รัฐฉาน เมียนมา - องค์กรเอกชนรัฐฉานแฉหลังทหารยึดอำนาจรัฐบาลเมียนมา พบกองทัพว้า-ลาหู่เปิดทางทุนจีน-กลุ่มธุรกิจท้องถิ่นขยายเหมืองทองต้นน้ำสายถึงสาละวิน แถมใช้สารเคมีกระทบสิ่งแวดล้อม-กั้นคันดิน พอเจอฝนหนักน้ำล้นลงท่วมท่าขี้เหล็ก-แม่สาย
มูลนิธิสิทธิมนุษยชนในรัฐฉานรายงานว่าตั้งแต่ปลายปี 2564 หลังทหารเข้ายึดอำนาจการปกครองในเมียนมาได้ทำให้กิจการทำเหมืองทองคำ ใกล้บ้านหนานยอง จ.เมืองสาด ทางตะวันออกของรัฐฉาน ภายใต้การควบคุมของกองทัพสหรัฐว้า (UWSA) และบางส่วนยังอยู่ในเขตของกองทัพลาหู่ ซึ่งเป็นพันธมิตรกับกองทัพเมียนมา ขยายตัวออกไปในแม่น้ำสายตอนบน
ปัจจุบันยังมีแหล่งขุดหาทองคำอยู่มากตั้งแต่ จ.ท่าขี้เหล็ก ไปถึงแม่น้ำสาละวิน นักธุรกิจชาวจีนและนักธุรกิจท้องถิ่นในรัฐฉานซึ่งได้รับอนุญาตจากกลุ่มติดอาวุธดังกล่าวที่ควบคุมพื้นที่และกองทัพเมียนมาแล้ว เป็นผู้ดำเนินการ รวมทั้งมีการใช้สารเคมีในการขุด และดินที่เกิดจากการขุดก็ถูกทิ้งลงในแม่น้ำสายซึ่งส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมอย่างหนัก ภูเขาริมแม่น้ำถูกกัดเซาะและบ่อที่ใช้ถลุงแร่ทองคำบางจุดใช้สารไซยาไนด์ด้วย
รายงานข่าวแจ้งอีกว่า แม่น้ำสายเป็นน้ำสาขาของแม่น้ำโขง ไหลผ่านชายแดนไทย-เมียนมาด้าน จ.ท่าขี้เหล็ก ประเทศเมียนมา และ อ.แม่สาย จ.เชียงราย ซึ่งชาวเมืองท่าขี้เหล็กสงสัยว่ามีการสร้างพนังกั้นแม่น้ำสายบริเวณพื้นที่ทำเหมือง เมื่อเกิดฝนตกหนักน้ำล้นไหลลงตามภูมิประเทศของ จ.ท่าขี้เหล็ก ที่เป็นหุบเขาและเข้าสู่ตัวเมืองในที่สุด
ทั้งนี้ มีการระบุอีกว่านายทุนที่ประกอบกิจการขุดเหมืองทองที่ จ.เมืองสาด อาศัยอยู่ในตัวเมือง จ.ท่าขี้เหล็ก และหาซื้อน้ำมันเชื้อเพลิงเพื่อส่งไปยังเหมืองทองของตัวเองอีกด้วย
