ด้านหลังเห็นคนงานกำลังคัดใบยาสูบ ระบุเป็นอาชีพเก่าแก่ของครอบครัว เมื่อเปิดร้านกาแฟจึงอยากถ่ายทอดให้เห็นขั้นตอนการทำใบยาสูบและวิถีชีวิตที่เริ่มเลือนหาย ขณะที่ลูกค้ายังคงใช้บริการไม่ขาด มองเป็นการได้เห็นและเรียนรู้สิ่งที่หาดูได้ยาก
รายงานจากจังหวัดเชียงใหม่แจ้งว่า จากกรณีที่ ดร.นิค-สุวดี พันธุ์พานิช" อดีตผู้สมัครสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร (ส.ส.) พรรคไทยสร้างไทย ผู้บริหารโรงพยาบาลธนบุรี โพสต์ภาพตัวเองนั่งอยู่ในร้านคาเฟ่แห่งหนึ่งที่จังหวัดเชียงใหม่ โดยฉากหลังเป็นกลุ่มคนงานกำลังนั่งคัดใบยาสูบ แต่กลายเป็นประเด็นดรามาอย่างหนัก เมื่อบรรดาผู้ใช้โซเชียลมีเดียต่างพากันวิจารณ์อย่างกว้างขวางว่าเป็นการสะท้อนให้เห็นถึงการแบ่งชนชั้นอย่างชัดเจน และตั้งข้อสังเกตว่าเข้าลักษณะของ “Human zoo” หรือไม่
ทั้งนี้ทาง ดร.นิค-สุวดี พันธุ์พานิช ได้โพสต์ชี้แจงว่า"เพิ่งได้เห็นคอมเมนต์ที่หลากหลาย ก่อนอื่นขอ respect วิถีชุมชนที่ทำให้เกิดวัฒนธรรมและอาชีพที่หลากหลาย และต้องขอบคุณร้านค้า คาเฟ่ต่างๆ ที่ทำให้คนทั่วไปได้มีโอกาสเห็นวิถีชีวิตจริง ซึ่งยังดำรงอยู่ เหมือนคาเฟ่ไร่ชา ร้านคาเฟ่เถียงนา ร้านคาเฟ่ศูนย์ทอผ้า ฯลฯ หลายที่เปิดโอกาสให้คนเข้าไปมีส่วนร่วมเรียนรู้ หรือมีส่วนในกิจกรรม
เราไม่เห็นด้วยกับคำว่า Human zoo เพราะแสดงถึงความคิดตื้นเขินแบบมองทุกอย่างเหมารวมของผู้พูด และเป็นการย่ำยีหัวใจคนที่นั่งทำงานอยู่ เขามีเกียรติ มีศักดิ์ศรี ต้องเคารพในวิถีชีวิตของเขาค่ะ และขอบคุณที่ได้ร่วมแบ่งปันวิถีชีวิตให้คนรุ่นหลังได้ดูคุณยายเราเคยเป็นหนึ่งในคนที่ทำงานยาสูบ ทั้งคัดและแยกใบยา ได้เห็นแล้วทำให้นึกถึงตอนเด็กๆ ที่เคยไปวิ่งเล่นในโรงงานยาสูบด้วยค่ะ"
ขณะที่ทางร้าน "Yen.CNX" ได้ออกมาโพสต์ชี้แจงถึงประเด็นดราม่าที่เกิดขึ้น โดยระบุว่า "เรียนทุกท่าน จากกระแสข่าวที่เกิดขึ้น ทางร้านได้รับทราบข้อมูลเป็นที่เรียบร้อยแล้ว และต้องขอเรียนตามตรงว่าพวกเรารู้สึกตกใจไม่น้อย ที่หลายท่านอาจเข้าใจเจตนาของการเปิดร้านคาเฟ่แห่งนี้คลาดเคลื่อนจากสิ่งที่เราตั้งใจไว้ ทางร้านจึงใคร่ขอชี้แจงด้วยความเคารพว่า พื้นที่ซึ่งปัจจุบันเป็นที่ตั้งของร้านนั้น เดิมเป็นสถานที่ประกอบธุรกิจโรงงานคัดใบยาสูบที่มีประวัติศาสตร์ยาวนานของครอบครัวเรา ดำเนินกิจการต่อเนื่องมาตั้งแต่รุ่นคุณปู่ สืบทอดมาสู่รุ่นคุณพ่อ และปัจจุบันดำเนินงานโดยคุณอาของดิฉัน
ดิฉันเองก็มีความตั้งใจจะสานต่อสิ่งที่บรรพบุรุษของเราร่วมกันสร้างไว้ แต่ในรูปแบบที่เปิดกว้างให้ผู้คนได้เข้าถึงและเห็นคุณค่าของประวัติศาสตร์แห่งนี้ จึงเกิดเป็นแนวคิดในการทำร้านอาหารและคาเฟ่ขึ้นมา โดยคงไว้ซึ่งจิตวิญญาณของโรงงานดั้งเดิม
