นักวิทย์ซินโครตรอนเดินหน้า วิเคราะห์สารสำคัญ “แจงสุรนารี” ดันเพิ่มมูลค่าพันธุ์ไม้โคราชพืชชนิดใหม่ของโลก

ศูนย์ข่าวนครราชสีมา - นักวิทยาศาสตร์สถาบันวิจัยแสงซินโครตรอนใช้รังสีอินฟราเรดจากแสงซินโครตรอน วิเคราะห์หาเอกลักษณ์ “แจงสุรนารี” พันธุ์ไม้เฉพาะถิ่นโคราชที่ค้นพบว่าเป็นพืชชนิดใหม่ของโลกเมื่อปี 2564 และเดินหน้าวิเคราะห์หาสารสำคัญเพื่อพัฒนาเป็นผลิตภัณฑ์เวชภัณฑ์หรือเวชสำอาง เพิ่มมูลค่าให้ “แจงสุรนารี” พืชสมุนไพรที่มีประโยชน์และสรรพคุณลดไข้ แก้วิงเวียน ปวดเมื่อยเป็นเลิศ

วันนี้ (6 มี.ค.) ดร.กาญจนา ธรรมนู นักวิทยาศาสตร์สถาบันวิจัยแสงซินโครตรอน (องค์การมหาชน) กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัย และนวัตกรรม (อว.) เปิดเผยว่า นักวิทยาศาสตร์ของสถาบันฯ ได้ร่วมกับ นายรุ่งเพชร ปัญญาวุฒิ ผู้รักษาการแทนหัวหน้าฝ่าย สำนักงานอนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริฯ ศูนย์อนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี (อพ.สธ.มทส.) และนักวิจัยของศูนย์ ศึกษาลักษณะกายวิภาคศาสตร์เมล็ด “แจงสุรนารี” และ “แจงสยาม” โดยใช้รังสีอินฟราเรดจากแสงซินโครตรอน เพื่อพิสูจน์เอกลักษณ์ จัดจำแนกความแตกต่างระหว่างชนิด และวิเคราะห์สาระสำคัญเพื่อพัฒนาผลิตภัณฑ์และสร้างมูลค่าให้กับ “แจงสุรนารี” ซึ่งเป็นพันธุ์ไม้เฉพาะถิ่นของจังหวัดนครราชสีมา


รศ.ดร.อมรรัตน์ โมฬี ผู้อำนวยการศูนย์อนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯสยามบรมราชกุมารี มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี กล่าวว่า การค้นพบแจงสุรนารี เกิดจากทีมสำรวจของมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี (มทส.) เก็บตัวอย่างและสำรวจในพื้นที่ อ.สีคิ้ว และ อ.ด่านขุนทด จ.นครราชสีมา

เมื่อปี พ.ศ. 2564 ดร.ปรัชญา ศรีสง่า นักพฤกษศาสตร์ จากองค์การสวนพฤกษศาสตร์ และ รศ.ดร.สันติ วัฒฐานะ นักพฤกษศาสตร์ อดีตผู้อำนวยการศูนย์ อพ.สธ.มทส. ตรวจสอบชื่อพฤกษศาสตร์ที่ถูกต้อง พบว่าเป็นพืชชนิดใหม่ของโลก และตั้งชื่อทางพฤกษศาสตร์ว่า Maerea koratensis Srisanga & Watthana และตั้งชื่อไทยว่า “แจงสุรนารี” ที่มาของชื่อมาจากชื่อระบุชนิด “koratensis” คือ โคราช หมายถึงจังหวัดแหล่งที่พบ และพบเฉพาะจังหวัดนครราชสีมาเท่านั้น โดยชื่อไทยตั้งขึ้นเพื่อเป็นเกียรติแก่ท้าวสุรนารี และมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี 


ทั้งนี้ “ต้นแจง” เป็นสมุนไพรไทยที่มีประโยชน์และสรรพคุณของต้นแจง เช่น แก้ลดไข้, แก้วิงเวียน, แก้ปวดเมื่อย ซึ่งทีมวิจัยได้พิสูจน์ความเป็นเอกลักษณ์ของเมล็ดแจงสุรนารี โดยใช้เทคนิค SR IR microspectroscopy เปรียบเทียบเมล็ดแจงสุรนารี กับเมล็ดแจงสยาม ที่เก็บตัวอย่างจากในพื้นที่ ต.ลาดบัวขาว อ.สีคิ้ว จ.นครราชสีมา ผลการวิเคราะห์พบว่า เมล็ดแจงสุรนารีนั้นมีปริมาณไขมันที่สูงกว่าเมล็ดแจงสยาม ขณะที่เมล็ดแจงสยามมีปริมาณโปรตีนและคาร์โบไฮเดรตที่สูงกว่า

ข้อมูลเบื้องต้นนี้เป็นองค์ความรู้ใหม่ที่จะนำไปสู่การศึกษาเชิงลึก เช่น การหาปริมาณสารต้านอนุมูลอิสระ การหาสารออกฤทธิ์ทางชีวภาพ เพื่อพัฒนาเป็นเวชภัณฑ์หรือเวชสำอาง เป็นต้น ซึ่งจะเป็นการยกระดับและพัฒนาพืชสมุนไพรของไทยให้มีมูลค่าเพิ่มสูงต่อไป