ศูนย์ข่าวขอนแก่น - กลุ่มทอผ้าบ้านหนองหญ้าปล้อง อ.มัญจาคีรี ขอนแก่น เป็นกลุ่มผู้ผลิตผลิตภัณฑ์จากไหมอีรี่ย้อมสีธรรมชาติเพียงหนึ่งเดียวในไทยที่มีกระบวนการผลิตครบวงจรและเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม ตั้งแต่เลี้ยงหม่อน ไหม ย้อมสี และถักทอเป็นสินค้าหลากหลายเป็นที่ยอมรับของลูกค้าและตลาดยังต้องการอีกมาก แต่ละปีทำเงินเข้าชุมชนมากกว่า 1 ล้านบาท
กิจวัตรประจำวันของชาวบ้านบ้านหนองหญ้าปล้อง ต.โพนเพ็ก อ.มัญจาคีรี จ.ขอนแก่น ที่เป็นสมาชิกกลุ่มทอผ้าบ้านหนองหญ้าปล้อง จะนัดพบกันที่ศูนย์เรียนรู้ชุมชนบ้านหนองหญ้าปล้องเพื่อช่วยกันต้มแก่นต้นฝาง กิ่งก้านของต้นกระถิน รวมทั้งโคลน เพื่อสกัดเอาน้ำสีจากวัตถุดิบที่หาได้ในท้องถิ่น นำไปย้อมสีเส้นไหมอีรี่ที่ได้จากการเลี้ยงหม่อน และผ้าฝ้าย ซึ่งกว่าจะได้น้ำสีจากวัตถุดิบธรรมชาตินั้นค่อนข้างใช้เวลานาน เริ่มตั้งแต่การต้ม การกรองกากวัตถุดิบ และการผสมตามสูตร เพื่อให้สีติดเส้นไหมและเส้นฝ้าย นอกจากนี้ การย้อมก็มีความสำคัญ หากไม่มีความชำนาญก็จะทำให้เส้นไหมไม่ติดสีหรือสีเพี้ยน
ดังนั้นการย้อมจึงจะต้องอาศัยประสบการณ์และใช้ความพิถีพิถัน เมื่อได้เส้นไหมตามสีที่ต้องการ เช่น สีเหลือง สีแดง และสีเทาเข้ม แล้วก็จะนำไปตากให้แห้งสนิท เมื่อแห้งแล้วก็จะนำเข้าสู่กระบวนการตีเกลียว ด้วยเครื่องตีเกลียวเส้นไหมอีรี่ และเข้าสู่ขั้นตอนการทอออกมาเป็นผืน ก่อนจะนำผ้าไหมที่ได้ไปทำเป็นผลิตภัณฑ์ต่างๆ เช่น เสื้อผ้า เครื่องนุ่งห่ม รวมทั้งทำเป็นผืนขนาดต่างๆ ไว้จำหน่าย ราคาตั้งแต่หลักพันไปจนถึงหลักแสนบาท
นางทองเลิศ สอนจันทร์ ประธานกลุ่มทอผ้าบ้านหนองหญ้าปล้อง-ไหมอีรี่ เล่าว่า กลุ่มทอผ้าบ้านหนองหญ้าปล้องปัจจุบันมีสมาชิกกว่า 30 คน เป็นกลุ่มทอผ้าที่มีความเข้มแข็ง และยังคงอนุรักษ์การใช้สีธรรมชาติ และมีผลิตภัณฑ์จากผ้าไหมที่ใช้สีธรรมชาติในการมัดย้อมเป็นของตัวเอง ทางกลุ่มฯ ริเริ่มการเลี้ยงไหมอีรี่ เรียนรู้ลองผิดลองถูกกว่า 10 ปี โดยได้รับคำแนะนำและการสนับสนุนจากสำนักงานอุตสาหกรรมจังหวัดขอนแก่น กรมส่งเสริมอุตสาหกรรม สถาบันพัฒนาอุตสาหกรรมสิ่งทอ ได้ร่วมพัฒนาผลิตภัณฑ์ไหมอีรี่ให้ตอบสนองความต้องการของตลาดทั้งในประเทศและต่างประเทศ เพื่อสืบทอดรักษาภูมิปัญญาท้องถิ่นให้ยั่งยืน และเสริมสร้างอาชีพ สร้างรายได้ให้คนในชุมชน
ทุกวันนี้ทุกหลังคาเรือนในหมู่บ้านหนองหญ้าปล้องต่างมีการเลี้ยงไหมอีรี่เพื่อสร้างรายได้ให้ครอบครัว กลุ่มทอผ้าฯ แห่งนี้เป็นแหล่งผลิตไหมอีรี่เพียงหนึ่งเดียวที่มีกระบวนการผลิตครบกระบวนการตั้งแต่ต้นน้ำถึงปลายน้ำ เป็นกลุ่มทอผ้าไหมย้อมสีธรรมชาติ โดยใช้กรรมวิธีแบบภูมิปัญญาชาวบ้าน ที่ได้รับการสืบทอดต่อๆ กันมา ซึ่งสีที่นำมาใช้ในการย้อมผ้านั้นเป็นสีที่ได้มาจากเปลือกไม้ต่างๆ
เช่น เปลือกมะม่วง เปลือกต้นประดู่ ใบหม่อน ลูกหม่อน ครั่ง คราม ใบสบู่เลือด ดอกอัญชัน และโคลน แล้วนำมาย้อมกับผ้าไหมและนำออกจำหน่าย เป็นที่พอใจของลูกค้า ทางกลุ่มจึงได้เพิ่มปริมาณในการผลิตขึ้นเรื่อยๆ จนเป็นที่รู้จักและเป็นเอกลักษณ์ของกลุ่มผลิตภัณฑ์ของกลุ่ม มีเอกลักษณ์เฉพาะตัว
นางทองเลิศบอกอีกว่า ผลิตภัณฑ์ที่โดดเด่นของกลุ่มฯ ได้แก่ ไหมอีรี่ย้อมสีธรรมชาติ ผ้าไหมมัดหมี่ย้อมสีธรรมชาติ ผ้าฝ้ายย้อมสีธรรมชาติ ผลิตภัณฑ์แปรรูปจากผ้าไหมและผ้าฝ้าย หมวกไหมอีรี่ จุดเด่นผลิตภัณฑ์ ผ้าไหมที่ผลิตจากกลุ่มทอผ้าฯ เป็นผ้าไหมที่มีคุณภาพ มีรูปแบบลวดลายสวยงาม ประณีต มีความหลากหลาย และเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม เพราะใช้การย้อมสีจากธรรมชาติ ได้รับมาตรฐานผลิตภัณฑ์ชุมชนจากสำนักงานมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม มีการควบคุมคุณภาพการผลิต สีไม่ตก และมีการพัฒนาคุณภาพรูปแบบผลิตภัณฑ์ให้เป็นที่ต้องการของตลาด และปรับลวดลายและสีสันให้ทันสมัยอยู่เสมอ และเพื่อให้สามารถเข้าถึงกลุ่มเป้าหมายได้ทุกเพศทุกวัย
ผลิตภัณฑ์ของกลุ่มทุกชิ้นถักทอด้วยฝีมืออันละเอียด ประณีต สวยงาม มีการส่งเสริมและพัฒนามาตรฐานผลิตภัณฑ์ชุมชนประเภทผ้าและเครื่องแต่งกาย พัฒนาผลิตภัณฑ์สินค้าชุมชน เพื่อสร้างมูลค่าเพิ่ม สามารถสร้างรายได้ให้กับทางกลุ่มฯ ปีละกว่า 1 ล้านบาท
