เชียงราย – เผยหลังเหมืองทองทุนจีน โผล่ทั้งพื้นที่เมืองยอน เขตอุทธิพลว้าแดง-ตอนเหนือท่าขี้เหล็ก..พบสารหนูปนเปื้อนเกินมาตรฐาน ทั้งน้ำกก ที่ไหลเข้าไทยทางแม่อาย เชียงใหม่-เชียงแสน เชียงราย / น้ำสาย เส้นกั้นพรมแดนไทย-เมียนมา ด้านแม่สาย
หลังจากสำนักงานสิ่งแวดล้อมและควบคุมมลพิษที่ 1 (เชียงใหม่) แจ้งว่าแม่น้ำกกตั้งแต่ชายแดนไทย-เมียนมา ด้าน อ.แม่อาย จ.เชียงใหม่ และ อ.เมืองเชียงราย จ.เชียงราย ปนปื้อนสารหนูเกินมาตรฐานโดยที่ อ.แม่อาย สูงถึง 0.026 มิลลิกรัมต่อลิตร และ อ.เมืองเชียงราย 0.012-13 มิลลิกรัมต่อลิตร ขณะที่ค่ามาตรฐานคือไม่เกิน 0.01 มิลลิกรัมต่อลิตร
ล่าสุดที่ว่าการ อ.แม่สาย จ.เชียงราย ชายแดนไทย-เมียนมา ซึ่งมีแม่น้ำสายไหลมาจากประเทศเมียนมา ได้เผยแพร่ข้อมูลคุณภาพน้ำในแม่น้ำสาย ว่าการประปาส่วนภูมิภาค (กฟภ.) สาขาเชียงราย ได้เก็บตัวอย่างน้ำสายตั้งแต่ 17 ก.พ.ค ส่งหน่วยงานภายนอกคือบริษัทห้องปฏิบัติการกลาง (ประเทศไทย) จำกัด วิเคราะห์ทดสอบ ผลออกมาเมื่อวันที่ 9 เม.ย.พบแม่น้ำสายมีสารหนูปนเปื้อนเกินกว่ามาตรฐาน แต่ในการผลิตน้ำประปามีการใช้กระบวนการผลิตกำจัดโลหะหนักทำให้คุณภาพน้ำยังคงได้มาตรฐานสามารถอุปโภคบริโภคได้ตามปกติ
ที่ว่าการ อ.แม่สาย ยังได้แสดงตารางผลการตรวจตัวอย่างน้ำจากริมฝั่ง ต.เวียงพางคำ อ.แม่สาย ว่ามีสารหนูอยู่ในระดับ 0.014 ไมโครกรัมต่อลิตร ส่วนค่าอื่นๆ เช่น แคชเมียม ตะกั่ว ซิลิเนียม ปรอท ฯลฯ ยังอยู่ในเกณฑ์มาตรฐาน ส่วนแม่น้ำสายทางตอนล่างตั้งแต่ริมฝั่งชุมชนเหมืองแดงไปจนถึง ต.เกาะช้าง อ.แม่สาย ยังคงอยู่ในเกณฑ์ปกติ
แม่น้ำสาย ไหลมาจาก จ.เมืองสาด ทางทิศตะวันตกของ จ.ท่าขี้เหล็ก ไปประมาณ 90 กิโลเมตร เป็นที่ตั้งของเหมืองแร่ 4 แห่ง ซึ่งเป็นเหมืองปิดห้ามบุคคลภายนอกเข้าออก เปิดดำเนินการมาตั้งแต่เดือน ต.ค.2566 โดย 2 แห่งตั้งอยู่ในเขตหมู่บ้านแม่โจ๊กและบ้านนายาวติดกับลำน้ำสาย ดำเนินการโดยกลุ่มทุนจีนที่ได้รับสัมปทานให้ทำเหมืองแร่ทองคำและแร่แมงกานิส มีการสูบน้ำจากลำน้ำสาย นำไปฉีดพ่นดินและหิน ส่วนอีก 2 แห่งตั้งอยู่ติดลำน้ำปุง-น้ำพุ ซึ่งเป็นสาขาของลำน้ำสาย อยู่ในเขตหมู่บ้านน้ำปุงใหม่และน้ำพุร้อนใหม่ เมืองไฮ จ.เมืองสาด มีเอกชนจีนเข้าไปทำเหมืองแร่เช่นกัน แต่เป็นเหมืองแร่แมงกานีสและสังกะสี
ส่วนแม่น้ำกกไหลมาจากเขตปกครองพิเศษที่ 2 (สหรัฐว้า) หรือว้าแดง โดยชาวบ้านในพื้นที่ระบุว่าที่บ้านฮุงติดกับ จ.เมืองสาด ห่างจากชายแดนไทยประมาณ 36 กิโลเมตร มีกลุ่มทุนจีนเข้าไปลงทุนทำเหมืองแร่ต่างๆ โดยเฉพาะทองคำกว่า 23 บริษัท.