เราได้ว่าจ้างนักออกแบบที่มีแนวทางอนุรักษ์ความงามของสถาปัตยกรรมเดิมอย่างจริงจัง เพื่อออกแบบพื้นที่ให้สามารถเล่าเรื่องราวของอดีตผ่านโครงสร้างเดิมและห้องจัดแสดงข้อมูลเกี่ยวกับธุรกิจครอบครัว ตั้งแต่การปลูกใบยา การบ่ม และการคัดใบยาสูบ ซึ่งในช่วงฤดูกาลเดือนมกราคมถึงพฤษภาคม ยังมีการดำเนินงานคัดใบยาจริง โดยคนงานดั้งเดิมที่มีทักษะเฉพาะทาง ไม่ได้ว่าจ้างเพื่อแสดงโชว์ แต่เป็นกระบวนการที่เกิดขึ้นจริงทุกปี พร้อมค่าตอบแทนที่เป็นธรรม คาเฟ่แห่งนี้ไม่ได้จัดตั้งขึ้นเพื่อความบันเทิง แต่ตั้งใจจะเป็นพื้นที่สำหรับการเรียนรู้ ถ่ายทอดเรื่องราวของอาชีพที่มีคุณค่าทางประวัติศาสตร์ และเคารพในศักดิ์ศรีของทุกแรงงานเสมอมา
พวกเราขอยืนยันด้วยความจริงใจว่า ไม่เคยมีเจตนาในการลดทอนคุณค่าของอาชีพใดๆ หรือเหยียบย่ำศักดิ์ศรีของผู้ใดทั้งสิ้น ตรงกันข้าม เราเชื่อมั่นว่าทุกอาชีพล้วนมีคุณค่า และทุกคนมีศักดิ์ศรีที่ควรได้รับการเคารพอย่างเท่าเทียม
สุดท้ายนี้ ทางร้านขอขอบพระคุณทุกความคิดเห็นที่มอบให้กับเรา เราจะนำข้อเสนอแนะไปพัฒนา และจะดำเนินธุรกิจด้วยความเคารพ ความตั้งใจ และความรับผิดชอบต่อสังคมอย่างดีที่สุดเสมอมาด้วยความเคารพและจริงใจ ทีมงานผู้บริหารและผู้ก่อตั้งร้าน"
โดยในช่วงบ่ายวันนี้(25 เม.ย.68) จากการลงพื้นที่สังเกตการณ์ที่ร้าน "Yen.CNX" ย่านถนนเกาะกลาง ในตัวเมืองเชียงใหม่ พบว่า เปิดให้บริการและมีลูกค้าใช้บริการตามปกติ อย่างไรก็ตามทางร้านไม่สะดวกที่จะให้สัมภาษณ์ และบอกว่าคำชี้แจงเป็นไปตามที่ได้เผยแพร่ทางเพจของร้าน โดยร้านนี้เปิดมานานกว่า 3 ปี การทำยาสูบนั้นเป็นอาชีพดั้งเดิมของครอบครัวที่ทำกันตามปกติ แต่มีแนวคิดอยากอนุรักษ์ และถ่ายทอดอาชีพทำใบยาสูบที่ปัจจุบันแทบจะเลือนหายไปแล้ว ให้คนรุ่นหลังได้เรียนรู้ รวมทั้งกระบวนการผลิต ขั้นตอนต่างๆ อีกทั้งพ่ออุ้ยแม่อุ้ยที่ทำใบยาสูบก็ยินดีที่จะถ่ายทอดภูมิปัญญา และอาชีพเก่าแก่ของครอบครัว ซึ่งปัจจุบันคนที่มีความชำนาญเหล่านี้แทบจะเลือนหายไป
ขณะที่เมื่อสอบถามลูกค้ารายหนึ่งที่ใช้บริการของร้าน ยอมรับว่าเพิ่งทราบเรื่องดรามาที่เกิดขึ้นก่อนมาร้านนี้ไม่กี่ชั่วโมง แต่ตั้งใจมาชิมกาแฟ และมาชมบรรยากาศของร้าน ส่วนตัวเคยเห็นการทำยาสูบแบบนี้แต่หาชมได้ยาก ภาพที่ถูกสื่อออกไปจนเกิดดรามา อาจเป็นมุมภาพที่ทำให้สื่อความหมายไปในทางที่ทำให้คนเข้าใจผิด เมื่อมาเห็นด้วยตาตัวเอง มุมมองที่เห็นก็แตกต่างจากที่หลายคนคิดเห็น เพราะมองว่าเป็นอีกหนึ่งจุดขายของร้าน ที่อยากจะเน้นการนำเสนอเรื่องราวของอาชีพการทำใบยาสูบ ส่วนตัวมองว่าไม่ได้แตกต่างจากการนำเสนอ process ของการทำกาแฟ แต่เป็น process ของการทำใบยาสูบแบบดั้งเดิมเท่านั้น.
