เชียงใหม่ - สำนักงานสิ่งแวดล้อมฯ เผยผลตรวจคุณภาพน้ำกกชายแดนแม่อาย พบสารหนูปนเปื้อนเกินค่ามาตรฐานชัด คาดกลุ่มทุนจีนถลุงทองเสร็จทิ้งสารพิษลงน้ำลงดินโดยตรง คนสัมผัสเสี่ยงไข้ดำ-มะเร็ง เร่งแจ้งจังหวัดเตือน ปชช. พร้อมตรวจตะกอนดิน-กุ้งหอยปูปลา พิสูจน์เพิ่ม
ความคืบหน้ากรณีสำนักงานสิ่งแวดล้อมและควบคุมมลพิษที่ 1 (เชียงใหม่) ได้ลงพื้นที่สำรวจและเก็บตัวอย่างน้ำในแม่น้ำกกพื้นที่ชายแดนไทย-เมียนมา ด้าน อ.แม่อาย จ.เชียงใหม่-อ.เมืองเชียงราย ตั้งแต่ปลายเดือน มี.ค. 2568 เพื่อตรวจสอบคุณภาพน้ำ-สารปนเปื้อน
เนื่องจากน้ำที่ไหลผ่าน อ.แม่อายขุ่นผิดปกติอย่างเห็นได้ชัด และชาวบ้านที่มีญาติอยู่ใน จ.เมืองสาด ประเทศเมียนมา และเมืองยอน เขตปกครองพิเศษที่ 2 (สหรัฐว้า) หรือว้าแดง ระบุว่าที่หมู่บ้านฮุงติดกับ จ.เมืองสาด ห่างจากชายแดนไทยประมาณ 36 กิโลเมตร มีกลุ่มทุนจีนเข้าไปลงทุนทำเหมืองแร่ต่างๆ โดยเฉพาะทองคำกว่า 23 บริษัท
ล่าสุดนายอาวีระ ภัคมาตร์ ผู้อำนวยการสำนักงานสิ่งแวดล้อมและควบคุมมลพิษที่ 1 เชียงใหม่ เปิดเผยว่า ผลการตรวจคุณภาพน้ำในพื้นที่ อ.แม่อาย จ.เชียงใหม่ จุดที่ห่างจากประเทศเมียนมาประมาณ 500 เมตร พบสารหนูปนเปื้อนเกินมาตรฐาน 0.01 มิลลิกรัมต่อลิตร แต่ปรากฏว่าจุดดังกล่าววัดค่าได้สูงถึง 0.026 มิลลิกรัมต่อลิตร เช่นเดียวกับที่สะพานข้ามแม่น้ำกกที่ ต.ท่าตอน อ.แม่อาย และตรงบ้านผาใต้ ต.ท่าตอน ซึ่งพบว่ามีค่าเกินเกณฑ์มาตรฐานเหมือนกันทั้ง 3 แห่ง สำหรับที่ จ.เชียงราย มีการเก็บตัวอย่างช้ากว่าที่ จ.เชียงใหม่ ประมาณ 1 สัปดาห์ ดังนั้นผลจึงจะออกมาในเร็วๆ นี้
นายอาวีระกล่าวว่า โดยธรรมชาติแล้วเมื่อพบเจอแร่ทองคำจะที่ไหนก็มักจะพบสารหนูอยู่คู่กันจนเรียกกันว่า "เพื่อนแร่" และหากมีการแยกแร่ทองคำออกไปก็จะเหลือสารหนู ซึ่งตามปกติจะต้องมีการแยกและนำสารหนูออกไปกำจัดให้ถูกต้อง แต่ถ้าไม่นำไปกำจัดแล้วปล่อยลงดินหรือน้ำก็จะส่งผลกระทบต่อผู้ที่ไปสัมผัสได้
และถ้าสัมผัสมากๆ ก็จะกลายเป็นโรคไข้ดำที่พบในภาคใต้ ถ้าแช่น้ำนานๆ ก็จะมีจุดหรือผื่นสีดำ ซึ่งองค์การอนามัยโลกได้ประกาศว่าสารกลุ่มนี้จะทำให้เกิดมะเร็งได้
ทั้งนี้ การสัมผัสเบื้องต้นอาจทำให้เกิดผื่นคันและระคายเคือง ถ้าบริโภคเข้าไปก็จะทำให้ท้องเสียเฉียบพลัน หรือถ้าบริโภคต่อเนื่องก็จะทำให้ระบบการเจริญเติบโตและระบบการย่อยอาหารผิดเพี้ยนไปจนเกิดความเป็นพิษและทำให้เสียชีวิตได้ แต่ในรายละเอียดคงต้องใช้ข้อมูลทางการแพทย์อีกครั้งหนึ่ง
นายอาวีระกล่าวอีกว่า ตนได้แจ้งไปยังจังหวัดเพื่อหารือหน่วยงานต่างๆ ในการแจ้งเตือนประชาชน ซึ่งหากนำน้ำผลิตในระบบประปาขนาดใหญ่ก็ยังไม่น่ากังวลเพราะมีระบบจัดการน้ำที่ดี ที่น่าเป็นห่วงคือประปาหมู่บ้านและการทดน้ำเข้าไปสู่ไร่นาเพราะจะเป็นการกระจายสารหนูเข้าไปในพื้นที่ได้ รวมทั้งจะมีการหารือกับทางสาธารณสุขในการเก็บสัตว์น้ำประเภทหอย ปู ปลา ไกน้ำ ฯลฯ เพื่อนำมาตรวจด้วยว่าปนเปื้อนหรือไม่ และจะมีการตรวจตะกอนดินด้วย ซึ่งสารหนูจะจมในตะกอนได้ดี คาดว่าจะรอผลอีกไม่นาน ดังนั้นช่วงนี้จึงขอให้ประชาชนหลีกเลี่ยงการลงเล่นน้ำ หรือถ้ามีแผลหรือผื่นต่างๆ ก็ให้ไปพบแพทย์เพื่อตรวจได้
"พวกนี้ถือเป็นโลหะที่เป็นพิษ ไม่พึงจะพบในแหล่งน้ำธรรมชาตินี้ได้เลย ไม่เหมือนกับเหล็กหรือแมงกานีสที่ยังพอเจอได้ แต่สารหนูมีความเป็นพิษสูง ไม่ปรารถนาที่จะเจอในน้ำ เมื่อดูตามค่าจึงถือว่าค่อนข้างสูงและอยู่ในเกณฑ์ที่ต้องระมัดระวังอย่างเข้มข้นกันเลยทีเดียว" นายอาวีระกล่าว
